- Περιορίζονται οι αρμοδιότητες του Ελεγκτικού Συνεδρίου στις δημόσιες συμβάσεις.
- Εισάγεται η ρήτρα «σιωπηρής αποδοχής» μετά από 30 ημέρες.
- Μπαίνει πλαφόν στα πρόστιμα για κακοδιαχείριση στο 30% της ζημίας.
- Κλιμακώνεται η σύγκρουση κυβέρνησης Μελόνι και δικαστικής εξουσίας.
Το ιταλικό κοινοβούλιο ενέκρινε σήμερα μια αμφιλεγόμενη μεταρρύθμιση που χαλαρώνει το πλαίσιο ελέγχων και κυρώσεων για τις δημόσιες συμβάσεις, περιορίζοντας δραστικά τις αρμοδιότητες του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Το νομοσχέδιο, που υπερψηφίστηκε στη Γερουσία με 93 ψήφους υπέρ έναντι 51 κατά, εισάγει μεταξύ άλλων τη ρήτρα της «σιωπηρής αποδοχής» και θέτει πλαφόν στα πρόστιμα για κακοδιαχείριση δημόσιου χρήματος, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων από την αντιπολίτευση και το δικαστικό σώμα.
| Ρύθμιση / Μέτρο | Λεπτομέρειες Εφαρμογής |
|---|---|
| Αποτέλεσμα Ψηφοφορίας | 93 Υπέρ – 51 Κατά (Γερουσία) |
| Ρήτρα Σιωπηρής Αποδοχής | Αυτόματη έγκριση μετά από 30 ημέρες σιωπής του Ελεγκτικού Συνεδρίου |
| Πλαφόν Προστίμων | Μέγιστο 30% της ζημίας ή μισθοί 2 ετών για αμέλεια |
| Στόχος Κυβέρνησης | Επιτάχυνση έργων, καταπολέμηση «φόβου υπογραφής» |
| Πλαίσιο Αντίδρασης | Σύνδεση με την απόρριψη της Γέφυρας της Σικελίας |
Η συγκεκριμένη νομοθετική παρέμβαση δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό, αλλά εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο θεσμικής προστριβής μεταξύ της εκτελεστικής εξουσίας και της δικαιοσύνης στην Ιταλία. Η κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι έχει επανειλημμένα εκφράσει τη δυσαρέσκειά της για αυτό που θεωρεί «γραφειοκρατικά εμπόδια» στην υλοποίηση μεγάλων έργων υποδομής, με αποκορύφωμα την πρόσφατη άρνηση του Ελεγκτικού Συνεδρίου να εγκρίνει το δημοσιονομικό πλάνο για τη γέφυρα της Σικελίας. Η νέα ρύθμιση έρχεται ως απάντηση σε αυτή τη «στασιμότητα», επιχειρώντας να μεταβάλει την ισορροπία δυνάμεων υπέρ της κεντρικής διοίκηση.
Η ρήτρα της «σιωπηρής αποδοχής» και τα νέα όρια προστίμων
Ο πυρήνας της μεταρρύθμισης εστιάζει στην επιτάχυνση των διαδικασιών μέσω της μείωσης της εποπτείας. Το πιο κρίσιμο σημείο του νομοσχεδίου είναι η εισαγωγή της ρήτρας «σιωπηρής αποδοχής» (silence means consent). Σύμφωνα με αυτήν, εάν ένας διαχειριστής ζητήσει τη γνωμοδότηση του δικαστηρίου για έγκριση δαπάνης και δεν λάβει απάντηση εντός 30 ημερών, η έγκριση θεωρείται δεδομένη και ο διαχειριστής απαλλάσσεται από μελλοντικές κυρώσεις.
Επιπλέον, το νομοσχέδιο θεσπίζει ανώτατα όρια στις ποινές για τους διαχειριστές που κρίνονται αμελείς στη χρήση δημόσιου χρήματος. Συγκεκριμένα, το πρόστιμο δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30% της ζημίας που προκλήθηκε ή το ισοδύναμο δύο ετών του μισθού τους. Όπως μεταδίδει το Reuters, η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι αυτές οι αλλαγές είναι απαραίτητες για την τόνωση της οικονομίας και την υπέρβαση του λεγόμενου «φόβου της υπογραφής» που παραλύει τους δημόσιους λειτουργούς.
Πολιτική σύγκρουση και θεσμικές ανησυχίες
Η αντιπολίτευση και εκπρόσωποι του δικαστικού κλάδου προειδοποιούν ότι η χαλάρωση των ελέγχων θα ανοίξει τον δρόμο για σπατάλη δημόσιων πόρων και πιθανή κακοδιαχείριση. Ο γερουσιαστής του Δημοκρατικού Κόμματος, Αλφρέντο Μπαζόλι, κατήγγειλε ότι η κίνηση αυτή αποσκοπεί στην «κατεδάφιση των ελέγχων σε όσους ασκούν εξουσία». Η ένταση αυτή έρχεται να προστεθεί σε ένα ήδη βεβαρημένο κλίμα, καθώς μόλις πριν από λίγες εβδομάδες η δικαστική απόρριψη της γέφυρας Σικελίας είχε χαρακτηριστεί από την πρωθυπουργό ως «ανεπίτρεπτη παρέμβαση».
Σε επίπεδο πολιτικής ανάλυσης, η κίνηση αυτή ερμηνεύεται ως προάγγελος της ευρύτερης και πιο αμφιλεγόμενης μεταρρύθμισης του ιταλικού δικαστικού συστήματος. Νομικοί κύκλοι στη Ρώμη εκτιμούν ότι η στρατηγική της κυβέρνησης στοχεύει στον πλήρη διαχωρισμό της σταδιοδρομίας εισαγγελέων και δικαστών, μια πρωτοβουλία που αναμένεται να τεθεί σε εθνικό δημοψήφισμα την άνοιξη. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι αυτό θα περιορίσει τη σύγκρουση συμφερόντων και την πολιτική μεροληψία, ενώ οι επικριτές βλέπουν μια προσπάθεια υποταγής της δικαιοσύνης στην εκτελεστική εξουσία.
Η επόμενη μέρα για τη δικαιοσύνη στην Ιταλία
Η ψήφιση του νομοσχεδίου αναμένεται να κλιμακώσει περαιτέρω τις αντιδράσεις, σε μια περίοδο όπου η κυβέρνηση αντιμετωπίζει ήδη κοινωνική δυσαρέσκεια, όπως φάνηκε και από το γεγονός ότι χιλιάδες απεργοί βγήκαν στους δρόμους κατά του προϋπολογισμού. Με το δημοψήφισμα να πλησιάζει, η σύγκρουση μεταξύ της κυβέρνησης Μελόνι και των δικαστικών αρχών αναμένεται να αποτελέσει το κεντρικό πεδίο της πολιτικής αντιπαράθεσης τους επόμενους μήνες, επηρεάζοντας τόσο τη σταθερότητα του κυβερνητικού συνασπισμού όσο και την ταχύτητα υλοποίησης των δημόσιων έργων.