- Οι ηγέτες της αντιπολίτευσης Μαρία Καλέσνικαβα και Βίκτορ Μπαμπαρίκα απελευθερώθηκαν στη Λευκορωσία.
- Οι δύο ηγέτες δήλωσαν ότι δεν μετανιώνουν για τις πράξεις τους κατά του Λουκασένκο.
- Η απελευθέρωση 123 κρατουμένων έγινε μέσω συμφωνίας ΗΠΑ-Λευκορωσίας για άρση κυρώσεων.
- Η Καλέσνικαβα θα αφοσιωθεί στην τέχνη, ενώ ο Μπαμπαρίκα δεν αποκλείει επιστροφή στην πολιτική.
- Εκατοντάδες πολιτικοί κρατούμενοι παραμένουν στις φυλακές της Λευκορωσίας.
Δύο κορυφαίοι ηγέτες της αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας, η Μαρία Καλέσνικαβα και ο Βίκτορ Μπαμπαρίκα, οι οποίοι αφέθηκαν ελεύθεροι την Κυριακή στο πλαίσιο συμφωνίας που μεσολάβησαν οι ΗΠΑ, δήλωσαν ότι δεν μετανιώνουν για τις ενέργειες που οδήγησαν στη φυλάκισή τους. Η απελευθέρωση, που περιελάμβανε συνολικά 123 κρατούμενους, έρχεται ως αντάλλαγμα για την προσφορά χαλάρωσης των κυρώσεων από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των μαζικών διαδηλώσεων του 2020 στη Λευκορωσία, οι οποίες κατηγορούσαν τον Πρόεδρο Αλεξάντερ Λουκασένκο για νοθεία στην επανεκλογή του για έκτη θητεία. Η απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στις τεταμένες σχέσεις μεταξύ Λευκορωσίας και Δύσης, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να επιδιώκουν την απομάκρυνση του Μινσκ από την τροχιά της Μόσχας.
Το παρασκήνιο της απελευθέρωσης
Η Μαρία Καλέσνικαβα, 43 ετών, ήταν μία από τις κεντρικές φιγούρες των διαδηλώσεων του 2020, οι οποίες καταπνίγηκαν βίαια από τις αρχές της Λευκορωσίας. Η ίδια, σε δηλώσεις της στο αντιπολιτευόμενο ειδησεογραφικό πρακτορείο Nasha Niva, τόνισε ότι δεν μετανιώνει για τίποτα. «Πιστεύω ότι υπάρχουν στιγμές που τίθενται ορισμένα ερωτήματα, δύσκολα ερωτήματα, και πρέπει να κάνεις δύσκολες επιλογές», δήλωσε χαρακτηριστικά σε συνέντευξη Τύπου σε άγνωστη τοποθεσία στην Ουκρανία, μία ημέρα μετά την απελευθέρωσή της. Συνολικά, 123 κρατούμενοι αφέθηκαν ελεύθεροι, εκ των οποίων οι 114 μεταφέρθηκαν στην Ουκρανία και εννέα στη Λιθουανία, όπως αναφέρει το Reuters.
Η Καλέσνικαβα, η οποία είναι μουσικός, είχε συλληφθεί το 2020 και οδηγήθηκε στα σύνορα με την Ουκρανία, όπου έσκισε το διαβατήριό της για να αποτρέψει την απέλαση. Αργότερα φυλακίστηκε για 11 χρόνια με κατηγορίες που περιελάμβαναν συνωμοσία για κατάληψη εξουσίας. Η απελευθέρωσή της αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης συμφωνίας που μεσολάβησε ο Τζον Κόουλ, απεσταλμένος του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με την κυβέρνηση του Μινσκ να λαμβάνει ως αντάλλαγμα προσφορά χαλάρωσης των κυρώσεων.
Οι δηλώσεις των ηγετών και οι επιπτώσεις
Ο Βίκτορ Μπαμπαρίκα, 62 ετών, πρώην τραπεζίτης που φυλακίστηκε αφού προσπάθησε να θέσει υποψηφιότητα εναντίον του Λουκασένκο, επιβεβαίωσε επίσης τις αρχές του. «Σε όλη μου τη ζωή, έκανα αυτό που πίστευα ότι ήταν σωστό και απαραίτητο», δήλωσε, προσθέτοντας: «Δεν χάσαμε. Κερδίσαμε. Δεν κερδίσαμε βραβεία, αλλά αποδειχτήκαμε πιο δυνατοί». Ο Μπαμπαρίκα δεν απέκλεισε την επιστροφή του στην πολιτική ζωή, δηλώνοντας ότι «αν η Λευκορωσία με χρειάζεται, θα προσπαθήσω να κάνω κάτι για τη Λευκορωσία».
Προτεινόμενο Η κυβέρνηση Τραμπ επιδιώκει ευρεία απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων στη Λευκορωσία
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι ότι, παρά την απελευθέρωση αυτών των 123 κρατουμένων, εκατοντάδες άλλοι παραμένουν στις φυλακές της Λευκορωσίας. Η ομάδα δικαιωμάτων Viasna εκτιμούσε ότι ο αριθμός αυτός ανερχόταν σε 1.227 πριν από την απελευθέρωση του Σαββάτου. Ο γιος του Μπαμπαρίκα, Έντουαρντ, βρίσκεται επίσης μεταξύ εκείνων που παραμένουν πολιτικοί κρατούμενοι, υπογραμμίζοντας ότι το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα παραμένει κρίσιμο και άλυτο.
Η επόμενη μέρα για τη Λευκορωσία και τις ΗΠΑ
Η απελευθέρωση των κρατουμένων, συμπεριλαμβανομένης της Μαρίας Καλέσνικαβα, η οποία αφέθηκε ελεύθερη μετά από πέντε χρόνια κράτησης, και άλλων 123 κρατουμένων, αποτελεί μια σημαντική διπλωματική επιτυχία για την κυβέρνηση Τραμπ. Ο απεσταλμένος των ΗΠΑ, Τζον Κόουλ, ο οποίος διαπραγματεύτηκε τη συμφωνία, είχε επισκεφθεί τη Λευκορωσία για συνομιλίες με τον Λουκασένκο με αυτόν τον σκοπό. Η προσφορά για άρση κυρώσεων στο λευκορωσικό λίπασμα, όπως δήλωσε ο Κόουλ, δείχνει την πρόθεση των ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν το «καρότο» στις σχέσεις τους με το Μινσκ, μια στρατηγική που είχε υποστηρίξει και η εξόριστη ηγέτιδα της αντιπολίτευσης, Σβετλάνα Τσιχανόφσκαγια.
Η κυβέρνηση Τραμπ επιδιώκει ευρεία απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων στη Λευκορωσία, με στόχο την απομάκρυνση του Μινσκ από τη γεωπολιτική επιρροή της Μόσχας. Η παρούσα συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για περαιτέρω διαπραγματεύσεις και ενδεχομένως για μια σταδιακή ομαλοποίηση των σχέσεων, αν και η κατάσταση των υπολοίπων πολιτικών κρατουμένων παραμένει ένα αγκάθι. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, ελπίζοντας ότι αυτή η κίνηση θα οδηγήσει σε ουσιαστικές αλλαγές στο καθεστώς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λευκορωσία.
