Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό: Αναστολή στην επεξεργασία χαλκού και κοβαλτίου για την πάταξη της διαφθοράς

Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό προχώρησε στην άμεση αναστολή της επεξεργασίας χαλκού και κοβαλτίου από βιοτεχνικές μονάδες, σε μια προσπάθεια να περιορίσει τις παράνομες εξαγωγές και τη διαφθορά. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Reuters, η χώρα που καλύπτει το 70% της παγκόσμιας παραγωγής κοβαλτίου επιδιώκει πλέον την πλήρη πιστοποίηση προέλευσης των ορυκτών της.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των προσπαθειών της χώρας να εξυγιάνει την εφοδιαστική της αλυσίδα και να ευθυγραμμιστεί με τα διεθνή πρότυπα ESG. Η παράνομη εξόρυξη αποτελεί εδώ και δεκαετίες μια ανοιχτή πληγή για την οικονομία του Κογκό, καθώς τεράστιοι όγκοι ορυκτών διακινούνται εκτός των επίσημων κρατικών καναλιών, στερώντας πολύτιμα έσοδα από τον δημόσιο κορβανά. Η κίνηση αυτή εντάσσεται στην ευρύτερη κούρσα των αφρικανικών πόρων, όπου η διαφάνεια αποτελεί πλέον προϋπόθεση για τη συνεργασία με τη Δύση.

Το διάταγμα και η υποχρεωτική πιστοποίηση

Το διάταγμα, το οποίο φέρει την υπογραφή του υπουργού Μεταλλείων Louis Watum Kabamba και εκδόθηκε στις 19 Δεκεμβρίου, ορίζει ότι όλες οι οντότητες που επεξεργάζονται και εμπορεύονται βιοτεχνικό χαλκό και κοβάλτιο πρέπει να παύσουν τις δραστηριότητές τους. Η επανεκκίνηση θα επιτραπεί μόνο μετά την ολοκλήρωση μιας διαδικασίας πιστοποίησης της νομιμότητας και της ιχνηλασιμότητας των προμηθειών τους. Μια ειδική επιτροπή θα αναλάβει τον έλεγχο της συμμόρφωσης, διασφαλίζοντας ότι τα ορυκτά δεν αποτελούν προϊόν παράνομης εκμετάλλευσης ή δωροδοκίας.

Νομικοί κύκλοι και η οργάνωση LICOCO επισημαίνουν ότι η διαφθορά στον τομέα είναι βαθιά ριζωμένη. Πολλές οντότητες φέρονται να κατέβαλαν δωροδοκίες για την έκδοση αδειών, παρακάμπτοντας τις αυστηρές απαιτήσεις που θέτει ο Μεταλλευτικός Κώδικας της χώρας. Αυτή η κατάσταση υπονομεύει την αξία των κρίσιμων ορυκτών που παράγονται ηθικά, καθώς η ανεξέλεγκτη παραγωγή πιέζει τις τιμές και δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό στην παγκόσμια αγορά.

Ο κοινωνικός αντίκτυπος και οι διεθνείς συμφωνίες

Η βιοτεχνική εξόρυξη δεν είναι απλώς μια οικονομική δραστηριότητα, αλλά μια πραγματική σανίδα σωτηρίας για εκατομμύρια πολίτες. Υπολογίζεται ότι απασχολεί άμεσα έως και 2 εκατομμύρια ανθρώπους, ενώ συντηρεί έμμεσα περισσότερους από 10 εκατομμύρια. Η αναστολή των εργασιών προκαλεί ανησυχία για την επιβίωση αυτών των πληθυσμών, ωστόσο η κυβέρνηση επιμένει ότι η χαρτογράφηση της ροής των ορυκτών είναι απαραίτητη για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα.

Η προσπάθεια αυτή συνδέεται και με τις πρόσφατες διπλωματικές κινήσεις, όπως η ειρηνευτική συμφωνία στην Ουάσιγκτον, η οποία στοχεύει στην προσέλκυση δυτικών επενδύσεων μέσω της σταθεροποίησης της περιοχής. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί ότι η επιβολή τάξης στην παραγωγή θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των διεθνών αγοραστών, οι οποίοι απαιτούν πλέον αυστηρές εγγυήσεις ότι το κοβάλτιο που χρησιμοποιείται σε μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων δεν συνδέεται με παράνομες πρακτικές ή παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι προοπτικές για την εφοδιαστική αλυσίδα

Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό είχε ήδη ξεκινήσει από τον Νοέμβριο τη διάθεση της πρώτης παρτίδας ιχνηλάσιμου βιοτεχνικού κοβαλτίου, σηματοδοτώντας μια στροφή προς την υπεύθυνη εξόρυξη. Η τωρινή αναστολή αποτελεί το επόμενο βήμα για τον καθαρισμό της αλυσίδας εφοδιασμού από «γκρίζες» ζώνες. Αν και ο ακριβής αντίκτυπος στον όγκο των εξαγωγών παραμένει αδιευκρίνιστος, η κυβέρνηση θεωρεί ότι η ταυτοποίηση των μονάδων επεξεργασίας θα επιτρέψει τον έλεγχο του πραγματικού όγκου παραγωγής, αποτρέποντας τη διαρροή πλούτου προς παράνομα δίκτυα.