- Η Αυστραλία γίνεται η πρώτη χώρα που εφαρμόζει απαγόρευση social media για ανηλίκους κάτω των 16 ετών.
- Πάνω από ένα εκατομμύριο λογαριασμοί θα μπλοκαριστούν από πλατφόρμες όπως Instagram, TikTok και YouTube.
- Η απόφαση πυροδοτεί παγκόσμιο ενδιαφέρον για παρόμοιες ρυθμίσεις σε άλλες χώρες, με πολλές κυβερνήσεις να παρακολουθούν.
- Οι τεχνολογικοί κολοσσοί αντιδρούν, ενώ γονείς και ακτιβιστές παιδιών επαινούν το μέτρο.
- Η εφαρμογή της απαγόρευσης σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τα social media και τη ρύθμισή τους διεθνώς.
Η Αυστραλία γίνεται η πρώτη χώρα που εφαρμόζει ελάχιστη ηλικία για τη χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης, με πλατφόρμες όπως το Instagram, το TikTok και το YouTube να αναγκάζονται να μπλοκάρουν περισσότερους από ένα εκατομμύριο λογαριασμούς. Η απόφαση, που τίθεται σε ισχύ την Τετάρτη, σηματοδοτεί την έναρξη ενός αναμενόμενου παγκόσμιου κύματος ρυθμίσεων, σύμφωνα με το Reuters.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας αυξανόμενης παγκόσμιας ανησυχίας για τις επιπτώσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ψυχική υγεία των νέων, με κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να εκφράζουν την απογοήτευσή τους για την αργή αντίδραση της βιομηχανίας τεχνολογίας στην εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων ελαχιστοποίησης των βλαβών. Η κίνηση της Αυστραλίας αποτελεί ένα ζωντανό πείραμα που θα μελετηθεί διεθνώς από νομοθέτες.
Η εφαρμογή του νόμου και οι αντιδράσεις
Από τα μεσάνυχτα της Τετάρτης (13:00 GMT), δέκα από τις μεγαλύτερες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης καλούνται να αποκλείσουν τους Αυστραλούς χρήστες κάτω των 16 ετών, διαφορετικά θα τους επιβληθεί πρόστιμο έως και 49,5 εκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας (33 εκατομμύρια δολάρια). Ο νόμος έχει δεχθεί έντονη κριτική από μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας και υποστηρικτές της ελευθερίας του λόγου, αλλά έχει επαινεθεί από γονείς και υποστηρικτές των παιδιών. Η YouTube έχει ήδη ανακοινώσει τη συμμόρφωσή της, ενώ και η Meta έχει ξεκινήσει να μπλοκάρει λογαριασμούς.
Ενώ οι περισσότερες πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένων του YouTube της Alphabet, του Instagram της Meta και του TikTok, έχουν δηλώσει ότι θα συμμορφωθούν χρησιμοποιώντας μεθόδους εκτίμησης ηλικίας (όπως εικασία από την online δραστηριότητα ή βάσει selfie), ο Έλον Μασκ έχει δηλώσει ότι η απαγόρευση «μοιάζει με έναν έμμεσο τρόπο ελέγχου της πρόσβασης στο διαδίκτυο από όλους τους Αυστραλούς». Μια προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο της Αυστραλίας, εποπτευόμενη από έναν φιλελεύθερο πολιτειακό νομοθέτη, εκκρεμεί, ενώ έφηβοι έχουν ήδη προσφύγει δικαστικά. Επίσης, ένας 15χρονος υποστηρίζει ότι το μέτρο θα καταστήσει το διαδίκτυο πιο επικίνδυνο.
Παγκόσμια παρακολούθηση και οι επιπτώσεις
«Ενώ η Αυστραλία είναι η πρώτη που υιοθετεί τέτοιους περιορισμούς, είναι απίθανο να είναι η τελευταία», δήλωσε ο Tama Leaver, καθηγητής σπουδών διαδικτύου στο Πανεπιστήμιο Curtin, προσθέτοντας ότι η απαγόρευση είναι «το καναρίνι στο ανθρακωρυχείο». Κυβερνήσεις από τη Δανία έως τη Μαλαισία, καθώς και ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ, σχεδιάζουν παρόμοια βήματα, τέσσερα χρόνια μετά τη διαρροή εσωτερικών εγγράφων της Meta που έδειχναν ότι η εταιρεία γνώριζε ότι τα προϊόντα της συνέβαλαν σε προβλήματα εικόνας σώματος και αυτοκτονικούς λογισμούς μεταξύ των εφήβων. Η Oprah Winfrey έχει επαινέσει δημόσια την απόφαση, ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ζητήσει παρόμοια όρια ηλικίας.
Για τις εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης, η εφαρμογή σηματοδοτεί μια νέα εποχή δομικής στασιμότητας, καθώς ο αριθμός των χρηστών σταθεροποιείται και ο χρόνος που δαπανάται στις πλατφόρμες μειώνεται. Αν και οι πλατφόρμες δηλώνουν ότι δεν κερδίζουν πολλά χρήματα από διαφημίσεις σε άτομα κάτω των 16 ετών, παραδέχονται ότι η απαγόρευση διακόπτει μια «αγωγό» μελλοντικών χρηστών. Λίγο πριν τεθεί σε ισχύ η απαγόρευση, το 86% των Αυστραλών ηλικίας 8 έως 15 ετών χρησιμοποιούσε μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η επόμενη μέρα για τα social media
«Οι μέρες που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θεωρούνταν μια πλατφόρμα για ανεξέλεγκτη αυτοέκφραση, νομίζω ότι φτάνουν στο τέλος τους», δήλωσε ο Terry Flew, συνδιευθυντής του Κέντρου AI, Trust and Governance του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ. Η απαγόρευση έχει προκαλέσει και ανησυχίες για την ψυχική υγεία των εφήβων κατά τη διάρκεια των σχολικών διακοπών, καθώς και ώθηση σε δημιουργούς περιεχομένου να αναζητήσουν ευκαιρίες στο εξωτερικό. Η eSafety Commissioner της Αυστραλίας έχει προσλάβει το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και 11 ακαδημαϊκούς για να αναλύσουν δεδομένα χιλιάδων νέων Αυστραλών για τουλάχιστον δύο χρόνια, προκειμένου να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος της απαγόρευσης. Το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο τον Ιούλιο άρχισε να απαιτεί από ιστότοπους πορνογραφικού περιεχομένου να αποκλείουν χρήστες κάτω των 18 ετών, παρακολουθεί στενά την προσέγγιση της Αυστραλίας, δηλώνοντας ότι «όταν πρόκειται για την ασφάλεια των παιδιών, τίποτα δεν αποκλείεται».
Τι πρέπει να γνωρίζουν γονείς και ανήλικοι για την απαγόρευση
- Ηλικιακό όριο: Η απαγόρευση αφορά χρήστες κάτω των 16 ετών στην Αυστραλία.
- Επηρεαζόμενες πλατφόρμες: Αρχικά 10 μεγάλες πλατφόρμες, όπως Instagram, TikTok και YouTube, επηρεάζονται άμεσα.
- Μέθοδοι ελέγχου: Οι πλατφόρμες θα χρησιμοποιούν εκτίμηση ηλικίας ή έλεγχο ταυτότητας για την επιβολή του μέτρου.
- Επιπτώσεις: Αναμένεται μπλοκάρισμα άνω του 1 εκατομμυρίου λογαριασμών ανηλίκων.
- Παγκόσμια τάση: Παρόμοια μέτρα εξετάζονται και σε άλλες χώρες, σηματοδοτώντας μια ευρύτερη αλλαγή.