Ελλάδα, Ισραήλ και Κύπρος: Κλιμακώνουν τη στρατιωτική συνεργασία με κοινές ασκήσεις το 2026

Η Ελλάδα, το Ισραήλ και η Κύπρος προχωρούν σε σημαντική κλιμάκωση της αμυντικής τους συνεργασίας, προγραμματίζοντας εντατικές κοινές αεροναυτικές ασκήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο για το 2026. Η κίνηση αυτή, που επισφραγίστηκε με την υπογραφή κοινού σχεδίου δράσης, στοχεύει στην αντιμετώπιση συμμετρικών και ασύμμετρων απειλών, την ώρα που η Αθήνα δρομολογεί την απόκτηση του προηγμένου συστήματος αεράμυνας «Ασπίδα του Αχιλλέα».

Η τριμερής συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου δεν αποτελεί μια νέα συγκυριακή συμμαχία, αλλά το αποτέλεσμα μιας δεκαετούς στρατηγικής σύγκλισης που εδράζεται στους πυλώνες της ενέργειας και της ασφάλειας. Αυτό το γεωπολιτικό αποτύπωμα (geopolitical footprint) ενισχύεται από την ανάγκη διασφάλισης των θαλάσσιων οδών και των ενεργειακών υποδομών σε μια περιοχή που χαρακτηρίζεται από ρευστότητα και ανταγωνισμούς.

Το Σχέδιο Δράσης και οι Κοινές Ασκήσεις του 2026

Σύμφωνα με όσα μεταδίδει το Reuters, ανώτατοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι των τριών χωρών υπέγραψαν την προηγούμενη εβδομάδα στην Κύπρο ένα κοινό σχέδιο δράσης. Η συμφωνία προβλέπει την εντατικοποίηση των αεροπορικών και ναυτικών γυμνασίων, με επίκεντρο την Ανατολική Μεσόγειο. Ιδιαίτερη σημασία έχει η δήλωση ανώτερου Έλληνα αξιωματούχου, ο οποίος τόνισε ότι οι ασκήσεις θα επικεντρωθούν στη μεταφορά τεχνογνωσίας από το Ισραήλ για την αντιμετώπιση σύγχρονων απειλών.

Επιπλέον, η Ελλάδα σχεδιάζει να συμμετάσχει στην ισραηλινή ναυτική άσκηση Noble Dina τους επόμενους μήνες, σηματοδοτώντας την άμεση ενεργοποίηση των συμφωνηθέντων. Η συνεργασία αυτή έρχεται ως συνέχεια της πρόσφατης τριμερούς συνάντησης κορυφής στην Ιερουσαλήμ, όπου οι ηγέτες των τριών κρατών επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για περιφερειακή σταθερότητα.

Εξοπλιστικά Προγράμματα και η «Ασπίδα του Αχιλλέα»

Η αμυντική εμβάθυνση δεν περιορίζεται στις ασκήσεις, αλλά επεκτείνεται σε εξοπλιστικά προγράμματα μαμούθ. Η Αθήνα βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις για την αγορά ισραηλινών συστημάτων αντιαεροπορικής και αντιβαλλιστικής άμυνας, τα οποία θα αποτελέσουν τον κορμό της «Ασπίδας του Αχιλλέα». Το σύστημα αυτό, με εκτιμώμενο κόστος 3 δισεκατομμυρίων ευρώ, θα προσφέρει μια πολυεπίπεδη προστασία έναντι πυραύλων και drones.

Παράλληλα, πρόσφατα το ελληνικό κοινοβούλιο ενέκρινε την αγορά 36 συστημάτων PULS, τα οποία θα αναπτυχθούν στα βορειοανατολικά σύνορα και στα νησιά του Αιγαίου. Η κίνηση αυτή θεωρείται κρίσιμη για την ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας, ειδικά σε περιοχές όπου η γεωγραφική εγγύτητα με περιφερειακούς ανταγωνιστές απαιτεί άμεσα αντανακλαστικά.

Αναλυτές στρατηγικής που παρακολουθούν την υπόθεση επισημαίνουν ότι η σύγκλιση των αμυντικών βιομηχανιών Ελλάδας και Ισραήλ δημιουργεί ένα νέο status quo στην περιοχή. Επισημαίνεται από παράγοντες της αγοράς ότι η ενσωμάτωση ισραηλινής τεχνολογίας στα ελληνικά συστήματα προσφέρει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα που υπερβαίνει τα παραδοσιακά δόγματα άμυνας.

Γεωπολιτικές Προεκτάσεις και Αντιδράσεις

Η ενίσχυση του άξονα Αθήνας-Λευκωσίας-Τελ Αβίβ παρακολουθείται στενά από την Τουρκία, η οποία παραδοσιακά αντιμετωπίζει με καχυποψία τις τριμερείς πρωτοβουλίες στην περιοχή. Ωστόσο, η συνεργασία αυτή δεν περιορίζεται μόνο στον στρατιωτικό τομέα, καθώς συνδέεται άμεσα με την ενεργειακή ασφάλεια και την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, θέματα που αποτελούν τον πυρήνα της διπλωματικής δραστηριότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Στο εσωτερικό της Κύπρου, πάντως, η εμβάθυνση αυτή προκαλεί και πολιτικές τριβές. Το αντιπολιτευόμενο κόμμα ΑΚΕΛ εξέφρασε επιφυλάξεις, υποστηρίζοντας ότι η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη προχωρά σε μια επιλογή χωρίς να συνυπολογίζει τους κινδύνους και τις συνέπειες μιας τόσο στενής στρατιωτικής εμπλοκής. Παρά τις αντιδράσεις, η στρατηγική κατεύθυνση των τριών χωρών φαίνεται προδιαγεγραμμένη, με την επόμενη διετία να θεωρείται καθοριστική για την οριστικοποίηση των νέων αμυντικών δομών.