- Η ΕΕ επέβαλε νέες κυρώσεις σε εμπόρους πετρελαίου που συνδέονται με το ρωσικό δίκτυο ναυτιλίας.
- Στοχοποιούνται οι Murtaza Lakhani και Etibar Eyyub για τη διευκόλυνση εξαγωγών ρωσικού αργού.
- Οι κυρώσεις αποσκοπούν στον περιορισμό της πρόσβασης σε ναυτιλιακές και ασφαλιστικές υπηρεσίες.
- Αναλυτές αναμένουν την προσθήκη άνω των 40 πλοίων στον «σκιώδη στόλο» της Ρωσίας αυτή την εβδομάδα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλε σήμερα, 15 Δεκεμβρίου, νέες κυρώσεις σε ρωσικά πετρελαϊκά συμφέροντα, στοχοποιώντας τους εμπόρους Murtaza Lakhani και Etibar Eyyub. Οι κυρώσεις αφορούν τη βοήθεια που παρείχαν στη Μόσχα για να παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις στις εξαγωγές αργού, οι οποίες χρηματοδοτούν τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η κίνηση αυτή αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για τον περιορισμό του «σκιώδους στόλου» της Ρωσίας.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ενισχύσει το πλαίσιο των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, καθώς η Μόσχα έχει καταφέρει να προσαρμοστεί σε πολλά από τα μέτρα που έχουν επιβληθεί μέχρι σήμερα. Η στόχευση συγκεκριμένων προσώπων και εταιρειών που διευκολύνουν τις εξαγωγές πετρελαίου μέσω ενός παρασιώδους δικτύου, γνωστού ως «σκιώδης στόλος», κρίνεται απαραίτητη για την αποτελεσματικότερη αποδυνάμωση της ρωσικής πολεμικής μηχανής.
Οι νέες κυρώσεις της ΕΕ και ο «σκιώδης στόλος»
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε σήμερα το 19ο πακέτο κυρώσεων, το οποίο επικεντρώνεται σε ρωσικά πετρελαϊκά συμφέροντα. Βασικοί στόχοι είναι οι έμποροι Murtaza Lakhani και Etibar Eyyub, οι οποίοι κατηγορούνται ότι βοηθούν τη Μόσχα να παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις στις εξαγωγές αργού, χρηματοδοτώντας έτσι τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι κυρώσεις απαγορεύουν στους πολίτες της ΕΕ να συναλλάσσονται με τις εν λόγω εταιρείες και άτομα, περιορίζοντας την πρόσβασή τους σε ναυτιλιακούς και ασφαλιστικούς παρόχους. Συνολικά, η ΕΕ έχει συμπεριλάβει περισσότερα από 2.600 άτομα και εταιρείες στους καταλόγους της.
Όπως μεταδίδει το Reuters, η ΕΕ στοχεύει εννέα άτομα και οντότητες που υποστηρίζουν τον «σκιώδη στόλο» ρωσικών πετρελαιοφόρων, σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Αυτό περιλαμβάνει επιχειρηματίες που συνδέονται με τις πετρελαϊκές εταιρείες Rosneft και Lukoil, καθώς και ναυτιλιακές εταιρείες που κατέχουν και διαχειρίζονται δεξαμενόπλοια. Ο «σκιώδης στόλος» αποτελείται από πλοία που λειτουργούν εκτός της δυτικής ναυτιλιακής βιομηχανίας, επιτρέποντας στη Ρωσία να συνεχίζει να πουλάει εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου στην Ινδία και την Κίνα, έστω και με εκπτώσεις στις παγκόσμιες τιμές. Πρόσφατα, η Ουκρανία έχει πλήξει τάνκερ του «σκιώδους στόλου» με θαλάσσια drones στη Μαύρη Θάλασσα, ενώ παρόμοια πλήγματα αναφέρθηκαν και σε δύο τάνκερ νωρίτερα τον Δεκέμβριο.
Τα πρόσωπα πίσω από τις συναλλαγές
Μεταξύ των στόχων της ΕΕ είναι ο Καναδο-Πακιστανός έμπορος πετρελαίου Murtaza Lakhani, Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Mercantile & Maritime. Η καταχώριση στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ αναφέρει ότι «μέσω των εταιρειών του, διευκολύνει τις αποστολές και την εξαγωγή ρωσικού πετρελαίου, ιδίως από τη ρωσική κρατική πετρελαϊκή εταιρεία Rosneft». Ο Lakhani, 63 ετών, διευθύνει τον μεσαίου μεγέθους εμπορικό οίκο Mercantile & Maritime Group, με γραφεία στη Σιγκαπούρη και το Λονδίνο. Η καριέρα του ξεκίνησε στην Glencore, όπου εργάστηκε στις εξαγωγές ιρακινού πετρελαίου κατά την εποχή του Σαντάμ Χουσεΐν, και αργότερα συνεργάστηκε στενά με τον CEO της Rosneft, Igor Sechin, για συμφωνίες πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Κουρδιστάν.
Επίσης, η ΕΕ συμπεριέλαβε στον κατάλογο τον Valery Kildiyarov, διευθυντή της θυγατρικής της Lukoil, Litasco Middle East DMCC, και στέλεχος στην Alghaf Marine στο Ντουμπάι. Οι κυρώσεις αφορούν επίσης τους Etibar Eyyub, Anar Madatli και Talat Safarov, λόγω των δεσμών τους με την εμπορική εταιρεία Coral Energy, η οποία μετονομάστηκε σε 2Rivers Group. Η Coral Energy είχε αναδειχθεί σε έναν από τους κορυφαίους εμπόρους ρωσικού πετρελαίου. Μετά από εξαγορά από τη διοίκηση και αλλαγή ονόματος το 2024, η 2Rivers ισχυρίστηκε ότι σταμάτησε σε μεγάλο βαθμό τις συναλλαγές ρωσικού πετρελαίου το 2023 και τερμάτισε το τελευταίο της συμβόλαιο στις αρχές του 2024. Μετά τις κυρώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ, η εταιρεία δήλωσε ότι σταμάτησε όλες τις εμπορικές δραστηριότητες τον Ιούνιο, πριν διαλυθεί τον Αύγουστο.
Οι αντιδράσεις και οι επιπτώσεις
Οι εταιρείες Lakhani, Mercantile & Maritime, Litasco Middle East DMCC και 2Rivers Group δεν ανταποκρίθηκαν σε αίτημα για σχολιασμό σχετικά με τις κυρώσεις. Ωστόσο, ο ίδιος ο Lakhani είχε δηλώσει τον Ιούνιο στο ρωσικό SolovievLive, στο Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης, ότι «Αυτή η χώρα (η Ρωσία) είναι η μεγαλύτερη χώρα σε πόρους στον κόσμο. Το να την εμποδίζουμε έχει ένα πολύ βραχυπρόθεσμο αποτέλεσμα, όχι μακροπρόθεσμο στόχο για κανέναν. Θα χρειάζονται πάντα τη Ρωσία». Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η ικανότητα της Ρωσίας να προσαρμόζεται στις κυρώσεις, συνεχίζοντας να πουλάει πετρέλαιο σε μεγάλες αγορές όπως η Ινδία και η Κίνα, διατηρώντας έτσι μια σημαντική πηγή εσόδων για τον προϋπολογισμό της.
Η επόμενη μέρα και οι προκλήσεις
Οι αναλυτές αναμένουν ότι η ΕΕ θα συμπεριλάβει στους καταλόγους της περισσότερα από 40 πλοία του «σκιώδους στόλου» της Ρωσίας αυτή την εβδομάδα, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σε περίπου 600 σκάφη. Η συνεχής επέκταση των κυρώσεων και η στόχευση των δικτύων που επιτρέπουν την παράκαμψή τους, αποτελούν κρίσιμη πρόκληση για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους συμμάχους της. Η αποτελεσματικότητα αυτών των μέτρων θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την ικανότητα της διεθνούς κοινότητας να περιορίσει τη χρηματοδότηση του πολέμου στην Ουκρανία και να ασκήσει πίεση στη Μόσχα.