- Η Ελβετία ψηφίζει την Κυριακή για φόρο 50% σε κληρονομιές άνω των 50 εκατ. φράγκων.
- Η πρόταση των JUSOs στοχεύει σε χρηματοδότηση έργων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
- Δημοσκοπήσεις δείχνουν ισχυρή απόρριψη της πρότασης από τα δύο τρίτα των ψηφοφόρων.
- Υπάρχουν ανησυχίες για ενδεχόμενη έξοδο πλουσίων και μείωση των συνολικών φορολογικών εσόδων.
- Η ψήφος αποτελεί κρίσιμο τεστ για την αναδιανομή πλούτου σε μια από τις πλουσιότερες χώρες.
Η Ελβετία, μία από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου, θα ψηφίσει αυτή την Κυριακή, 30 Νοεμβρίου 2025, για την επιβολή ενός προτεινόμενου φόρου πλούτου. Η πρόταση, που προέρχεται από τη νεολαία των αριστερών Σοσιαλδημοκρατών (JUSOs), προβλέπει φορολόγηση 50% σε κληρονομιές άνω των 50 εκατομμυρίων ελβετικών φράγκων, με στόχο τη χρηματοδότηση έργων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Παρά τους φιλόδοξους στόχους, η πρωτοβουλία αναμένεται ευρέως να απορριφθεί, καθώς οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ισχυρή αντίθεση από τα δύο τρίτα των ψηφοφόρων.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας ευρύτερης συζήτησης σε παγκόσμιο επίπεδο σχετικά με την αναδιανομή του πλούτου και την αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων, ειδικά σε χώρες με υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα. Η ψήφος στην Ελβετία αποτελεί ένα κρίσιμο τεστ για το κατά πόσο οι πολίτες είναι πρόθυμοι να δεχτούν ριζικές φορολογικές αλλαγές, ακόμη και όταν αυτές συνδέονται με σημαντικούς περιβαλλοντικούς στόχους, όπως η κλιματική αλλαγή.
Η πρόταση και οι στόχοι της
Η πρωτοβουλία, που υποστηρίζεται από τη νεολαία των αριστερών Σοσιαλδημοκρατών (JUSOs), προτείνει την επιβολή φόρου 50% σε κληρονομιές που υπερβαίνουν τα 50 εκατομμύρια ελβετικά φράγκα (περίπου 62 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ). Όπως μεταδίδει το Reuters, ο κύριος στόχος αυτού του φόρου είναι η χρηματοδότηση έργων που αποσκοπούν στη μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, αναδεικνύοντας μια νέα διάσταση στη σύνδεση της οικονομικής πολιτικής με την περιβαλλοντική προστασία.
Η ηγέτιδα των JUSO, Mirjam Hostetmann, υποστηρίζει ότι οι πολύ πλούσιοι προκαλούν τη μεγαλύτερη ζημιά στο κλίμα μέσω της πολυτελούς κατανάλωσής τους. Ενδεικτικά, αναφέρει ότι οι 10 πλουσιότερες οικογένειες στην Ελβετία προκαλούν τόσες εκπομπές ρύπων όσες η συντριπτική πλειοψηφία του ελβετικού πληθυσμού, τονίζοντας την ανάγκη για δίκαιη κατανομή των βαρών.
Τα δεδομένα και η αντίδραση της αγοράς
Σύμφωνα με τις ελβετικές φορολογικές αρχές, περίπου 2.500 φορολογούμενοι στην Ελβετία διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία αξίας άνω των 50 εκατομμυρίων φράγκων, με συνολικό πλούτο που ανέρχεται περίπου στα 500 δισεκατομμύρια φράγκα. Εάν η πρωτοβουλία εφαρμοζόταν, θα μπορούσε θεωρητικά να αυξήσει τα φορολογικά έσοδα κατά 4 δισεκατομμύρια φράγκα.
Ωστόσο, οι αντιδράσεις από τον επιχειρηματικό κόσμο και την κυβέρνηση είναι έντονες. Ο διευθύνων σύμβουλος της UBS, Sergio Ermotti, εξέφρασε την ελπίδα του να μην περάσει η πρόταση, τονίζοντας ότι «το πώς θα απορριφθεί, ποιο θα είναι το αποτέλεσμα, αυτό είναι σημαντικό. Διότι… δίνει μια ένδειξη για το πού οδεύει η Ελβετία». Η Ελβετία είναι ο μεγαλύτερος κόμβος διαχείρισης πλούτου στον κόσμο, αν και προβλέψεις της Boston Consulting Group αναφέρουν ότι θα μπορούσε να χάσει αυτή τη θέση ήδη από φέτος. Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι το ενδεχόμενο φυγής πλούσιων ατόμων από τη χώρα, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση των συνολικών φορολογικών εσόδων, αντί για την επιδιωκόμενη αύξηση.
Επιπτώσεις και προηγούμενα παραδείγματα
Η Ελβετία φιλοξενεί μερικές από τις ακριβότερες πόλεις του πλανήτη, και η ανησυχία για το κόστος διαβίωσης έχει κερδίσει έδαφος στην τοπική πολιτική σκηνή. Αυτό φάνηκε και το 2024, όταν οι Ελβετοί ψήφισαν υπέρ της εισαγωγής μιας πρόσθετης μηνιαίας σύνταξης για τους ηλικιωμένους, αγνοώντας τις προειδοποιήσεις για το κόστος της, καθώς οι ανησυχίες για το κόστος ζωής υπερίσχυσαν. Αυτό το προηγούμενο δείχνει μια τάση των ψηφοφόρων να εστιάζουν σε κοινωνικά ζητήματα, ακόμη και αν οι οικονομικές επιπτώσεις είναι σημαντικές.
Οι επικριτές της πρωτοβουλίας για τον φόρο πλούτου προειδοποιούν ότι θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά την ελκυστικότητα της Ελβετίας για τα εύπορα άτομα. Η υπουργός Οικονομικών της Ελβετίας, Karin Keller-Sutter, δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι «η πρωτοβουλία θα μείωνε σημαντικά την ελκυστικότητα της Ελβετίας για τα εύπορα άτομα», ενώ η ελβετική κυβέρνηση έχει παροτρύνει τους ψηφοφόρους να την απορρίψουν.
Η επόμενη μέρα της ψηφοφορίας
Με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι δύο στα τρία άτομα είναι αντίθετα στον προτεινόμενο φόρο, η πρωτοβουλία αναμένεται ευρέως να αποτύχει. Ωστόσο, το επίπεδο της υποστήριξης που θα λάβει η πρόταση θα είναι κρίσιμο, καθώς θα δώσει μια σαφή ένδειξη για την δημόσια διάθεση απέναντι στην αναδιανομή του πλούτου και τις περιβαλλοντικές πολιτικές. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας θα διαμορφώσει όχι μόνο την μελλοντική φορολογική πολιτική της Ελβετίας αλλά και τη διεθνή της εικόνα ως κέντρο διαχείρισης πλούτου, σε μια εποχή που οι παγκόσμιες οικονομικές πιέσεις και οι περιβαλλοντικές προκλήσεις απαιτούν νέες προσεγγίσεις.
