Επτά ηγέτες της ΕΕ ζητούν άμεση δράση για τα δάνεια αποζημίωσης στην Ουκρανία

Σήμερα, Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου, ηγέτες από επτά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης απηύθυναν έκκληση προς την ΕΕ να προχωρήσει άμεσα στην πρόταση για την αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, με στόχο την παροχή χρηματοδότησης στην Ουκρανία. Η κίνηση αυτή, όπως μεταδίδει το Reuters, υπογραμμίζει την ηθική υποχρέωση και το αυτοσυμφέρον της Ένωσης να στηρίξει το Κίεβο στον αγώνα του για ελευθερία και ανεξαρτησία.

Η παρούσα εξέλιξη έρχεται εν μέσω των συνεχιζόμενων συζητήσεων και των πολυπλοκών νομικών και πολιτικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με τον τρόπο χρηματοδότησης της Ουκρανίας και την αξιοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Το ζήτημα της χρήσης των παγωμένων κεφαλαίων της Ρωσίας για την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας αποτελεί κεντρικό σημείο τριβής μεταξύ των κρατών μελών, με διαφορετικές προσεγγίσεις και ανησυχίες να εκφράζονται.

Η έκκληση των επτά κρατών μελών

Σε επιστολή που απέστειλαν σήμερα, Δευτέρα, στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, και στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οι ηγέτες από την Εσθονία, τη Φινλανδία, την Ιρλανδία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Πολωνία και τη Σουηδία ζήτησαν την άμεση προώθηση της πρότασης της Επιτροπής. Η επιστολή υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για δράση, καθώς η στήριξη της Ουκρανίας θεωρείται όχι μόνο ηθική υποχρέωση αλλά και θέμα αυτοσυμφέροντος για την ίδια την Ένωση.

Η πίεση αυτή εντείνεται καθώς η ΕΕ έχει εντείνει τις προσπάθειές της για να συμφωνήσει σε ένα σχέδιο χρήσης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων προς βοήθεια της Ουκρανίας, όπως αναφέρουν αξιωματούχοι της ΕΕ. Αυτή η κίνηση έρχεται μετά την παρουσίαση ενός διαφορετικού ειρηνευτικού σχεδίου από τις ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα, το οποίο οι Ευρωπαίοι ηγέτες θεώρησαν ότι ευνοεί σε μεγάλο βαθμό τη Μόσχα, δημιουργώντας νέα επείγουσα ανάγκη για τις Βρυξέλλες, σύμφωνα με το Reuters.

Το σκεπτικό πίσω από την πρόταση

Οι επτά ηγέτες τόνισαν ότι η ταχεία αξιοποίηση των ταμειακών υπολοίπων από τα ακινητοποιημένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία είναι κρίσιμη για τη χορήγηση ενός δανείου αποζημίωσης στην Ουκρανία. Αυτό το δάνειο θα μπορούσε να προσφέρει την απαραίτητη χρηματοδοτική στήριξη στο Κίεβο, το οποίο αντιμετωπίζει τεράστιες οικονομικές προκλήσεις λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου. Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα δάνειο 165 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία, χρησιμοποιώντας την αξία των παγωμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων, βρίσκεται ήδη στο τραπέζι, αν και αντιμετωπίζει σημαντικές αντιδράσεις.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε επίσημα την Τετάρτη ένα δάνειο αποζημιώσεων ύψους 165 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία, χρησιμοποιώντας την αξία των παγωμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται στο Βέλγιο. Η πρόταση, η οποία αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου χρηματοδοτικού πακέτου έως 210 δισ. ευρώ, στοχεύει να διατηρήσει τα οικονομικά του Κιέβου σε λειτουργία για τα επόμενα χρόνια, ωστόσο η Βελγική κυβέρνηση εκφράζει έντονες ανησυχίες, όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο για την πρόταση της Κομισιόν.

Οι προκλήσεις και οι αντιδράσεις στην ΕΕ

Παρά την επείγουσα έκκληση, η αξιοποίηση των ρωσικών assets για την Ουκρανία παραμένει ένα περίπλοκο ζήτημα. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι υπάρχουν σημαντικά νομικά εμπόδια και ανησυχίες σχετικά με τη διεθνή νομιμότητα της κατάσχεσης και χρήσης αυτών των κεφαλαίων. Επιπλέον, ορισμένα κράτη μέλη εκφράζουν επιφυλάξεις, φοβούμενα τις πιθανές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομική σταθερότητα και τις σχέσεις με τη Ρωσία. Η Ουγγαρία, για παράδειγμα, έχει ήδη ασκήσει βέτο στην έκδοση ευρωομολόγων για τη στήριξη της Ουκρανίας, περιπλέκοντας περαιτέρω τα σχέδια της ΕΕ, όπως φαίνεται σε πρόσφατο δημοσίευμα για την άρνηση της Ουγγαρίας.

Επιπλέον, η διευθύνουσα σύμβουλος της Euroclear, Valérie Urbain, πρότεινε πρόσφατα ότι τα παγωμένα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν ως διαπραγματευτικό χαρτί για την επίτευξη ειρήνης στην Ουκρανία, μια θέση που αντιτίθεται στην πρόταση της Επιτροπής για δάνειο αποζημιώσεων.

Η επόμενη μέρα για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη χρηματοδοτική στήριξη της Ουκρανίας. Ενώ οι συζητήσεις για την αξιοποίηση των ρωσικών assets συνεχίζονται, αναπτύσσονται και σχέδια έκτακτης ανάγκης. Ευρωπαϊκές χώρες επεξεργάζονται ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης (Plan B) για να διασφαλίσουν τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας στις αρχές του 2026, σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία για την αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Το σχέδιο περιλαμβάνει ένα ενδιάμεσο δάνειο από την ΕΕ, καθώς οι συνομιλίες για το αρχικό δάνειο των 140 δισ. ευρώ αντιμετωπίζουν νομικά και πολιτικά εμπόδια, κυρίως από το Βέλγιο, όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο για το σχέδιο έκτακτης ανάγκης.

Η πίεση από τους επτά ηγέτες αναμένεται να εντείνει τις προσπάθειες για την εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης, η οποία θα διασφαλίσει τη συνεχή και αποτελεσματική στήριξη της Ουκρανίας, διατηρώντας παράλληλα την νομική και οικονομική σταθερότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αβεβαιότητα γύρω από την ευρωπαϊκή στήριξη έχει φέρει τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αντιμέτωπο με ένα σκληρό δίλημμα, όπως επισημαίνεται σε ανάλυση για το δίλημμα του Ζελένσκι.