Νορβηγία: Συμφωνία για τον προϋπολογισμό του 2026 αποτρέπει την πτώση της κυβέρνησης

Η κυβέρνηση μειοψηφίας της Νορβηγίας, υπό το Εργατικό Κόμμα, εξασφάλισε την απαραίτητη κοινοβουλευτική στήριξη για τον προϋπολογισμό του 2026, αποτρέποντας την πτώση του υπουργικού συμβουλίου του πρωθυπουργού Γιόνας Γκαρ Στόρε. Η συμφωνία επιτεύχθηκε την Τετάρτη με τέσσερα αριστερά κόμματα, τερματίζοντας μια περίοδο έντονης πολιτικής αβεβαιότητας που απειλούσε να οδηγήσει σε πρόταση μομφής.

Αυτή η συμφωνία έρχεται ως συνέχεια μιας περιόδου έντονων διαπραγματεύσεων και πολιτικής αβεβαιότητας, καθώς η μειοψηφική κυβέρνηση των Εργατικών, μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, εξαρτάται από τη στήριξη τεσσάρων μικρότερων αριστερών κομμάτων για την ψήφιση του προϋπολογισμού. Η αδυναμία επίτευξης συμφωνίας είχε θέσει σε κίνδυνο την πολιτική σταθερότητα της χώρας, όπως είχε επισημανθεί και νωρίτερα, με τις συνομιλίες να έχουν φτάσει σε αδιέξοδο, Νορβηγία: Κίνδυνος για τον προϋπολογισμό του 2026 λόγω πετρελαίου και επενδύσεων στο Ισραήλ.

Η επίτευξη της συμφωνίας και οι διαφωνίες

Το κυβερνών Εργατικό Κόμμα της Νορβηγίας ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι κατέληξε σε συμφωνία με τέσσερα αριστερά κόμματα στο κοινοβούλιο για τον δημοσιονομικό προϋπολογισμό του 2026. Η εξέλιξη αυτή έρχεται λίγο πριν από την προγραμματισμένη ψηφοφορία για τον προϋπολογισμό την Παρασκευή, η οποία, σε περίπτωση αρνητικού αποτελέσματος, θα ανάγκαζε τον πρωθυπουργό Γιόνας Γκαρ Στόρε να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης. Η συμφωνία, όπως μεταδίδει το Reuters, δεν περιλαμβάνει απαιτήσεις για σταδιακή κατάργηση του πετρελαίου και αποεπένδυση από ισραηλινές εταιρείες.

Οι απαιτήσεις των αριστερών κομμάτων

Δύο βασικά ζητήματα είχαν οδηγήσει σε ρήξη των συνομιλιών. Το πρώτο αφορούσε την απαίτηση του Σοσιαλιστικού Αριστερού Κόμματος (SV) για αποεπένδυση του κρατικού επενδυτικού ταμείου της Νορβηγίας, ύψους 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, από όλες τις ισραηλινές εταιρείες. Το Εργατικό Κόμμα αρνήθηκε αυτή την απαίτηση, η οποία δεν συμπεριλήφθηκε στην τελική συμφωνία. Η ηγέτης του SV, Κίρστι Μπέργκστοε, δήλωσε: «Μπορούμε μόνο να ζητήσουμε συγγνώμη. Έχουμε αναποδογυρίσει κάθε πέτρα και πολεμήσαμε σκληρά, αλλά χάσαμε τη μάχη για το ταμείο πετρελαίου».

Η κυβερνητική θέση και οι μελλοντικές ενέργειες

Το δεύτερο ζήτημα ήταν η απαίτηση του Πράσινου Κόμματος για σταδιακή κατάργηση της πετρελαϊκής βιομηχανίας έως το 2040. Η Νορβηγία είναι ο κορυφαίος προμηθευτής φυσικού αερίου της Ευρώπης και σημαντικός εξαγωγέας πετρελαίου. Ούτε αυτή η απαίτηση έγινε δεκτή. Ο πρωθυπουργός Στόρε δήλωσε στο κοινοβούλιο την Τετάρτη ότι «αυτή η κυβέρνηση θέλει να αναπτύξει, όχι να διαλύσει (την πετρελαϊκή βιομηχανία)». Αντίθετα, η κυβέρνηση θα συστήσει μια επιτροπή που θα αξιολογήσει διαφορετικά σενάρια και μέτρα για τη βελτίωση της ικανότητας προσαρμογής της νορβηγικής οικονομίας, καθώς η παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου μειώνεται.

Πολιτικοί αναλυτές, όπως ο Γιοχάνες Μπεργκ από το Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών του Όσλο, είχαν υπογραμμίσει την ιδιαίτερη δυσκολία επίτευξης συμφωνίας, δεδομένης της ετερόκλητης σύνθεσης της ομάδας των κομμάτων από τα οποία εξαρτάται το Εργατικό Κόμμα. Η πολιτική αστάθεια που προέκυψε από τις διαπραγματεύσεις αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι κυβερνήσεις μειοψηφίας στην εξασφάλιση ευρείας συναίνεσης σε κρίσιμα ζητήματα.

Η επόμενη μέρα για την κυβέρνηση Στόρε

Η συμφωνία για τον προϋπολογισμό του 2026 διασφαλίζει την πολιτική σταθερότητα της κυβέρνησης Στόρε, τουλάχιστον για το άμεσο μέλλον. Παρά τις πιέσεις από τα αριστερά κόμματα για πιο ριζοσπαστικές πολιτικές σε θέματα όπως το περιβάλλον και οι διεθνείς επενδύσεις, η κυβέρνηση διατήρησε τη στρατηγική της προσέγγιση στην πετρελαϊκή βιομηχανία, τονίζοντας την πρόθεσή της για ανάπτυξη και προσαρμογή. Η σύσταση της επιτροπής σηματοδοτεί μια μακροπρόθεσμη δέσμευση για τη διαχείριση της μετάβασης της Νορβηγίας σε μια οικονομία λιγότερο εξαρτημένη από τους υδρογονάνθρακες, χωρίς ωστόσο να προβαίνει σε άμεσες ριζικές αλλαγές.