Άλες Μπιαλιάτσκι: Η Λευκορωσία διολισθαίνει σε πρακτικές της σοβιετικής εποχής του Στάλιν

Ο νομπελίστας Ειρήνης Άλες Μπιαλιάτσκι, ο οποίος απελευθερώθηκε πρόσφατα στο πλαίσιο συμφωνίας με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, περιέγραψε τη ζοφερή πραγματικότητα στη Λευκορωσία υπό το καθεστώς Λουκασένκο. Μιλώντας από το Βίλνιους, ο 63χρονος ακτιβιστής αποκάλυψε ότι έμαθε για τη βράβευσή του με το Νόμπελ Ειρήνης 2022 τυχαία από συγκρατούμενούς του ενώ εξέτιε την ποινή του σε σωφρονιστική αποικία.

Η απελευθέρωση του Μπιαλιάτσκι αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης διπλωματικής κίνησης που περιλαμβάνει την αποφυλάκιση 123 πολιτικών κρατουμένων από το Μινσκ. Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των εντατικών διαπραγματεύσεων που διεξήγαγε ο απεσταλμένος του προέδρου των ΗΠΑ, στοχεύοντας στην εξομάλυνση των σχέσεων με τη Λευκορωσία με αντάλλαγμα τη χαλάρωση των οικονομικών κυρώσεων. Το παρασκήνιο της υπόθεσης αναδεικνύει την πολυπλοκότητα της «διπλωματίας των ομήρων» που εφαρμόζεται στην περιοχή, καθώς ο ακτιβιστής απελευθερώθηκε από φυλακή της Λευκορωσίας μετά από τέσσερα και πλέον έτη κράτησης.

Η έκπληξη του Νόμπελ και η ζωή στην αποικία

Όπως μεταδίδει το Reuters, ο Μπιαλιάτσκι περιέγραψε τη στιγμή που πληροφορήθηκε για τη διεθνή αναγνώριση του έργου του. «Το έμαθα κατά τύχη από μια ομάδα κρατουμένων», δήλωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι αρχικά δεν τους πίστεψε μέχρι να το επιβεβαιώσει ο δικηγόρος του. Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του, ο ιδρυτής της οργάνωσης Viasna υποβλήθηκε σε σκληρές δοκιμασίες, συμπεριλαμβανομένης της απομόνωσης, όπου κατάφερε να γράψει δύο βιβλία, τα οποία ωστόσο κατασχέθηκαν από τους δεσμοφύλακες.

Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η απόφασή του να παραμείνει στη χώρα το 2021 ήταν συνειδητή, παρά το γεγονός ότι γνώριζε πως θα κατέληγε στη φυλακή. «Σήμερα είναι αδύνατο να είσαι ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λευκορωσία και να μην φυλακιστείς», σημείωσε, τονίζοντας ότι οι υπερασπιστές των ελευθεριών δεν θα έπρεπε να είναι οι πρώτοι που εγκαταλείπουν τη μάχη.

Η ιδεολογική επιστροφή στη Σοβιετική Ένωση

Αναφερόμενος στον Αλεξάντερ Λουκασένκο, ο Μπιαλιάτσκι χρησιμοποίησε σκληρή γλώσσα, παρομοιάζοντας την τρέχουσα περίοδο με τις θηριωδίες της εποχής του Ιωσήφ Στάλιν. Σύμφωνα με τον νομπελίστα, ο ηγέτης της Λευκορωσίας έχει μια ασαφή κατανόηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θεωρώντας τα ως κάτι που επιβάλλεται από τη «εχθρική Δύση». Η κύρια ιδεολογία του καθεστώτος, όπως υποστήριξε, είναι η επαναφορά της ζωής στα πρότυπα της Σοβιετικής Ένωσης.

Νομικοί κύκλοι και διεθνείς αναλυτές επισημαίνουν ότι η απελευθέρωση αυτή δεν σηματοδοτεί απαραίτητα μια δημοκρατική στροφή, αλλά μια τακτική κίνηση επιβίωσης του καθεστώτος. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί μια σταδιακή άρση των περιορισμών στο εμπόριο λιπασμάτων, γεγονός που ενισχύει την οικονομική θέση του Μινσκ, ενώ την ίδια στιγμή η καταστολή στο εσωτερικό παραμένει σε υψηλά επίπεδα.

Η επόμενη μέρα για το κίνημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Παρά τις προσωπικές του απώλειες, καθώς η περιουσία του κατασχέθηκε και η οικογένειά του διασκορπίστηκε στην εξορία, ο Μπιαλιάτσκι παραμένει προσηλωμένος στο στόχο του. Η οργάνωση Viasna, η οποία συνέχισε να λειτουργεί από το εξωτερικό, παραμένει ο βασικός πυλώνας για την τεκμηρίωση των παραβιάσεων και των βασανιστηρίων στις φυλακές της χώρας. Ο ίδιος πιστεύει ότι το βραβείο Νόμπελ του δίνει πλέον μεγαλύτερες δυνατότητες να μεταφέρει την αλήθεια στη διεθνή κοινότητα.

Η επανένωση με τη σύζυγό του, Νατάλια Πίντσουκ, στο Βίλνιους σηματοδοτεί το τέλος μιας τριετούς περιόδου πλήρους απομόνωσης. «Χρειάζεται να εξοπλιστούμε με υπομονή και να συνεχίσουμε τη δουλειά μας», κατέληξε, στέλνοντας ένα μήνυμα επιμονής προς όλους όσοι εξακολουθούν να αγωνίζονται για τη δημοκρατία στη Λευκορωσία, εν μέσω ενός κλίματος που παραμένει εξαιρετικά αβέβαιο για το μέλλον της χώρας.