- Η σύνοδος COP30 ολοκληρώθηκε στην Βραζιλία με περιορισμένα αποτελέσματα.
- Δεν επιτεύχθηκε ουσιαστική δέσμευση για απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα.
- Υποσχέσεις για χρηματοδότηση ευάλωτων χωρών, αλλά με καθυστερήσεις.
- Αναγνωρίστηκε ότι οι παγκόσμιες προσπάθειες είναι εκτός στόχου.
- Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια χαρακτηρίστηκε αμετάκλητη τάση.
Σχεδόν 200 χώρες ολοκλήρωσαν σήμερα, Σάββατο 22 Νοεμβρίου, τη σύνοδο κορυφής COP30 στην Μπελέμ της Βραζιλίας, αναγνωρίζοντας ότι οι προσπάθειές τους για την αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής δεν είναι επαρκείς. Παρά τις δεσμεύσεις για ενισχυμένη δράση, η συμφωνία απέφυγε ουσιαστικές κινήσεις στα πιο διχαστικά ζητήματα, ιδίως την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των προηγούμενων κλιματικών διασκέψεων του ΟΗΕ, όπου οι δεσμεύσεις συχνά σκιάζονται από την αδυναμία ουσιαστικής εφαρμογής, όπως φάνηκε και στην κλιματική σύνοδο της Βραζιλίας. Το παρασκήνιο των διαπραγματεύσεων στην Μπελέμ χαρακτηρίστηκε από έντονες πιέσεις και διαφωνίες, ιδίως γύρω από το κρίσιμο ζήτημα της απομάκρυνσης από τα ορυκτά καύσιμα, ένα θέμα που έχει αποτελέσει επανειλημμένα σημείο τριβής μεταξύ των χωρών.
Η ολοκλήρωση της COP30 και οι ανεκπλήρωτες προσδοκίες
Η σύνοδος κορυφής COP30, που φιλοξενήθηκε στην Μπελέμ της Βραζιλίας, ολοκληρώθηκε σήμερα, Σάββατο, με σχεδόν 200 χώρες να αναγνωρίζουν ότι οι τρέχουσες προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι εκτός στόχου. Παρά τις σχεδόν δύο εβδομάδες εντατικών συνομιλιών στην καρδιά του Αμαζονίου, οι γεωπολιτικές πιέσεις και η αντίσταση από χώρες παραγωγούς ορυκτών καυσίμων αποδυνάμωσαν τις ελπίδες για μια πιο φιλόδοξη και άμεση δέσμευση.
Η ατμόσφαιρα ήταν εμφανώς απογοητευτική, καθώς οι προσδοκίες για ένα σαφές χρονοδιάγραμμα απομάκρυνσης από τον άνθρακα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο δεν εκπληρώθηκαν.
Οι ιθαγενείς ακτιβιστές, οι οποίοι διαδήλωσαν έντονα εντός του χώρου της συνόδου, υπογράμμισαν την επείγουσα ανάγκη για δράση, καθώς οι κοινότητές τους πλήττονται άμεσα από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Η διαμαρτυρία τους, μια ημέρα πριν την έγκριση της συμφωνίας, λειτούργησε ως υπενθύμιση του ανθρώπινου κόστους της αδράνειας και της σημασίας της προστασίας των οικοσυστημάτων του Αμαζονίου, που αποτελεί κρίσιμο ρυθμιστή του παγκόσμιου κλίματος.
Τα σημεία της συμφωνίας και οι αντιδράσεις
Η συμφωνία της COP30, όπως μεταδίδει το POLITICO, καλεί τα έθνη να εντείνουν τις προσπάθειες για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη. Παράλληλα, περιλαμβάνει διαβεβαιώσεις για χρηματοδότηση προς τις φτωχότερες και πιο ευάλωτες χώρες, ώστε να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις ενός θερμότερου πλανήτη.
Προτεινόμενο COP30: Η ΕΕ μπλοκάρει τη συμφωνία, οι συνομιλίες συνεχίζονται σε παράταση
Ωστόσο, η παροχή αυτής της χρηματοδότησης θα γίνει με βραδύτερους ρυθμούς από τους επιθυμητούς, λόγω της αντίστασης από την Ευρώπη και άλλες πλούσιες χώρες, όπως είχε φανεί και στις διαπραγματεύσεις της ΕΕ.
Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε εκφράσει έντονη δυσαρέσκεια για το αρχικό σχέδιο συμφωνίας, απειλώντας ακόμη και με βέτο, καθώς θεωρούσε ότι δεν ήταν αρκετά φιλόδοξο για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αυτή η στάση υπογράμμισε τις βαθιές διαφωνίες που επικράτησαν καθ’ όλη τη διάρκεια της συνόδου, με το θέμα των ορυκτών καυσίμων να παραμένει το κεντρικό αγκάθι των συνομιλιών, οδηγώντας σε αδιέξοδο τις τελικές ώρες.
Το μέλλον της καθαρής ενέργειας και οι προκλήσεις
Το κείμενο της συμφωνίας της COP30 αναγνωρίζει την επέκταση της παγκόσμιας οικονομίας της καθαρής ενέργειας, χαρακτηρίζοντας τη μετάβαση προς τη μείωση της ρύπανσης και την ανάπτυξη πιο ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή ως «αμετάκλητη και τάση του μέλλοντος».
Αυτή η αναγνώριση αποτελεί ένα θετικό μήνυμα, υπογραμμίζοντας την αναγκαιότητα για επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές και πράσινες τεχνολογίες, παρά την έλλειψη συγκεκριμένων δεσμεύσεων για την άμεση απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα.
Αυτό που ανησυχεί πολλούς αναλυτές και περιβαλλοντικές οργανώσεις είναι ότι, παρά την αναγνώριση της «αμετάκλητης τάσης», η έλλειψη συγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων και δεσμεύσεων για την κατάργηση των ορυκτών καυσίμων υπονομεύει την αποτελεσματικότητα της συμφωνίας.
Νομικοί κύκλοι και επιστήμονες επισημαίνουν ότι χωρίς δεσμευτικούς στόχους, οι χώρες ενδέχεται να συνεχίσουν να καθυστερούν την υιοθέτηση των απαραίτητων μέτρων, θέτοντας σε κίνδυνο την επίτευξη των παγκόσμιων κλιματικών στόχων.
Η επόμενη μέρα για την κλιματική δράση
Η ολοκλήρωση της COP30 αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση, καθώς συνδυάζει την αναγνώριση της κρισιμότητας της κατάστασης με την αδυναμία επίτευξης τολμηρών αποφάσεων. Η επόμενη περίοδος θα είναι κρίσιμη για να φανεί αν οι γενικές δεσμεύσεις μπορούν να μετατραπούν σε συγκεκριμένες πολιτικές και δράσεις σε εθνικό επίπεδο.
Η πίεση από την κοινωνία των πολιτών και τους επιστημονικούς φορείς αναμένεται να ενταθεί, καθώς ο χρόνος για την αναστροφή των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής λιγοστεύει δραματικά.
