- Η ΕΕ επιδιώκει επ' αόριστον πάγωμα ρωσικών assets έως 12/12 για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας.
- Η νομική βάση είναι το Άρθρο 122 της Συνθήκης της ΕΕ, παρακάμπτοντας πιθανά βέτο.
- Το Βέλγιο εκφράζει ανησυχίες για αποζημιώσεις, με την ΕΕ να προτείνει εγγυήσεις.
- Η Ρωσία χαρακτηρίζει την κίνηση "πράξη κλοπής", ενώ η ΕΕ μιλά για δάνειο.
- Οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν το σχέδιο σε σύνοδο κορυφής στις 18 Δεκεμβρίου.
Οι κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στοχεύουν να συμφωνήσουν έως την Παρασκευή, 12 Δεκεμβρίου, για την επ’ αόριστον δέσμευση των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας στην Ευρώπη. Αυτή η κίνηση, που αναφέρθηκε από διπλωμάτες της ΕΕ στο Reuters, θα αντικαταστήσει την ανάγκη για εξαμηνιαία ανανέωση της δέσμευσης, διασφαλίζοντας τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας για τα έτη 2026 και 2027.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των εντατικών προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να βρει μια σταθερή και μακροπρόθεσμη λύση για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, εν μέσω της συνεχιζόμενης ρωσικής εισβολής. Η απόφαση για το πάγωμα των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων επ’ αόριστον αποτελεί κρίσιμο βήμα για την υλοποίηση του σχεδίου της ΕΕ να χρησιμοποιήσει αυτά τα κεφάλαια ως εγγύηση για ένα δάνειο προς το Κίεβο, καλύπτοντας τις ανάγκες του για τα επόμενα δύο χρόνια.
Η νομική βάση και οι στόχοι της ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει τη χρήση του Άρθρου 122 της Συνθήκης της ΕΕ για την επ’ αόριστον δέσμευση των ρωσικών assets. Το συγκεκριμένο άρθρο παρέχει στις κυβερνήσεις των κρατών μελών την ευχέρεια να υιοθετούν τα απαραίτητα μέτρα, με ειδική πλειοψηφία, για την αντιμετώπιση μιας δύσκολης οικονομικής κατάστασης εντός της Ένωσης. Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ της Κομισιόν, αυτή η νομική επιλογή δικαιολογείται πλήρως, καθώς η οικονομική σταθερότητα της ΕΕ επηρεάζεται άμεσα από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον υβριδικό πόλεμο της Ρωσίας εναντίον των κρατών μελών.
Η συμφωνία για το πάγωμα των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων επ’ αόριστον θα εξαλείψει έναν βασικό κίνδυνο για το σχέδιο χρηματοδότησης της Ουκρανίας. Συγκεκριμένα, θα αφαιρέσει τη δυνατότητα σε χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία, που είναι φιλικές προς τη Μόσχα, να ασκούν βέτο στην εξαμηνιαία ανανέωση του παγώματος, όπως συμβαίνει σήμερα. Παρόλο που η δέσμευση των assets θα επανεξετάζεται ετησίως, τα χρήματα θα παραμείνουν ακινητοποιημένα έως ότου παύσει να υπάρχει άμεση απειλή για τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης.
Οι ανησυχίες του Βελγίου και οι εγγυήσεις
Το Βέλγιο, το οποίο διακρατεί 185 δισεκατομμύρια ευρώ από το σύνολο των 210 δισεκατομμυρίων ευρώ των ρωσικών κρατικών assets που έχουν παγώσει στην Ευρώπη, έχει εκφράσει σκεπτικισμό σχετικά με το σχέδιο δανεισμού αποζημιώσεων. Μία από τις βασικές του ανησυχίες είναι η πιθανότητα να χρειαστεί να αποζημιώσει τη Μόσχα, εάν οι κυρώσεις αρθούν και τα χρήματα έχουν ήδη χορηγηθεί στην Ουκρανία. Το Βέλγιο φοβάται επίσης ότι η Ρωσία θα μπορούσε να κινήσει επιτυχείς νομικές ενέργειες εναντίον του για την επιστροφή των κεφαλαίων.
Για την αντιμετώπιση αυτών των ανησυχιών, οι κυβερνήσεις της ΕΕ προετοιμάζουν εγγυήσεις για το Βέλγιο. Σύμφωνα με αυτές, τα κράτη μέλη θα αναλάμβαναν να καλύψουν το μερίδιό τους σε περίπτωση οποιωνδήποτε οικονομικών επιπτώσεων. Αυτή η κίνηση είναι ζωτικής σημασίας για να εξασφαλιστεί η βελγική στήριξη στο δάνειο των 165 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία, το οποίο προτάθηκε από την Κομισιόν.
Η αντίδραση της Ρωσίας και τα επόμενα βήματα
Η Ρωσία έχει ήδη προειδοποιήσει την ΕΕ και το Βέλγιο κατά της χρήσης των περιουσιακών της στοιχείων, χαρακτηρίζοντας μια τέτοια ενέργεια ως “πράξη κλοπής”. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντιτείνει ότι το σχέδιο δεν συνιστά κατάσχεση, καθώς τα χρήματα θα χορηγηθούν ως δάνειο, το οποίο η Ουκρανία θα χρειαστεί να αποπληρώσει μόνο εάν η Ρωσία καταβάλει αποζημιώσεις. Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η πιθανότητα ρωσικών αντιποίνων, τα οποία θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις δυτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη Ρωσία.
Οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν το σχέδιο δανεισμού αποζημιώσεων σε μια σύνοδο κορυφής στις 18 Δεκεμβρίου και αναμένεται να λάβουν μια απόφαση για το πώς θα χρηματοδοτηθεί η Ουκρανία τα επόμενα δύο χρόνια. Η επίτευξη συμφωνίας για το επ’ αόριστον πάγωμα των ρωσικών assets είναι ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, διασφαλίζοντας τη νομική και πολιτική βιωσιμότητα της πρωτοβουλίας.
