- Ο Λουκασένκο ζητά από τις ΗΠΑ παραδοχή της αποτυχίας του 2020.
- Η απελευθέρωση 123 κρατουμένων άνοιξε τον δρόμο για διπλωματικές επαφές.
- Οι ΗΠΑ έχουν ήδη άρει τις κυρώσεις στα λευκορωσικά λιπάσματα.
- Πρόταση διαμεσολάβησης του Μινσκ για την κρίση στη Βενεζουέλα.
Ο πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, δήλωσε έτοιμος για μια ουσιαστική βελτίωση των σχέσεων με την Ουάσιγκτον, θέτοντας ως απαραίτητη αφετηρία την αναγνώριση από τις ΗΠΑ ότι η εκστρατεία ανατροπής του το 2020 απέτυχε. Σε μια συνέντευξη που παραχώρησε στο αμερικανικό δίκτυο Newsmax, ο Λευκορώσος ηγέτης κάλεσε τις ΗΠΑ να επιδείξουν ρεαλισμό και διπλωματική ωριμότητα, τονίζοντας ότι οι δύο χώρες μπορούν να βρουν κοινό έδαφος παρά τις κυρώσεις.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας παρατεταμένης περιόδου διπλωματικής απομόνωσης για το Μινσκ, η οποία ξεκίνησε με τις αμφιλεγόμενες εκλογές του 2020 και εντάθηκε μετά την υποστήριξη της Λευκορωσίας στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Το ρεπορτάζ του Reuters υπογραμμίζει ότι ο Λουκασένκο επιχειρεί πλέον να εκμεταλλευτεί τις πρόσφατες διπλωματικές επαφές για την απελευθέρωση κρατουμένων, προκειμένου να ανοίξει έναν νέο κύκλο συνομιλιών με τη Δύση, στοχεύοντας στην άρση των οικονομικών πιέσεων.
Η πρόταση για «αντρική» παραδοχή της ήττας
Ο Λουκασένκο, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από το 1994, χρησιμοποίησε σκληρή αλλά πραγματιστική γλώσσα για να περιγράψει το αδιέξοδο στις σχέσεις με τις ΗΠΑ. «Πρέπει να ξέρετε πώς να παραδέχεστε την ήττα σας», δήλωσε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στις μαζικές διαδηλώσεις του 2020 που η κυβέρνησή του απέδωσε σε δυτικό δάκτυλο. Σύμφωνα με τον ίδιο, αν μια μεγάλη δύναμη όπως οι ΗΠΑ παραδεχτεί ότι η προσπάθεια αλλαγής καθεστώτος απέτυχε, αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για να «καθίσουμε ήρεμα και να προχωρήσουμε».
Ο ρόλος των πολιτικών κρατουμένων και η άρση κυρώσεων
Η προσέγγιση αυτή δεν είναι τυχαία, καθώς τις τελευταίες εβδομάδες σημειώνεται κινητικότητα στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο Αμερικανός απεσταλμένος Τζον Κόουλ επισκέφθηκε το Μινσκ, συμβάλλοντας σε μια συμφωνία που οδήγησε στην απελευθέρωση 123 ατόμων, ανάμεσα στα οποία ήταν και η εμβληματική μορφή της αντιπολίτευσης, η Μαρία Καλέσνικαβα. Ως αντάλλαγμα για αυτές τις κινήσεις καλής θέλησης, η Ουάσιγκτον έχει ήδη προχωρήσει στην άρση κυρώσεων στα λιπάσματα, γεγονός που δίνει σημαντική ανάσα στην οικονομία της Λευκορωσίας.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι αν αυτή η προσέγγιση αποτελεί μια ειλικρινή στροφή ή έναν τακτικό ελιγμό του Λουκασένκο για να μειώσει την εξάρτησή του από τη Μόσχα. Διπλωματικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι ο Λευκορώσος πρόεδρος επιδιώκει να εμφανιστεί ως ένας αξιόπιστος συνομιλητής που μπορεί να προσφέρει λύσεις σε περιφερειακά προβλήματα, προκειμένου να διασφαλίσει την επιβίωση του καθεστώτος του σε ένα μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον.
Η διαμεσολάβηση για τη Βενεζουέλα και το μέλλον
Πέρα από τις διμερείς σχέσεις, ο Λουκασένκο πρότεινε τη συνεργασία των δύο χωρών για την επίλυση των διαφορών της Ουάσιγκτον με τη Βενεζουέλα. Δεδομένου ότι ο Νικολάς Μαδούρο διατηρεί στενούς δεσμούς με το Μινσκ, ο Λουκασένκο θεωρεί ότι μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα επικοινωνίας. «Μπορούμε να εργαστούμε μαζί εκεί; Ναι, μπορούμε», σημείωσε, προσθέτοντας ότι δεν επιθυμεί τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της θητείας του να κληροδοτηθούν στην επόμενη γενιά.
Οι αντιδράσεις και τα επόμενα βήματα
Παρά τη διάθεση για διάλογο, οι ΗΠΑ παραμένουν επιφυλακτικές, καθώς η Λευκορωσία εξακολουθεί να αποτελεί στρατηγικό σύμμαχο της Ρωσίας. Η Ουάσιγκτον συνεχίζει να πιέζει για την απελευθέρωση του συνόλου των πολιτικών κρατουμένων, ενώ το Μινσκ ζητά την πλήρη αποκατάσταση των εμπορικών σχέσεων. Η επόμενη μέρα θα εξαρτηθεί από το αν οι δύο πλευρές θα καταφέρουν να ξεπεράσουν το έλλειμμα εμπιστοσύνης που δημιουργήθηκε την τελευταία πενταετία, με τον Λουκασένκο να δηλώνει έτοιμος για μια νέα σελίδα, αρκεί αυτή να γραφτεί με όρους αμοιβαίου σεβασμού.
