Η Τουρκία σε συζητήσεις με τις ΗΠΑ για την επανένταξη στο πρόγραμμα F-35

Ο Αμερικανός πρέσβης στην Τουρκία δήλωσε την Τετάρτη, σύμφωνα με το Reuters, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε εντατικές συζητήσεις με την Τουρκία σχετικά με την επανένταξη της Άγκυρας στο πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35. Η Ουάσιγκτον εκφράζει την ελπίδα ότι οι διαπραγματεύσεις θα οδηγήσουν σε σημαντική πρόοδο τους επόμενους μήνες, επιλύοντας ένα κρίσιμο ζήτημα που έχει επιβαρύνει τις σχέσεις των δύο χωρών.

Η παρούσα εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας περίπλοκης διπλωματικής κατάστασης που ξεκίνησε το 2020, όταν η Ουάσιγκτον απέκλεισε την Άγκυρα από το πρόγραμμα των προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών F-35 της Lockheed Martin. Η απόφαση αυτή ελήφθη ως αντίποινα για την απόκτηση των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας S-400 από την Τουρκία, μια κίνηση που η Άγκυρα χαρακτήρισε άδικη, εκφράζοντας έκτοτε την ελπίδα για επίλυση του ζητήματος.

Το παρασκήνιο των συζητήσεων

Ο Αμερικανός πρέσβης στην Τουρκία, Τομ Μπάρακ, επιβεβαίωσε μέσω ανάρτησης στο X ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε συνεχείς συζητήσεις με την Τουρκία σχετικά με την επιθυμία της να επανενταχθεί στο πρόγραμμα F-35, λαμβάνοντας υπόψη και την κατοχή των ρωσικής κατασκευής συστημάτων αεράμυνας S-400. Ο Μπάρακ υπογράμμισε ότι η αμερικανική νομοθεσία δεν θα επιτρέψει στην Τουρκία να λειτουργεί ή να κατέχει το σύστημα S-400 εάν επιθυμεί να επιστρέψει στο πρόγραμμα F-35.

Επιπλέον, ο πρέσβης τόνισε ότι η σχέση μεταξύ του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει δημιουργήσει ένα νέο κλίμα συνεργασίας. Αυτή η βελτιωμένη ατμόσφαιρα έχει οδηγήσει σε «τις πιο καρποφόρες συζητήσεις» που έχουν διεξαχθεί για το συγκεκριμένο θέμα τα τελευταία σχεδόν δέκα χρόνια, ενισχύοντας τις προσδοκίες για μια αμοιβαία επωφελή λύση.

Το αγκάθι των S-400 και οι αμερικανικοί όροι

Η κατοχή των S-400 από την Τουρκία παραμένει το κύριο εμπόδιο για την επανένταξή της στο πρόγραμμα F-35. Η Ουάσιγκτον υποστηρίζει ότι τα συστήματα S-400 αποτελούν απειλή για τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 και για τα ευρύτερα αμυντικά συστήματα του ΝΑΤΟ. Η Τουρκία έχει απορρίψει αυτή την άποψη, δηλώνοντας ότι τα S-400 δεν θα ενσωματωθούν στο σύστημα του ΝΑΤΟ. Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα απορρίψει την ιδέα να ανατρέψουν την απόφασή τους για την κατοχή των S-400 προκειμένου να επιστρέψουν στο πρόγραμμα F-35.

Προοπτικές και διπλωματικές προσπάθειες

Η ελπίδα είναι ότι αυτές οι συζητήσεις θα οδηγήσουν σε μια σημαντική πρόοδο τους επόμενους μήνες, η οποία θα καλύπτει τόσο τις απαιτήσεις ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών όσο και της Τουρκίας. Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, δήλωσε πρόσφατα στο Reuters ότι πιστεύει πως η Τουρκία και οι ΗΠΑ θα βρουν τρόπο να άρουν τις αμερικανικές κυρώσεις «πολύ σύντομα», επισημαίνοντας ότι οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έχουν ήδη αρχίσει να εργάζονται πάνω στο ζήτημα. Διπλωματικοί κύκλοι εκφράζουν συγκρατημένη αισιοδοξία, τονίζοντας ότι η βελτιωμένη σχέση μεταξύ του Προέδρου Τραμπ και του Τούρκου Προέδρου Ερντογάν έχει δημιουργήσει ένα νέο κλίμα συνεργασίας. Αυτό το κλίμα έχει οδηγήσει σε τις πιο καρποφόρες συζητήσεις που έχουν διεξαχθεί για το θέμα τα τελευταία σχεδόν δέκα χρόνια, αυξάνοντας τις προσδοκίες για μια αμοιβαία επωφελή λύση.

Η επόμενη μέρα στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας

Η επίλυση του ζητήματος των F-35 και S-400 θα σηματοδοτήσει μια νέα εποχή στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, ενισχύοντας τη συνεργασία μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ. Η επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35 θα είχε σημαντικά οφέλη για την αμυντική της ικανότητα, ενώ θα ενίσχυε και τη συνοχή της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Ωστόσο, η αμερικανική απαίτηση για μη κατοχή των S-400 παραμένει ένα κρίσιμο σημείο διαπραγμάτευσης, με την Άγκυρα να επιμένει στην αρχική της απόφαση.