- Η ΕΕ αναμένεται να επεκτείνει τις κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας για υβριδικές δραστηριότητες.
- Οι κυρώσεις έρχονται ως απάντηση σε μπαλόνια λαθρεμπορίου που διαταράσσουν την εναέρια κυκλοφορία στη Λιθουανία.
- Η Λιθουανία κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης την προηγούμενη εβδομάδα λόγω των επαναλαμβανόμενων περιστατικών.
- Ο Υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας ζήτησε τη διεύρυνση του καθεστώτος κυρώσεων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να συμφωνήσει στην επέκταση των κυρώσεων κατά του καθεστώτος της Λευκορωσίας, ώστε να συμπεριλάβουν τις υβριδικές δραστηριότητες που στρέφονται κατά του μπλοκ. Αυτή η εξέλιξη έρχεται μετά την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης από τη Λιθουανία την προηγούμενη εβδομάδα, λόγω των επανειλημμένων διαταραχών στην εναέρια κυκλοφορία από μπαλόνια λαθρεμπορίου προερχόμενα από τη Λευκορωσία. Ο Υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας, Κεστούτις Μπούντρεις, επιβεβαίωσε την προσδοκία αυτή τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας κλιμακούμενης έντασης μεταξύ της Λευκορωσίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τις υβριδικές επιθέσεις να αποτελούν ένα νέο πεδίο αντιπαράθεσης. Η χρήση μπαλονιών λαθρεμπορίου, που φέρεται να προέρχονται από το έδαφος της Λευκορωσίας, έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια και την εθνική κυριαρχία των κρατών-μελών, ιδίως της Λιθουανίας.
Οι υβριδικές απειλές και η αντίδραση της Λιθουανίας
Η αναμενόμενη συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επέκταση των κυρώσεων κατά της Λευκορωσίας αποτελεί άμεση απάντηση στις συνεχιζόμενες υβριδικές δραστηριότητες του καθεστώτος του Μινσκ. Όπως μεταδίδει το Reuters, ο Υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας, Κεστούτις Μπούντρεις, δήλωσε τη Δευτέρα ότι αναμένει τη διεύρυνση του καθεστώτος κυρώσεων. Η δήλωση έγινε πριν από τη συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών των χωρών της ΕΕ στις Βρυξέλες, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης των νέων αυτών απειλών.
Η Λιθουανία, συγκεκριμένα, βρέθηκε στο επίκεντρο αυτών των επιθέσεων. Την προηγούμενη εβδομάδα, η χώρα κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ζήτησε από το κοινοβούλιο να εγκρίνει στρατιωτική υποστήριξη για την αστυνομία και τους συνοριοφύλακες. Αυτή η κίνηση ήρθε ως αποτέλεσμα ενός κύματος μπαλονιών λαθρεμπορίου από τη Λευκορωσία, τα οποία έχουν επανειλημμένα διαταράξει την εναέρια κυκλοφορία τους τελευταίους μήνες. Η Λιθουανία κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης την Τρίτη 9 Δεκεμβρίου, επικαλούμενη την αύξηση αυτών των μπαλονιών.
Οι διαταραχές στην εναέρια κυκλοφορία και οι κατηγορίες
Τα μπαλόνια λαθρεμπορίου, που φέρεται να μεταφέρουν τσιγάρα, έχουν προκαλέσει πολλαπλά κλεισίματα του αεροδρομίου του Βίλνιους. Οι αρχές της Λιθουανίας χαρακτηρίζουν αυτά τα περιστατικά ως «υβριδικές επιθέσεις», μια τακτική που αποσκοπεί στην αποσταθεροποίηση και την πρόκληση χάους. Το αεροδρόμιο του Βίλνιους έχει κλείσει επανειλημμένα από τον Οκτώβριο, επηρεάζοντας εκατοντάδες πτήσεις και χιλιάδες επιβάτες.
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας, Κεστούτις Μπούντρεις, τόνισε την ανάγκη για επέκταση των κυρώσεων, δηλώνοντας: «Πραγματικά προσβλέπω στη διεύρυνση του καθεστώτος κυρώσεων κατά της Λευκορωσίας, εάν αυτές οι υβριδικές δραστηριότητες συνεχιστούν εναντίον μας». Αυτή η στάση αντανακλά την αυξανόμενη ανησυχία των κρατών-μελών της ΕΕ για την ασφάλεια των συνόρων τους και την προστασία των υποδομών τους από μη συμβατικές απειλές.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η μετατόπιση της φύσης των απειλών, από τις παραδοσιακές στρατιωτικές σε πιο ασύμμετρες και υβριδικές τακτικές, οι οποίες είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν με συμβατικά μέσα. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί μια σκλήρυνση της στάσης της ΕΕ, καθώς η ανοχή σε τέτοιου είδους προκλήσεις μειώνεται διαρκώς, ειδικά σε μια περίοδο αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων.
Η επόμενη μέρα για τις σχέσεις ΕΕ-Λευκορωσίας
Η αναμενόμενη απόφαση της ΕΕ να συμπεριλάβει τις υβριδικές δραστηριότητες στο πλαίσιο των κυρώσεων σηματοδοτεί μια σημαντική κλιμάκωση στις σχέσεις της με τη Λευκορωσία. Η κίνηση αυτή αναμένεται να ασκήσει πρόσθετη πίεση στο καθεστώς του Αλεξάντερ Λουκασένκο, το οποίο ήδη αντιμετωπίζει ένα ευρύ φάσμα περιοριστικών μέτρων. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, καθώς η σταθερότητα στην ανατολική Ευρώπη παραμένει κρίσιμη.
Παρά τις προσπάθειες για αποκλιμάκωση, όπως η υπόσχεση του Λουκασένκο να σταματήσει τις πτήσεις μπαλονιών μετά από συνομιλίες με απεσταλμένο των ΗΠΑ (όπως αναφέρθηκε στις 13 Δεκεμβρίου), οι επανειλημμένες παραβιάσεις οδήγησαν την ΕΕ σε πιο αυστηρά μέτρα. Η επέκταση των κυρώσεων θα μπορούσε να περιλαμβάνει περιορισμούς σε συγκεκριμένους τομείς ή σε άτομα που εμπλέκονται σε αυτές τις υβριδικές ενέργειες.