- Ο Γερμανός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ είναι ο πρώτος αρχηγός κράτους που επισκέπτεται την Γκερνίκα.
- Αναγνώρισε το «βαρύ φορτίο ενοχής» της Γερμανίας για τον ναζιστικό βομβαρδισμό του 1937.
- Έστειλε μήνυμα για την υπεράσπιση της ειρήνης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ενάντια στην ακροδεξιά.
- Η επίσκεψη συμπίπτει με την άνοδο του ακροδεξιού κόμματος AfD στις δημοσκοπήσεις της Γερμανίας.
Ο Γερμανός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ πραγματοποιεί σήμερα, Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2025, μια ιστορική επίσκεψη στην Γκερνίκα, την πόλη των Βάσκων που καταστράφηκε από ναζιστική αεροπορική επιδρομή το 1937, αποτελώντας τον πρώτο Γερμανό αρχηγό κράτους που επισκέπτεται τον τόπο. Η επίσκεψη σηματοδοτεί την αναγνώριση του «βαρύ φορτίου ενοχής» της Γερμανίας για ένα από τα πρώτα σύγχρονα αεροπορικά χτυπήματα εναντίον αμάχων, στέλνοντας παράλληλα ένα μήνυμα κατά της ανόδου της ακροδεξιάς.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς πορείας αναγνώρισης της ιστορικής ευθύνης, η οποία χρειάστηκε δεκαετίες για να ωριμάσει. Η επίσκεψη του Σταϊνμάιερ στην Γκερνίκα, μια πόλη με βαριά ιστορία, συνδέεται άμεσα με την ανάγκη διαρκούς μνήμης και εγρήγορσης, ειδικά σε μια περίοδο όπου οι ακροδεξιές δυνάμεις κερδίζουν έδαφος σε ευρωπαϊκό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας.
Η ιστορική επίσκεψη και το μήνυμα
Όπως μεταδίδει το Reuters, ο Γερμανός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ είναι σήμερα, Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2025, ο πρώτος Γερμανός αρχηγός κράτους που επισκέπτεται την Γκερνίκα. Η βασκική πόλη καταστράφηκε ολοσχερώς από ναζιστική αεροπορική επιδρομή κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, σε ένα από τα πρώτα σύγχρονα αεροπορικά χτυπήματα που στόχευσαν αμάχους. Συνοδευόμενος από τον βασιλιά Φίλιππο ΣΤ’ της Ισπανίας και τον πρόεδρο της περιφερειακής κυβέρνησης των Βάσκων, Ιμανόλ Πραδάλες, ο Σταϊνμάιερ θα καταθέσει στεφάνι σε νεκροταφείο όπου βρίσκεται ένα μαυσωλείο, κατασκευασμένο το 1973, για εκατοντάδες θύματα των βομβαρδισμών.
Μιλώντας σε επίσημο δείπνο που παρέθεσαν ο βασιλιάς και η σύζυγός του, βασίλισσα Λετίθια, στη Μαδρίτη την περασμένη Τετάρτη, ο Σταϊνμάιερ δήλωσε ότι οι Γερμανοί φέρουν «βαρύ φορτίο ενοχής στην Γκερνίκα» και χαρακτήρισε τον βομβαρδισμό «προειδοποίηση για την υπεράσπιση της ειρήνης, της ελευθερίας και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Τόνισε τη σημασία να «μην ξεχνάμε τι συνέβη τότε. Αυτό το έγκλημα διαπράχθηκε από Γερμανούς», απευθυνόμενος συνειδητά στους συμπατριώτες του στη Γερμανία.
Η σκιά του παρελθόντος και η άνοδος της ακροδεξιάς
Η επίσκεψη αυτή πραγματοποιείται σε μια περίοδο όπου το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) προηγείται σε ορισμένες εθνικές δημοσκοπήσεις και αναμένεται να έχει ισχυρή παρουσία σε πέντε κρατιδιακές εκλογές το επόμενο έτος, τροφοδοτώντας τη συζήτηση για τα όρια της πολιτικής συνεργασίας με το κόμμα. Ο Σταϊνμάιερ, του οποίου ο ρόλος ως προέδρου είναι να βρίσκεται υπεράνω της καθημερινής κομματικής πολιτικής, προκάλεσε αντιδράσεις αυτόν τον μήνα εντός του κόμματος όταν προειδοποίησε για τον αυξανόμενο κίνδυνο από ακροδεξιές εξτρεμιστικές δυνάμεις.
Προτεινόμενο Πάπας Λέων: Αναγνώριση για τους ξεχασμένους ασθενείς ψυχιατρικού νοσοκομείου στον Λίβανο
Η Λεγεώνα Κόνδορας του Χίτλερ βομβάρδισε την ιστορική πόλη της Γκερνίκα στις 26 Απριλίου 1937, υποστηρίζοντας τις δυνάμεις του Φρανθίσκο Φράνκο. Ο επικεφαλής της Luftwaffe, Χέρμαν Γκέρινγκ, είχε δηλώσει αργότερα στις δίκες της Νυρεμβέργης ότι ήταν «μια ευκαιρία να δοκιμάσω τη νεαρή μου αεροπορία». Ιστορικοί έχουν κατηγορήσει διαδοχικές γερμανικές κυβερνήσεις μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς και εκπροσώπους των ενόπλων δυνάμεων, ότι υποβάθμισαν την επίθεση. Μια επίσημη συγγνώμη προς τον λαό των Βάσκων προσφέρθηκε από τον τότε Γερμανό πρόεδρο Ρόμαν Χέρτσογκ μόλις το 1997.
Ο αντίκτυπος και οι αντιδράσεις
Η κίνηση του προέδρου Σταϊνμάιερ να επισκεφθεί την Γκερνίκα και να αναγνωρίσει ανοιχτά την γερμανική ενοχή, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στην εξωτερική πολιτική της χώρας. Νομικοί κύκλοι και ιστορικοί επισημαίνουν ότι τέτοιες ενέργειες ενισχύουν τη διεθνή εικόνα της Γερμανίας ως μιας χώρας που αντιμετωπίζει το παρελθόν της με ειλικρίνεια και συμβάλλουν στην επούλωση ιστορικών πληγών. Η αγορά και οι πολιτικοί αναλυτές παρακολουθούν στενά πώς αυτή η συμβολική κίνηση θα επηρεάσει την εσωτερική πολιτική συζήτηση στη Γερμανία, ιδίως όσον αφορά την αντιμετώπιση του ακροδεξιού φαινομένου.
Νωρίτερα κατά την τριήμερη επίσκεψή του στην Ισπανία, ο πρόεδρος Σταϊνμάιερ και ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, επισκέφθηκαν τον πίνακα του Πάμπλο Πικάσο «Γκερνίκα», ο οποίος θεωρείται αντιπολεμικό σύμβολο και εκτίθεται στο μουσείο Reina Sofía της Μαδρίτης. Η επίσκεψη στον πίνακα υπογραμμίζει την καθολική διάσταση του μηνύματος της Γκερνίκα, που ξεπερνά τα εθνικά σύνορα και τις ιστορικές περιόδους.
Η επόμενη μέρα: Μνήμη και εγρήγορση
Η επίσκεψη του Γερμανού προέδρου στην Γκερνίκα αποτελεί μια ισχυρή υπενθύμιση της σημασίας της ιστορικής μνήμης και της ανάγκης για συνεχή εγρήγορση απέναντι σε κάθε μορφή εξτρεμισμού. Το μήνυμα του Σταϊνμάιερ για ειρήνη, ελευθερία και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα στο σημερινό πολιτικό κλίμα, τόσο στην Ευρώπη όσο και παγκοσμίως. Η Γερμανία, μέσα από αυτή την κίνηση, επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της στην αντιμετώπιση του σκοτεινού παρελθόντος της και στην προώθηση των δημοκρατικών αξιών.
