Η Γερμανία αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 10 εκατομμύρια έως το 2070

Η Γερμανία, μία από τις πιο γερασμένες χώρες της Ευρώπης, αναμένεται να αντιμετωπίσει δραματική συρρίκνωση του πληθυσμού της κατά περίπου 10 εκατομμύρια ανθρώπους, φτάνοντας τα 75 εκατομμύρια έως το 2070. Αυτό προκύπτει από την τελευταία δημογραφική πρόβλεψη της στατιστικής υπηρεσίας, η οποία δημοσιεύθηκε την Πέμπτη, υπογραμμίζοντας τις τεράστιες πιέσεις στα κοινωνικά συστήματα και την αγορά εργασίας.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακροχρόνιας δημογραφικής τάσης που παρατηρείται σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες, όπου η μείωση των γεννήσεων και η αύξηση του προσδόκιμου ζωής οδηγούν σε έναν γηράσκοντα πληθυσμό. Το φαινόμενο αυτό, γνωστό και ως δημογραφική γήρανση, δημιουργεί πολλαπλές προκλήσεις για την οικονομία, την κοινωνική συνοχή και τη βιωσιμότητα των συστημάτων πρόνοιας, απαιτώντας άμεσες και συντονισμένες πολιτικές παρεμβάσεις.

Οι δημογραφικές προβλέψεις και οι επιπτώσεις στην αγορά εργασίας

Σύμφωνα με την Reuters, η στατιστική υπηρεσία της Γερμανίας δημοσίευσε την Πέμπτη την τελευταία της πληθυσμιακή πρόβλεψη, η οποία σκιαγραφεί ένα δυσοίωνο μέλλον. Αναμένεται ότι ένας στους τέσσερις κατοίκους της Γερμανίας θα είναι άνω των 67 ετών μέσα στην επόμενη δεκαετία. Ειδικότερα, έως το 2038, σχεδόν 21 εκατομμύρια άνθρωποι, ήτοι το 27% του συνολικού πληθυσμού, θα έχουν φτάσει την ηλικία συνταξιοδότησης. Αυτές οι προβλέψεις έρχονται σε μια περίοδο που οι επιχειρήσεις στη Γερμανία, την πολυπληθέστερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαμαρτύρονται για πρωτοφανείς ελλείψεις εργατικού δυναμικού. Ταυτόχρονα, οι πολιτικοί αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν την άνοδο του λαϊκισμού και την αντίδραση κατά της μετανάστευσης, η οποία έχει εκτοξεύσει το εθνικιστικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) στην πρώτη θέση σε πολλές δημοσκοπήσεις. Η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει σε έναν «πόλεμο γενεών» για τη βιωσιμότητα των συντάξεων, όπως παρατηρείται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Πίεση στα κοινωνικά συστήματα και το συνταξιοδοτικό

Η Γερμανία, η οποία μαζί με την Ιταλία συγκαταλέγεται ήδη στις πιο γερασμένες χώρες της Ευρώπης, αντιμετωπίζει αυξανόμενη πίεση στη βιωσιμότητα των κοινωνικών της συστημάτων. Ενώ επί του παρόντος αντιστοιχούν 33 συνταξιούχοι για κάθε 100 εργαζόμενους, αυτός ο αριθμός θα μπορούσε να αυξηθεί σε 61 για κάθε 100 έως το 2070, στο χειρότερο σενάριο. Ο Karsten Lammer, επικεφαλής του τμήματος πληθυσμού της στατιστικής υπηρεσίας, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «θα υπάρχουν λιγότεροι από δύο εισφέροντες ανά δικαιούχο συνταξιοδοτικής παροχής», τονίζοντας ότι «η πίεση στο σύστημα πρόνοιας αυξάνεται». Η κατάσταση αυτή καθιστά επιτακτική την ανάγκη για μεταρρύθμιση συντάξεων, ένα θέμα που έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις και πολιτικές ζυμώσεις.

Νομικοί κύκλοι και οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι η πίεση στο σύστημα πρόνοιας της Γερμανίας είναι πλέον μη αναστρέψιμη χωρίς ριζικές αλλαγές. Η αναλογία συνταξιούχων προς εργαζόμενους, η οποία αναμένεται να επιδεινωθεί δραματικά, απαιτεί είτε σημαντική αύξηση των εισφορών, είτε μείωση των παροχών, είτε την προσέλκυση μεγάλου αριθμού νέων εργαζομένων από το εξωτερικό.

Το σενάριο της ανάκαμψης και η σημασία της μετανάστευσης

Η στατιστική υπηρεσία εξέτασε 27 διαφορετικά σενάρια για την εξέλιξη του πληθυσμού της Γερμανίας, αλλά μόνο σε δύο από αυτά προβλέπεται αύξηση. Και τα δύο αυτά σενάρια προϋποθέτουν υψηλά επίπεδα μετανάστευσης και αύξηση των γεννήσεων. Αυτό υπογραμμίζει τον κομβικό ρόλο της μετανάστευσης στην αντιμετώπιση της δημογραφικής κρίσης, ένα θέμα που βρίσκεται στο επίκεντρο των πολιτικών συζητήσεων και αντιδράσεων. Η ανάγκη για εισερχόμενο εργατικό δυναμικό έρχεται σε αντίθεση με τις αυστηροποιήσεις στους κανόνες μετανάστευσης που παρατηρούνται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ιρλανδία, αλλά και με την άνοδο αντιμεταναστευτικών κομμάτων εντός της Γερμανίας.

Η επόμενη μέρα για τη Γερμανία

Οι προβλέψεις της στατιστικής υπηρεσίας αναδεικνύουν την επιτακτική ανάγκη για στρατηγικό σχεδιασμό και μακροπρόθεσμες πολιτικές. Η γήρανση του πληθυσμού δεν είναι απλώς ένα στατιστικό δεδομένο, αλλά μια πρόκληση που επηρεάζει κάθε πτυχή της κοινωνίας και της οικονομίας, από την υγειονομική περίθαλψη και τις συντάξεις μέχρι την καινοτομία και την παραγωγικότητα. Η αντιμετώπιση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού και η διασφάλιση της βιωσιμότητας των κοινωνικών συστημάτων θα αποτελέσουν τις κυρίαρχες προτεραιότητες για τις μελλοντικές κυβερνήσεις της Γερμανίας, σε μια προσπάθεια να διατηρηθεί η ευημερία και η ανταγωνιστικότητα της χώρας.