- Η Ελβετία χαλαρώνει τους περιορισμούς στις εξαγωγές όπλων, με την κάτω βουλή να έχει ήδη εγκρίνει.
- Η κίνηση στοχεύει στην ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, η οποία αντιμετωπίζει πιέσεις.
- Η ουδετερότητα της χώρας παραμένει βασική αρχή, με απαγόρευση εξαγωγών σε εμπόλεμες ζώνες και στην Ουκρανία.
- Το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο θα έχει διακριτική ευχέρεια στις αποφάσεις εξαγωγών.
- Ενδέχεται να διεξαχθεί δημοψήφισμα για την τελική έγκριση του νόμου, λόγω της παράδοσης άμεσης δημοκρατίας.
Το ελβετικό κοινοβούλιο βρίσκεται σε διαδικασία χαλάρωσης των περιορισμών στις εξαγωγές όπλων, μια σημαντική αλλά λεπτή αλλαγή που αποσκοπεί στην υποστήριξη της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας χωρίς να διακυβεύεται η ουδετερότητα της χώρας. Η κάτω βουλή ενέκρινε την αλλαγή του νόμου την Τρίτη, ενώ η άνω βουλή αναμένεται να ψηφίσει σήμερα Πέμπτη, με το μέτρο να θεωρείται ευρέως ότι θα περάσει.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς συζήτησης στην Ελβετία σχετικά με το πώς η χώρα μπορεί να υποστηρίξει την αμυντική της βιομηχανία, διατηρώντας παράλληλα την ιστορική της ουδετερότητα, ειδικά εν μέσω των παγκόσμιων γεωπολιτικών αναταραχών. Η πίεση για χαλάρωση των περιορισμών έχει ενταθεί, καθώς η εγχώρια βιομηχανία όπλων αντιμετωπίζει προκλήσεις ανταγωνιστικότητας λόγω των υφιστάμενων αυστηρών κανόνων.
Η στροφή στην ελβετική εξωτερική πολιτική και άμυνα
Η κάτω βουλή του ελβετικού κοινοβουλίου ενέκρινε την Τρίτη μια αλλαγή στον νόμο που διευκολύνει τις εξαγωγές όπλων, ενώ η άνω βουλή αναμένεται να ψηφίσει σήμερα Πέμπτη, 3 Δεκεμβρίου 2025. Σύμφωνα με κοινοβουλευτικές πηγές, το μέτρο αναμένεται ευρέως να περάσει, σηματοδοτώντας μια σημαντική μετατόπιση στην προσέγγιση της χώρας.
Η αρχική πρόταση του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου, που υποβλήθηκε τον Φεβρουάριο, τροποποίησε τους ισχύοντες περιορισμούς εξαγωγών, ώστε να μπορούν να παρακαμφθούν σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Αυτό δίνει στο Ομοσπονδιακό Συμβούλιο τη διακριτική ευχέρεια να αποφασίζει ποιες πωλήσεις όπλων επιτρέπονται, με στόχο τη μείωση του κινδύνου η Ελβετία να καταλήξει να προμηθεύει έμμεσα χώρες που εμπλέκονται σε συγκρούσεις, όπως η Ουκρανία.
Οι υφιστάμενοι περιορισμοί και οι αλλαγές
Η Ελβετία επί του παρόντος δεν επιτρέπει εξαγωγές όπλων εάν η χώρα προορισμού εμπλέκεται σε εσωτερική ή διεθνή σύγκρουση, ή εάν παραβιάζει σοβαρά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Με την προτεινόμενη αλλαγή του νόμου, οι άμεσες εξαγωγές όπλων στην Ουκρανία θα παραμείνουν απαγορευμένες, υπογραμμίζοντας την προσπάθεια διατήρησης της ουδετερότητας.
Ωστόσο, οι αλλαγές θα επιτρέψουν στο κυβερνών Ομοσπονδιακό Συμβούλιο να έχει στο μέλλον διακριτική ευχέρεια να αποφασίζει ποιες πωλήσεις όπλων επιτρέπονται. Αυτό αναμένεται να προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία στην ελβετική κυβέρνηση, επιτρέποντάς της να προσαρμόζεται στις γεωπολιτικές συνθήκες, ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί να διατηρήσει την ισορροπία με τις αρχές της ουδετερότητας.
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η διακριτική ευχέρεια του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου θα αποτελέσει ένα κρίσιμο σημείο, καθώς θα απαιτεί προσεκτική αξιολόγηση κάθε περίπτωσης, ώστε να μην υπάρξει καμία παρερμηνεία των αρχών της ουδετερότητας. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί την έγκριση του μέτρου, καθώς οι πιέσεις από την αμυντική βιομηχανία είναι έντονες.
Ο αντίκτυπος στην αμυντική βιομηχανία και η ουδετερότητα
Η υποστήριξη της αμυντικής βιομηχανίας, διατηρώντας παράλληλα μια αυστηρή ουδετερότητα, αποτελεί μια δύσκολη πράξη ισορροπίας για την Ελβετία. Οι πωλήσεις ελβετικών όπλων έχουν δεχθεί πιέσεις λόγω των περιορισμών εξαγωγών, και οι υποστηρικτές της αμυντικής βιομηχανίας υποστηρίζουν ότι θα δυσκολευτεί να ανταγωνιστεί αν δεν χαλαρώσουν οι κανόνες.
Η ελβετική αμυντική βιομηχανία, αν και μικρή σε σχέση με άλλες χώρες, είναι υψηλής τεχνολογίας και σημαντική για την εγχώρια οικονομία και την απασχόληση. Η χαλάρωση των περιορισμών θα μπορούσε να της προσφέρει νέες ευκαιρίες στις διεθνείς αγορές, αλλά ταυτόχρονα εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ερμηνεία της ουδετερότητας σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο.
Η επόμενη μέρα και το ενδεχόμενο δημοψηφίσματος
Εάν η αλλαγή του νόμου περάσει και από την άνω βουλή, υπάρχει η πιθανότητα να αντιμετωπίσει δημοψήφισμα. Αυτό θα σήμαινε ότι οι Ελβετοί πολίτες θα έχουν τον τελευταίο λόγο για την κατεύθυνση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας σε ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα.
Η πιθανότητα δημοψηφίσματος αντανακλά την βαθιά ριζωμένη παράδοση άμεσης δημοκρατίας της Ελβετίας και την ευαισθησία του θέματος της ουδετερότητας για τον πληθυσμό. Η τελική έκβαση θα καθορίσει το μέλλον της ελβετικής αμυντικής βιομηχανίας και την ερμηνεία της ουδετερότητας της χώρας στην παγκόσμια σκηνή.