Η IAEA αναφέρει ζημιά στην προστατευτική ασπίδα του Τσερνόμπιλ από επίθεση drone

Η υπηρεσία πυρηνικής ενέργειας του ΟΗΕ, IAEA, ανακοίνωσε την Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2025 ότι η προστατευτική ασπίδα του πυρηνικού εργοστασίου του Τσερνόμπιλ στην Ουκρανία έχει υποστεί ζημιά από επίθεση drone. Η ζημιά, που αποδίδεται από την Ουκρανία στη Ρωσία, έχει ως αποτέλεσμα η ασπίδα να μην μπορεί πλέον να εκτελέσει την κύρια λειτουργία ασφαλείας της, η οποία είναι ο περιορισμός του ραδιενεργού υλικού από την καταστροφή του 1986.

Αυτή η ανησυχητική εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια της συνεχιζόμενης σύγκρουσης στην Ουκρανία, αναδεικνύοντας τους κινδύνους που ελλοχεύουν για τις πυρηρηνικές εγκαταστάσεις σε ζώνες πολέμου. Το πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ, τόπος της καταστροφής του 1986, βρέθηκε υπό ρωσική κατοχή για πάνω από ένα μήνα στις αρχικές φάσεις της εισβολής του Φεβρουαρίου 2022, γεγονός που είχε ήδη εγείρει σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλειά του.

Η έκθεση της IAEA και οι ζημιές στο Τσερνόμπιλ

Όπως μεταδίδει το Reuters, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) ανακοίνωσε την Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2025 ότι μια επιθεώρηση που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα αποκάλυψε σοβαρές ζημιές στην προστατευτική δομή συγκράτησης του πυρηνικού εργοστασίου του Τσερνόμπιλ. Η δομή, που είχε ολοκληρωθεί το 2019, χτυπήθηκε από drone τον Φεβρουάριο του 2025, τρία χρόνια μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Ο Γενικός Διευθυντής της IAEA, Ραφαέλ Γκρόσι, δήλωσε ότι η αποστολή επιβεβαίωσε πως η προστατευτική δομή έχει χάσει τις πρωταρχικές λειτουργίες ασφαλείας της, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας συγκράτησης ραδιενεργού υλικού. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι δεν υπήρξαν μόνιμες ζημιές στις φέρουσες κατασκευές ή στα συστήματα παρακολούθησης.

Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους αναλυτές πυρηνικής ασφάλειας είναι η ευπάθεια κρίσιμων υποδομών σε εμπόλεμες ζώνες, καθώς η ικανότητα άμεσης και πλήρους αποκατάστασης μπορεί να παρεμποδιστεί από τις συνθήκες. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά την κατάσταση, καθώς οποιαδήποτε περαιτέρω υποβάθμιση της ασφάλειας στο Τσερνόμπιλ θα μπορούσε να έχει ευρύτερες περιβαλλοντικές και υγειονομικές επιπτώσεις.

Οι επιθέσεις και οι κατηγορίες

Οι ουκρανικές αρχές ανέφεραν στις 14 Φεβρουαρίου 2025 ότι ένα drone με κεφαλή υψηλής εκρηκτικότητας χτύπησε το εργοστάσιο, προκαλώντας πυρκαγιά και ζημιές στην προστατευτική επένδυση γύρω από τον Αντιδραστήρα Νο. 4, ο οποίος είχε καταστραφεί στην καταστροφή του 1986. Οι ουκρανικές αρχές απέδωσαν την επίθεση στη Ρωσία, αν και η Μόσχα αρνήθηκε τις κατηγορίες. Παρά τις ζημιές, τα επίπεδα ακτινοβολίας παρέμειναν φυσιολογικά και σταθερά, χωρίς αναφορές για διαρροές ακτινοβολίας, όπως είχε ανακοινώσει ο ΟΗΕ τον Φεβρουάριο. Η IAEA διεξήγαγε την επιθεώρηση ταυτόχρονα με μια πανεθνική έρευνα για τις ζημιές σε υποσταθμούς ηλεκτρικής ενέργειας που προκλήθηκαν από τον σχεδόν τετραετή πόλεμο μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας.

Η σημασία των επισκευών και το ιστορικό πλαίσιο

Ο Ραφαέλ Γκρόσι τόνισε ότι οι επισκευές έχουν ήδη πραγματοποιηθεί, αλλά η ολοκληρωμένη αποκατάσταση παραμένει ουσιαστική για την αποτροπή περαιτέρω υποβάθμισης και τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης πυρηνικής ασφάλειας. Η έκρηξη του Τσερνόμπιλ το 1986 είχε στείλει ακτινοβολία σε όλη την Ευρώπη, κινητοποιώντας τις σοβιετικές αρχές σε μια τεράστια επιχείρηση αντιμετώπισης. Ο τελευταίος λειτουργικός αντιδραστήρας του εργοστασίου έκλεισε το 2000. Η Ρωσία κατέλαβε το εργοστάσιο και την γύρω περιοχή για περισσότερο από ένα μήνα στις πρώτες εβδομάδες της εισβολής της στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, στην προσπάθειά της να προχωρήσει προς το Κίεβο.

Τι αναμένεται στη συνέχεια

Η IAEA θα συνεχίσει να παρακολουθεί την κατάσταση στο Τσερνόμπιλ και σε άλλες πυρηνικές εγκαταστάσεις στην Ουκρανία, καθώς η ασφάλεια των πυρηνικών σταθμών παραμένει κρίσιμη προτεραιότητα εν μέσω της συνεχιζόμενης σύγκρουσης. Η ανάγκη για σταθερή πρόσβαση και επιθεωρήσεις από διεθνείς οργανισμούς είναι πιο επιτακτική από ποτέ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξουν περαιτέρω περιστατικά που θα μπορούσαν να απειλήσουν την περιφερειακή και παγκόσμια ασφάλεια.