- Η Αυστραλία είναι η πρώτη χώρα που απαγορεύει social media σε ανηλίκους κάτω των 16.
- Το μέτρο τέθηκε σε ισχύ στις 10 Δεκεμβρίου 2025, επηρεάζοντας μεγάλες πλατφόρμες.
- Επιβάλλονται πρόστιμα έως 49,5 εκατ. δολάρια Αυστραλίας για μη συμμόρφωση.
- Οι πλατφόρμες θα χρησιμοποιήσουν τεχνικές εκτίμησης ηλικίας για την εφαρμογή.
- Η κίνηση παρακολουθείται παγκοσμίως ως προηγούμενο για τη ρύθμιση της Big Tech.
Η Αυστραλία έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που απαγορεύει την πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για παιδιά κάτω των 16 ετών, με το μέτρο να τίθεται σε ισχύ από τα μεσάνυχτα της Τετάρτης 10 Δεκεμβρίου 2025. Η απόφαση αυτή, που επηρεάζει κολοσσούς όπως το TikTok, το YouTube, το Instagram και το Facebook, επιβάλλει πρόστιμα έως 49,5 εκατ. δολάρια Αυστραλίας σε πλατφόρμες που δεν συμμορφώνονται.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας παγκόσμιας συζήτησης και αυξανόμενων ανησυχιών σχετικά με τις επιπτώσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ψυχική υγεία και την ασφάλεια των παιδιών. Η κίνηση της Αυστραλίας αποτελεί ένα τολμηρό πείραμα που θα παρακολουθηθεί στενά από νομοθέτες σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι αναζητούν τρόπους να επέμβουν άμεσα, καθώς θεωρούν ότι η βιομηχανία της τεχνολογίας είναι πολύ αργή στην εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων ελαχιστοποίησης των βλαβών.
Η έναρξη ισχύος και οι άμεσες επιπτώσεις
Από τα μεσάνυχτα της Τετάρτης 10 Δεκεμβρίου 2025, η Αυστραλία τέθηκε σε ισχύ η απαγόρευση χρήσης μέσων κοινωνικής δικτύωσης για παιδιά κάτω των 16 ετών, καθιστώντας τη χώρα την πρώτη στον κόσμο που υιοθετεί ένα τέτοιο μέτρο. Σύμφωνα με το Reuters, δέκα από τις μεγαλύτερες πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένων των TikTok, YouTube της Alphabet και Instagram και Facebook της Meta, υποχρεώθηκαν να αποκλείσουν τους ανήλικους χρήστες. Η μη συμμόρφωση επισύρει πρόστιμα έως 49,5 εκατ. δολάρια Αυστραλίας (περίπου 33 εκατ. δολάρια ΗΠΑ). Η απόφαση αυτή, που έχει ήδη πυροδοτήσει έντονες συζητήσεις, έρχεται μετά από μήνες εικασιών για το κατά πόσο μια χώρα μπορεί να μπλοκάρει την πρόσβαση ανηλίκων σε τεχνολογίες που είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης ζωής.
Οι αντιδράσεις και η παγκόσμια παρακολούθηση
Η νέα νομοθεσία έχει δεχθεί κριτική από μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας και ακτιβιστές υπέρ της ελευθερίας του λόγου, οι οποίοι εκφράζουν ανησυχίες για τον περιορισμό της πρόσβασης και την αποτελεσματικότητα των μέτρων. Ωστόσο, γονείς και υποστηρικτές των παιδιών έχουν επαινέσει την κίνηση, θεωρώντας την ένα αναγκαίο βήμα για την προστασία των ανηλίκων. Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ, η απαγόρευση αυτή παρακολουθείται στενά από άλλες χώρες που εξετάζουν παρόμοια μέτρα, καθώς οι ανησυχίες για τις επιπτώσεις των social media στην υγεία και την ασφάλεια των παιδιών αυξάνονται. «Ενώ η Αυστραλία είναι η πρώτη που υιοθετεί τέτοιους περιορισμούς, είναι απίθανο να είναι η τελευταία», δήλωσε ο Tama Leaver, καθηγητής διαδικτυακών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Curtin, υπογραμμίζοντας ότι «η απαγόρευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην Αυστραλία είναι πολύ περισσότερο ο καναρίνι στο ορυχείο άνθρακα» για τη δύναμη των Big Tech. Χώρες από τη Δανία έως τη Μαλαισία, καθώς και ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ, σχεδιάζουν παρόμοια βήματα, τέσσερα χρόνια μετά τη διαρροή εσωτερικών εγγράφων της Meta που έδειχναν ότι η εταιρεία γνώριζε για τα προβλήματα εικόνας σώματος και τις αυτοκτονικές σκέψεις μεταξύ των εφήβων.
Πώς θα εφαρμοστεί η απαγόρευση από τις πλατφόρμες
Από τις δέκα αρχικές πλατφόρμες, όλες εκτός από το X του Έλον Μασκ, έχουν δηλώσει ότι θα συμμορφωθούν με τη νέα νομοθεσία. Η εφαρμογή θα γίνει μέσω μεθόδων συμπερασματικής εκτίμησης ηλικίας (age inference), δηλαδή μαντεύοντας την ηλικία ενός ατόμου από την online δραστηριότητά του, ή εκτίμησης ηλικίας (age estimation), η οποία συνήθως βασίζεται σε μια selfie. Επίσης, ενδέχεται να ζητηθούν φορτωμένα έγγραφα ταυτοποίησης ή συνδεδεμένα στοιχεία τραπεγικού λογαριασμού. Η YouTube είχε ήδη ανακοινώσει τη συμμόρφωσή της με την απαγόρευση, ενώ και η Meta έχει αρχίσει να μπλοκάρει λογαριασμούς ανηλίκων λίγες ημέρες πριν την επίσημη έναρξη ισχύος. Παρά τις ανησυχίες που εκφράστηκαν, όπως η επίδραση στην ψυχική υγεία των εφήβων κατά τις διακοπές ή η προσφυγή εφήβων στο Ανώτατο Δικαστήριο, η κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές ότι η λίστα των πλατφορμών θα αλλάζει δυναμικά με την εμφάνιση νέων προϊόντων και την αλλαγή των προτιμήσεων των νεαρών χρηστών.
Η επόμενη μέρα για την Big Tech και τους χρήστες
Για τις εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η εφαρμογή αυτής της απαγόρευσης σηματοδοτεί μια νέα εποχή δομικής στασιμότητας, καθώς οι αριθμοί των χρηστών σταθεροποιούνται και ο χρόνος που δαπανάται στις πλατφόρμες μειώνεται, σύμφωνα με μελέτες. Αν και οι πλατφόρμες δηλώνουν ότι δεν κερδίζουν πολλά χρήματα από διαφημίσεις σε άτομα κάτω των 16 ετών, η απαγόρευση διακόπτει μια «δεξαμενή» μελλοντικών χρηστών. Λίγο πριν τεθεί σε ισχύ η απαγόρευση, το 86% των Αυστραλών ηλικίας 8 έως 15 ετών χρησιμοποιούσε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σύμφωνα με την κυβέρνηση. Η κίνηση αυτή αναμένεται να επηρεάσει και τους δημιουργούς περιεχομένου, με ορισμένους να αναζητούν ευκαιρίες στο εξωτερικό. Η παγκόσμια συζήτηση για την προστασία των ανηλίκων είναι έντονη, με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να ζητά όριο ηλικίας 16 ετών για τα social media, αναδεικνύοντας την ανάγκη για συντονισμένη διεθνή δράση.
Τι πρέπει να γνωρίζουν γονείς και έφηβοι
- Ενημερωθείτε για τους τρόπους επιβεβαίωσης ηλικίας που χρησιμοποιούν οι πλατφόρμες.
- Εξερευνήστε εναλλακτικές δραστηριότητες και τρόπους επικοινωνίας εκτός social media.
- Συζητήστε ανοιχτά με τους εφήβους για τους κινδύνους και τα οφέλη του διαδικτύου.
- Παρακολουθήστε τις εξελίξεις σε άλλες χώρες που εξετάζουν παρόμοια μέτρα.
- Ελέγξτε τις ρυθμίσεις απορρήτου και ασφάλειας σε όλες τις ψηφιακές συσκευές.
