Ιθαγενείς Φρουροί του Αμαζονίου ενώνουν δυνάμεις για την προστασία των εδαφών τους

Περίπου 200 μέλη ιθαγενών ομάδων από τον Ισημερινό, την Κολομβία και το Περού συγκεντρώθηκαν στις αρχές Δεκεμβρίου στην κοινότητα Σινανγκόε του Ισημερινού, με σκοπό να συντονίσουν τις στρατηγικές τους για την υπεράσπιση των προγονικών τους εδαφών. Η συνάντηση αυτή υπογραμμίζει την αυξανόμενη ανάγκη για αυτοάμυνα απέναντι σε απειλές όπως η παράνομη εξόρυξη, η υλοτομία και η διακίνηση ναρκωτικών.

Αυτή η συντονισμένη προσπάθεια έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς παράδοσης, όπου οι ιθαγενείς κοινότητες του Αμαζονίου εκπαιδεύουν άνδρες και γυναίκες για την αναγνώριση και αντιμετώπιση απειλών στα πλούσια σε ορυκτά και καταπράσινα εδάφη τους. Η εντατικοποίηση των απειλών τα τελευταία χρόνια, όπως η παράνομη εξόρυξη και η διακίνηση ναρκωτικών, έχει ενισχύσει την ανάγκη για τις δυνάμεις αυτοάμυνας, γνωστές ως Ιθαγενείς Φρουροί.

Η συνάντηση κορυφής στο Σινανγκόε

Όπως μεταδίδει το Reuters, η συγκέντρωση των περίπου 200 μελών ιθαγενών ομάδων από τον Ισημερινό, την Κολομβία και το Περού πραγματοποιήθηκε στις αρχές Δεκεμβρίου στην κοινότητα Σινανγκόε του Ισημερινού, η οποία βρίσκεται στα σύνορα με την Κολομβία. Ο κύριος στόχος ήταν η συλλογική χάραξη στρατηγικών για την αποτελεσματική υπεράσπιση των προγονικών τους εδαφών. Για να τιμήσουν την περίσταση, οι συμμετέχοντες ήπιαν χυμό από το παραδοσιακό φυτό yoco και καθάρισαν τις ενέργειές τους με καπνό και φύλλα τσουκνίδας, ενισχύοντας τους πνευματικούς τους δεσμούς με τη γη.

Οι αυξανόμενες απειλές και η δράση των Φρουρών

Οι αναδυόμενες απειλές στα ιθαγενή εδάφη έχουν τροφοδοτήσει μια μεγαλύτερη ανάγκη για τις δυνάμεις αυτοάμυνας των Ιθαγενών Φρουρών. Τα μέλη τους δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν καθημερινά την παράνομη εξόρυξη, την υλοτομία, τη διακίνηση ναρκωτικών, τις ένοπλες ομάδες, την αναγκαστική στρατολόγηση σε συμμορίες και τον εκβιασμό. Στην κοινότητα Σινανγκόε, οι Ιθαγενείς Φρουροί της κοινότητας A’i Cofan μάχονται την μεγάλης κλίμακας εξόρυξη από το 2017, σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν τον ποταμό Aguarico, την κύρια πηγή τροφής για τις οικογένειες που ζουν στις όχθες του.

Η ειρηνική ομάδα των Φρουρών επικεντρώνεται στην παρακολούθηση και περιπολία, αποφεύγοντας τις συγκρούσεις και ζητώντας περιστασιακά υποστήριξη από τις ένοπλες δυνάμεις όταν συναντούν καταστάσεις που δεν μπορούν να διαχειριστούν μόνοι τους, όπως δήλωσε ο Holger Quenama, συντονιστής της Ιθαγενούς Φρουράς της κοινότητας A’i Cofan. Η δράση τους έχει αποδώσει καρπούς, αλλά απαιτεί καθημερινή προσπάθεια και επαγρύπνηση. Η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των ιθαγενών ομάδων είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση αυτών των σύνθετων προβλημάτων.

Επιτυχίες και προκλήσεις στην προστασία των εδαφών

Το έργο των Ιθαγενών Φρουρών, αν και δύσκολο, έχει σημειώσει σημαντικές επιτυχίες. Ο Holger Quenama τόνισε ότι «η φρουρά του Σινανγκόε φέρει πάντα το προσωπικό μας, που είναι η δύναμή μας». Πρόσθεσε επίσης ότι «εργαζόμαστε με ολόκληρη την κοινότητα, αλλά υπάρχουν ιθαγενείς ομάδες που είναι πιο άγρυπνες και ενεργές στην περιπολία ολόκληρης της επικράτειας». Στο Περού, η Περιφερειακή Οργάνωση Ιθαγενών Φρουρών των Shipibo-Konibo έχει επιτύχει στην αντιμετώπιση της παράνομης αλιείας και των εισβολών σε εδάφη, σύμφωνα με την Kelly Valera Silva, πρόεδρο της ομάδας.

Νομικοί κύκλοι και περιβαλλοντικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι η ενδυνάμωση των ιθαγενών φρουρών είναι κρίσιμη για την αποτελεσματική προστασία του Αμαζονίου, καθώς οι κυβερνητικές αρχές συχνά αδυνατούν να καλύψουν το τεράστιο εύρος της περιοχής. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με ενδιαφέρον αυτές τις πρωτοβουλίες, αναγνωρίζοντας τον καθοριστικό ρόλο των ιθαγενών στην διατήρηση της βιοποικιλότητας. Η ίδια η Kelly Valera Silva δήλωσε ότι «οι ιθαγενείς λαοί δεν είναι ενάντια στις συμφωνίες παραχώρησης, αλλά πρέπει να αναγνωρίσουν ότι βρίσκονται εντός της επικράτειάς μας». Μόνο το Περού φιλοξενεί περίπου 300 Ιθαγενείς Φρουρούς που είναι διασκορπισμένοι σε 24 κοινότητες του Αμαζονίου, αποτελούμενες από τον λαό Shipibo Konibo. Αυτές οι προσπάθειες είναι ιδιαίτερα σημαντικές εν μέσω των γενικότερων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η περιοχή, όπως φάνηκε και στις συζητήσεις της COP30 για τα δάση του Αμαζονίου, όπου παρά τις δεσμεύσεις, ένα δεσμευτικό σχέδιο για την αποψίλωση δεν επιτεύχθηκε. Επιπλέον, η Κολομβία έχει συνάψει συμφωνία με την εγκληματική οργάνωση Clan del Golfo για τη συγκέντρωση μαχητών, γεγονός που υπογραμμίζει την πολυπλοκότητα της ασφάλειας στην περιοχή.

Η επόμενη μέρα για τους Ιθαγενείς Φρουρούς

Η συνεχής επαγρύπνηση και ο συντονισμός μεταξύ των ιθαγενών κοινοτήτων παραμένουν απαραίτητα για τη διατήρηση των εδαφών τους. Η ενότητα των δυνάμεων από διαφορετικές χώρες, όπως αυτή που παρατηρήθηκε στο Σινανγκόε, δείχνει μια νέα δυναμική στην προσπάθεια προστασίας του Αμαζονίου. Οι Ιθαγενείς Φρουροί συνεχίζουν να αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας ενάντια στις παράνομες δραστηριότητες, διασφαλίζοντας το μέλλον των κοινοτήτων τους και του μοναδικού οικοσυστήματος.