- Πτώση Ποκρόφσκ: Αναπόφευκτη, αλλά όχι κατάρρευση αμυνών.
- Διαπραγματεύσεις: Η θέση της Ουκρανίας αποδυναμώνεται από τις πιέσεις Τραμπ.
- Στρατιωτική κατάσταση: Ρωσική προέλαση αργή, Ουκρανία αντιμετωπίζει ελλείψεις.
- Ειρηνευτικό σχέδιο: Κίεβο απορρίπτει παραχώρηση εδαφών, αναζητά ευρωπαϊκή στήριξη.
- Μέλλον: Ο πόλεμος πιθανόν να συνεχιστεί για χρόνια χωρίς δραστική αλλαγή.
Η επικείμενη πτώση της στρατηγικής πόλης Ποκρόφσκ στα χέρια της Ρωσίας, αν και δεν αναμένεται να προκαλέσει κατάρρευση των ουκρανικών αμυνών, αποδυναμώνει σημαντικά τη θέση του Κιέβου στις διαπραγματεύσεις ειρήνης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Αυτή η εξέλιξη συμπίπτει με την πιο σκληρή ρητορική του Ντόναλντ Τραμπ προς την Ουκρανία, ο οποίος πιέζει για αποδοχή δυσμενών όρων.
Η τρέχουσα κατάσταση στην Ποκρόφσκ αποτελεί ένα κρίσιμο σημείο καμπής στον Ρωσο-Ουκρανικό πόλεμο, αναδεικνύοντας την αλληλεπίδραση μεταξύ των στρατιωτικών εξελίξεων στο πεδίο της μάχης και των διπλωματικών πιέσεων. Η επίμονη ρωσική προέλαση στην περιοχή του Ντονμπάς, η οποία αποτελεί σημείο τριβής από το 2014, εντείνει την αίσθηση ότι η σύγκρουση έχει μετατραπεί σε έναν πόλεμο φθοράς, όπου η κατάληψη εδαφών είναι αργή και κοστοβόρα για αμφότερες τις πλευρές.
Η στρατηγική σημασία της Ποκρόφσκ και οι πιέσεις για ειρήνη
Η κατάληψη της Ποκρόφσκ από τη Ρωσία φαίνεται να είναι ζήτημα χρόνου, όχι αν θα συμβεί, όπως μεταδίδει το Reuters. Η πόλη, η οποία πριν την πλήρους κλίμακας εισβολή του 2022 φιλοξενούσε 60.000 κατοίκους και λειτουργούσε ως σημαντικός λογιστικός κόμβος για τον ουκρανικό στρατό, βρίσκεται πλέον σε μεγάλο βαθμό σε ερείπια, με μόλις 1.200 κατοίκους να παραμένουν. Η επικείμενη πτώση της δεν αναμένεται να προκαλέσει κατάρρευση των ουκρανικών αμυνών, ωστόσο αποδυναμώνει το Κίεβο σε μια ευαίσθητη συγκυρία για τις διαπραγματεύσεις ειρήνης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
Η Μόσχα είχε ανακοινώσει την 1η Δεκεμβρίου ότι είχε τον πλήρη έλεγχο της Ποκρόφσκ, δύο ημέρες πριν ο ειδικός απεσταλμένος του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και ο γαμπρός του πραγματοποιήσουν συνομιλίες στο Κρεμλίνο με τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν για ένα σχέδιο που δηλώνουν ότι είναι κοντά στην οριστικοποίηση. Δέκα ημέρες μετά, η Ουκρανία επιμένει ότι τα στρατεύματά της διατηρούν ακόμη θέσεις στο βόρειο τμήμα της πόλης. Ο Ντόναλντ Τραμπ υιοθέτησε μια σκληρότερη στάση απέναντι στην Ουκρανία αυτή την εβδομάδα, δηλώνοντας στο Politico ότι η Ρωσία έχει το πάνω χέρι στον πόλεμο και ότι ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι πρέπει να αρχίσει να «αποδέχεται πράγματα». Ουκρανός στρατηγός πάντως διαψεύδει τους ρωσικούς ισχυρισμούς περί σημαντικών κερδών.
Στρατιωτική κατάσταση και αντοχή των ουκρανικών αμυνών
Παρά τις ρωσικές προελάσεις, ο ρυθμός της επίθεσης στην Ποκρόφσκ δείχνει πόσο δύσκολο είναι για τις δυνάμεις της Μόσχας να προχωρήσουν, καθώς οι γραμμές του μετώπου είναι κορεσμένες με φονικά drones. Ο πόλεμος μετατράπηκε σε αγώνα φθοράς μετά το 2022, με καμία πλευρά να μην μπορεί να καταλάβει εύκολα εδάφη. Η Ρωσία ξεκίνησε μια νέα επίθεση στα τέλη του 2023 και ελέγχει περίπου το 19,2% της Ουκρανίας, μόλις 1 ποσοστιαία μονάδα περισσότερο από το τέλος του 2022.
Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις Ουκρανών αξιωματούχων ότι οι άμυνες της Ουκρανίας είναι απίθανο να καταρρεύσουν ξαφνικά στα ανατολικά, επικαλούμενοι τις οχυρώσεις της πρώτης γραμμής, τα drones και τον αποσπασματικό χαρακτήρα της ρωσικής επίθεσης στην Ποκρόφσκ. Τα ρωσικά στρατεύματα προχωρούν σε ομάδες των έξι ή λιγότερων ατόμων, προσπαθώντας να διασπάσουν τις άμυνες. Ο Λαμπάντα, Ουκρανός χειριστής drone, δήλωσε ότι οι Ρώσοι «συγκεντρώνονταν σε ομάδες εφόδου, διαρρέοντας γύρω από τις θέσεις μας, επειδή, όπως λέω, έχουμε κρίσιμη έλλειψη πεζικού».
Ο Κόνραντ Μούζικα, στρατιωτικός αναλυτής στην Πολωνία, ανέφερε ότι η Ουκρανία έσπευσε να ενισχύσει την Ποκρόφσκ με το Σύνταγμα Εφόδου Skelia και ειδικές δυνάμεις τον Αύγουστο, αλλά τις αναδιάταξε καθώς το μέτωπο επιδεινώθηκε σε άλλες ανατολικές περιοχές όπως το Λιμάν και η Κουπιάνσκ. Οι ανησυχίες για το βάθος των εφεδρειών των ουκρανικών στρατευμάτων έχουν ανακύψει περιοδικά καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, συμπεριλαμβανομένων από συμμάχους όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου αξιωματούχοι έχουν παροτρύνει την Ουκρανία να διευρύνει τη στρατιωτική επιστράτευση. Το θέμα είναι πολιτικά ευαίσθητο και η κυβέρνηση έχει αρνηθεί να μειώσει την ηλικία επιστράτευσης από τα 25 έτη για να προστατεύσει τις νεότερες γενιές.
Προτεινόμενο Ουκρανία: Ρωσική μηχανοκίνητη επίθεση μεγάλης κλίμακας στην Ποκρόφσκ
Οι επιπτώσεις στις διαπραγματεύσεις και οι επόμενες κινήσεις
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι ότι η νέα αυτή πίεση στην Ουκρανία για διευθέτηση της σύγκρουσης με δυσμενείς όρους συμβαίνει παράλληλα με τις σφοδρές μάχες στο μέτωπο, γεγονός που ευνοεί τη Ρωσία επηρεάζοντας την αντίληψη του Τραμπ, όπως δήλωσε ο Μικόλα Μπιελίεσκοφ, ανώτερος αναλυτής στο ουκρανικό φιλανθρωπικό ίδρυμα Come Back Alive. Η Ουκρανία πρέπει να προσπαθήσει να διατηρήσει τη στήριξη των Αμερικανών, οι οποίοι παρέχουν ζωτικής σημασίας πληροφορίες και όπλα, ενώ ταυτόχρονα να απορρίπτει μια ειρηνευτική συμφωνία που, κατά τη Ρωσία, πρέπει να περιλαμβάνει την απόσυρση των δυνάμεων του Κιέβου από ολόκληρη την ανατολική περιοχή του Ντονμπάς, όπου βρίσκεται η Ποκρόφσκ.
Το σχέδιο ειρήνης που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ αρχικά πρότεινε την αποχώρηση της Ουκρανίας από την περιοχή του Ντονέτσκ, όπου ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε ότι η Ουκρανία ελέγχει το 20% της γης. Ο Ζελένσκι δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι ο ίδιος και Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν καταρτίσει ένα αναθεωρημένο σχέδιο 20 σημείων, αλλά δεν υπήρξε συμφωνία για την παραχώρηση εδαφών. Αναμένεται να στείλουν το σχέδιό τους στην Ουάσιγκτον σύντομα. Ο Πούτιν είχε δηλώσει νωρίτερα αυτό το μήνα ότι η Ποκρόφσκ ήταν η ιδανική πλατφόρμα για την έναρξη επιθέσεων προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, καθώς η Ρωσία την αποκαλεί Κρασνοαρμέισκ, από τον Σοβιετικό Κόκκινο Στρατό.
Η επόμενη μέρα στο ουκρανικό μέτωπο
Ο Μούζικα εκτιμά ότι η Ρωσία πιθανότατα σχεδιάζει να περικυκλώσει τις «πόλεις-φρούρια» Σλαβιάνσκ και Κραματόρσκ βορειοανατολικά της Ποκρόφσκ, και να χρησιμοποιήσει το υψόμετρο για την εκτόξευση drones σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Τα στρατεύματα της Μόσχας έχουν πρόσφατα κάνει προόδους τόσο στην περιοχή της Ζαπορίζια στον νότο όσο και στην περιοχή του Ντνιπροπετρόφσκ στα ανατολικά, αν και η τελευταία δεν είναι μία από τις πέντε ουκρανικές περιοχές που προσαρτήθηκαν παράνομα από τη Ρωσία. Ωστόσο, οι ταχείες προόδους είναι απίθανες, καθώς ο τρόπος διεξαγωγής των επιχειρήσεων είναι «απίστευτα αργός», σύμφωνα με τον Μούζικα.
Η Ουκρανία τονίζει την προθυμία της να εξασφαλίσει μια «δίκαιη» ειρήνη, εν γνώσει ότι ο Τραμπ έχει δεσμευτεί για ένα γρήγορο τέλος στον πόλεμο και οι αξιωματούχοι του έχουν απειλήσει να περιορίσουν την υποστήριξη, όπως πληροφορίες και όπλα που πληρώνονται από Ευρωπαίους συμμάχους. Το Κίεβο ελπίζει επίσης ότι οι ίδιοι Ευρωπαίοι σύμμαχοι μπορούν να παράσχουν περισσότερη οικονομική και στρατιωτική βοήθεια. Ένας ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος άμυνας δήλωσε, υπό τον όρο της ανωνυμίας, ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να συνεχιστεί για αρκετά ακόμη χρόνια εκτός αν τον σταματήσει μια «στιγμή Τραμπ» ή μια «στιγμή Πούτιν», αλλά δεν πιστεύει ότι ο Πούτιν έχει καμία πρόθεση να υποχωρήσει.
