- Οι συνομιλίες Βρετανίας-ΕΕ για την ένταξη στο αμυντικό ταμείο SAFE κατέρρευσαν σήμερα.
- Το αδιέξοδο αποτελεί πλήγμα για την επανεκκίνηση των σχέσεων μετά το Brexit και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας.
- Η Βρετανία επικαλέστηκε το εθνικό συμφέρον και την αξία των χρημάτων ως λόγους για την μη επίτευξη συμφωνίας.
- Η βρετανική αμυντική βιομηχανία μπορεί να συμμετέχει σε έργα του SAFE με όρους τρίτης χώρας, εντός του ορίου του 35%.
- Η ΕΕ παραμένει δεσμευμένη στην εταιρική σχέση ασφάλειας και άμυνας με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η Βρετανία ανακοίνωσε σήμερα ότι οι συνομιλίες για την ένταξή της στο αμυντικό ταμείο SAFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέρρευσαν, γεγονός που συνιστά ένα σημαντικό πλήγμα για την πολυδιαφημισμένη επανεκκίνηση των σχέσεων μετά το Brexit. Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε αντίθεση με τις προσδοκίες για ενίσχυση της άμυνας της ηπείρου και τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ τον Μάιο για μια «νέα εποχή» στις σχέσεις με την ΕΕ.
Η ανακοίνωση του Ηνωμένου Βασιλείου για την κατάρρευση των συνομιλιών με την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με τη συμμετοχή του στο αμυντικό ταμείο SAFE, αποτελεί μια σημαντική οπισθοδρόμηση στην ευρύτερη προσπάθεια για την αναθέρμανση των σχέσεων μετά το Brexit. Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας περιόδου όπου και οι δύο πλευρές είχαν εκφράσει την επιθυμία για ενισχυμένη συνεργασία, ειδικά στον τομέα της άμυνας, εν μέσω των γεωπολιτικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη.
Γιατί οι συνομιλίες οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο
Η Βρετανία δήλωσε την Παρασκευή, μόλις δύο ημέρες πριν από την καταληκτική ημερομηνία για την ολοκλήρωση των συνομιλιών, ότι δεν θα ήταν εφικτή η επίτευξη συμφωνίας. Ο Νικ Τόμας-Σάιμοντς, υπουργός της Βρετανίας για τις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση, εξέφρασε την απογοήτευση, αλλά τόνισε ότι η θέση της χώρας ήταν πάντα ξεκάθαρη: «Θα υπογράψουμε συμφωνίες μόνο εάν είναι προς το εθνικό συμφέρον και παρέχουν αξία για τα χρήματα». Αυτή η στάση υπογραμμίζει τις διαφωνίες ως προς τους όρους συμμετοχής, οι οποίοι κρίθηκαν ασύμφοροι για το Ηνωμένο Βασίλειο.
Νομικοί κύκλοι και αναλυτές επισημαίνουν ότι το αδιέξοδο στις συνομιλίες οφείλεται κυρίως στους αυστηρούς όρους του ταμείου SAFE. Συγκεκριμένα, οι συμβάσεις προμηθειών απαιτούν το έως 35% του κόστους των εξαρτημάτων να προέρχεται εκτός ΕΕ ή άλλων συμμετεχουσών χωρών, όπως η Ουκρανία. Αυτός ο περιορισμός πιθανώς να μην εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της βρετανικής αμυντικής βιομηχανίας ή την αρχή της «αξίας για τα χρήματα» που επικαλείται η Βρετανία.
Το αμυντικό ταμείο SAFE και η αντίδραση της αγοράς
Το αμυντικό ταμείο SAFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ (173 δισεκατομμύρια δολάρια), έχει ως στόχο τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης και την ενίσχυση της αμυντικής της ικανότητας. Η συμμετοχή της Βρετανίας σε αυτό θα σηματοδοτούσε μια βαθύτερη συνεργασία σε έναν κρίσιμο τομέα. Παρά την αρνητική αυτή εξέλιξη, η αγορά δεν φάνηκε να επηρεάζεται άμεσα. Οι μετοχές των μεγαλύτερων εισηγμένων βρετανικών αμυντικών εταιρειών, όπως η BAE Systems, η Rolls-Royce και η Babcock, δεν παρουσίασαν αξιοσημείωτες διακυμάνσεις μετά την είδηση, υποδηλώνοντας ότι οι επενδυτές είτε είχαν προεξοφλήσει το αποτέλεσμα είτε δεν θεωρούν την πλήρη ένταξη κρίσιμη για την πορεία τους.
Προτεινόμενο Βρετανικός προϋπολογισμός: Η Ρέιτσελ Ριβς επιβάλλει φόρους 26 δισ. για έξοδο από τον «οικονομικό βρόχο»
Ο αντίκτυπος στις σχέσεις και η επόμενη μέρα
Η κατάρρευση των συνομιλιών αποτελεί αναμφίβολα ένα σημαντικό εμπόδιο στην προσπάθεια για μια «νέα εποχή» στις σχέσεις Βρετανίας-ΕΕ, όπως είχε εξαγγείλει ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ τον Μάιο. Ωστόσο, ο Νικ Τόμας-Σάιμοντς διευκρίνισε ότι η βρετανική αμυντική βιομηχανία θα μπορεί να συμμετέχει σε έργα μέσω του SAFE με όρους τρίτης χώρας, δηλαδή εντός του ορίου του 35% των εξαρτημάτων που δεν προέρχονται από την ΕΕ.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο οποίος αρνήθηκε να σχολιάσει το αποτέλεσμα των εν εξελίξει συζητήσεων, δήλωσε ότι οι διαπραγματεύσεις ήταν έντονες και εποικοδομητικές. Υπογράμμισε επίσης ότι το ταμείο SAFE είναι «ανοιχτό εκ σχεδιασμού», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο μελλοντικής συμμετοχής της Βρετανίας υπό άλλους όρους. «Παραμένουμε πλήρως δεσμευμένοι στην υλοποίηση της φιλόδοξης εταιρικής σχέσης ασφάλειας και άμυνας Ηνωμένου Βασιλείου-ΕΕ», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος, δείχνοντας ότι η πόρτα για συνεργασία δεν έχει κλείσει οριστικά.
Οι προοπτικές για τη συνεργασία Βρετανίας-ΕΕ
Το αδιέξοδο στις συνομιλίες για το SAFE αναδεικνύει τις συνεχιζόμενες προκλήσεις στην προσπάθεια για την πλήρη αποκατάσταση των σχέσεων μεταξύ Βρετανίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το Brexit. Ενώ η άμεση ένταξη στο ταμείο δεν κατέστη δυνατή, η δυνατότητα της βρετανικής βιομηχανίας να συμμετέχει σε έργα ως τρίτη χώρα, καθώς και η ρητή δέσμευση της ΕΕ για συνέχιση της εταιρικής σχέσης ασφάλειας και άμυνας, αφήνουν περιθώρια για μελλοντικές συνεργασίες. Η επόμενη περίοδος θα δείξει εάν οι δύο πλευρές θα μπορέσουν να βρουν εναλλακτικές λύσεις για την ενίσχυση της κοινής αμυντικής στρατηγικής.
