- Η Σουηδία προτείνει αφαίρεση υπηκοότητας από αρχηγούς εγκληματικών συμμοριών.
- Οι αλλαγές στοχεύουν στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της βίας.
- Αφορά κατόχους διπλής υπηκοότητας που διαπράττουν σοβαρά εγκλήματα κατά του κράτους.
- Η διαδικασία απαιτεί δύο κοινοβουλευτικές ψηφοφορίες και ενδιάμεσες γενικές εκλογές.
- Οι προτεινόμενες αλλαγές αναμένεται να τεθούν σε ισχύ στις αρχές του 2027.
Η σουηδική κυβέρνηση υπέβαλε την Παρασκευή, 5 Δεκεμβρίου 2025, πρόταση για συνταγματικές αλλαγές που θα επιτρέπουν την αφαίρεση της υπηκοότητας από ορισμένους αρχηγούς εγκληματικών συμμοριών, στο πλαίσιο της εντατικοποίησης του αγώνα κατά του εκτεταμένου οργανωμένου εγκλήματος. Η κίνηση αυτή έρχεται ως συνέχεια μιας δεκαετίας βίας που συνδέεται με το οργανωμένο έγκλημα στη χώρα, με την κυβέρνηση να έχει δεσμευτεί για την καταπολέμησή του.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των προσπαθειών της σουηδικής κυβέρνησης να αντιμετωπίσει το αυξανόμενο κύμα βίας και εγκληματικότητας που συνδέεται με τις συμμορίες, ένα πρόβλημα που ταλανίζει τη χώρα για πάνω από μία δεκαετία. Η πρόταση του Υπουργείου Δικαιοσύνης υπερβαίνει τις αρχικές συστάσεις μιας διακομματικής κοινοβουλευτικής επιτροπής, η οποία είχε περιοριστεί σε περιπτώσεις κατασκοπείας ή προδοσίας.
Η κυβερνητική πρόταση και το παρασκήνιο
Η πρόταση της σουηδικής κυβέρνησης, όπως ανακοινώθηκε από τον Υπουργό Δικαιοσύνης Γκούναρ Στρόμερ την Παρασκευή, 5 Δεκεμβρίου, στοχεύει στην τροποποίηση του Συντάγματος. Συγκεκριμένα, η αλλαγή θα επιτρέπει την αφαίρεση διαβατηρίων από κατόχους διπλής υπηκοότητας που έχουν καταδικαστεί για «εγκλήματα που επηρεάζουν σοβαρά ζωτικά εθνικά συμφέροντα», όπως είναι τα σοβαρά εγκλήματα συμμοριών. Η κυβέρνηση, μαζί με τους υποστηρικτές της, τους ακροδεξιούς και αντιμεταναστευτικούς Σουηδούς Δημοκράτες, κέρδισε τις εκλογές του 2022 με την υπόσχεση να μειώσει τη μετανάστευση και την εγκληματικότητα των συμμοριών, τις οποίες συνδέουν.
Ο στόχος των αλλαγών και οι αντιδράσεις
«Η κυβέρνηση επέλεξε να προχωρήσει περισσότερο από την πρόταση της επιτροπής ακριβώς για να καταστήσει δυνατή την αφαίρεση της υπηκοότητας, για παράδειγμα, από αρχηγούς συμμοριών που είναι ένοχοι για πολύ, πολύ σοβαρή βλάβη στην κοινωνία», δήλωσε ο Υπουργός Δικαιοσύνης Γκούναρ Στρόμερ σε συνέντευξη Τύπου. Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η νομική πολυπλοκότητα και οι πιθανές προκλήσεις που μπορεί να προκύψουν από μια τέτοια συνταγματική αλλαγή, καθώς θίγει θεμελιώδη δικαιώματα. Η κίνηση αυτή σηματοδοτεί μια σκλήρυνση της στάσης της Σουηδίας απέναντι στο οργανωμένο έγκλημα, ευθυγραμμιζόμενη με τις προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης.
Οι επιπτώσεις και η διαδικασία
Η εφαρμογή αυτών των αλλαγών θα έχει σημαντικές επιπτώσεις για τους κατόχους διπλής υπηκοότητας που εμπλέκονται σε σοβαρή εγκληματική δραστηριότητα. Για να αλλάξει το σουηδικό Σύνταγμα, οι προτάσεις πρέπει να περάσουν από ψηφοφορία στο κοινοβούλιο με απλή πλειοψηφία, να ακολουθήσει μια γενική εκλογή και στη συνέχεια μια δεύτερη ψηφοφορία στο Riksdag (το σουηδικό κοινοβούλιο). Πρόκειται για μια χρονοβόρα διαδικασία που απαιτεί ευρεία πολιτική συναίνεση ή ισχυρή κυβερνητική βούληση.
Το χρονοδιάγραμμα και η επόμενη μέρα
Ο Υπουργός Στρόμερ δήλωσε ότι στοχεύει οι προτεινόμενες συνταγματικές αλλαγές να τεθούν σε ισχύ στις αρχές του 2027. Αυτό σημαίνει ότι η διαδικασία έγκρισης, συμπεριλαμβανομένης της διεξαγωγής των νέων γενικών εκλογών το 2026, πρέπει να ολοκληρωθεί επιτυχώς. Η επόμενη μέρα για τη Σουηδία θα περιλαμβάνει μια ενισχυμένη νομική φαρέτρα κατά του οργανωμένου εγκλήματος, αλλά και πιθανές συζητήσεις σχετικά με την ισορροπία μεταξύ ασφάλειας και ατομικών δικαιωμάτων.
