- Τσίπρας: Ο Βαρουφάκης ήταν «περισσότερο διασημότητα» και δεν ήταν αρεστός σε κανέναν.
- Ο Βαρουφάκης πρότεινε «Plan B» με παράλληλο νόμισμα μέσω κουπονιών.
- Ο Πούτιν απέρριψε αίτημα Τσίπρα για οικονομική βοήθεια το 2015 με ωμό τρόπο.
- Ο Τσίπρας δεν εξέτασε ποτέ σοβαρά το Grexit, αλλά ο Σόιμπλε το είχε στο σχέδιό του.
- Ο πρώην πρωθυπουργός αποχώρησε από τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Βουλή, με φήμες για νέο κόμμα.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας, Αλέξης Τσίπρας, κυκλοφόρησε τη Δευτέρα τα απομνημονεύματά του, «Ιθάκη», όπου αναφέρεται στην κρίση του 2015 και ασκεί δριμεία κριτική στον πρώην υπουργό Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη. Στο βιβλίο, ο Τσίπρας παραδέχεται ότι υποτίμησε τον «ανθρώπινο παράγοντα» στην επιλογή του Βαρουφάκη, χαρακτηρίζοντάς τον «περισσότερο διασημότητα παρά οικονομολόγο» και υπογραμμίζοντας ότι «κανείς δεν τον άντεχε».
Οι αποκαλύψεις αυτές έρχονται να ρίξουν φως στις τεταμένες σχέσεις εντός της κυβέρνησης κατά την κορύφωση της κρίσης στην Ευρωζώνη.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια της συνεχιζόμενης δημόσιας συζήτησης γύρω από την κρίσιμη περίοδο της ελληνικής οικονομικής κρίσης, μια εποχή που διαμόρφωσε βαθιά το πολιτικό τοπίο της χώρας και τις σχέσεις της με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Η κυκλοφορία μιας τόσο λεπτομερούς αυτοβιογραφίας από μια κεντρική φιγούρα όπως ο Τσίπρας προσφέρει μια σπάνια, πρωτογενή μαρτυρία που ρίχνει νέο φως στις παρασκηνιακές δυναμικές και τις προσωπικές συγκρούσεις που καθόρισαν αυτά τα ταραχώδη χρόνια, όπως αναφέρει το POLITICO.
Η κριτική του Τσίπρα στον Βαρουφάκη
Στο βιβλίο του, με τίτλο «Ιθάκη», που εκτείνεται σε 762 σελίδες, ο Αλέξης Τσίπρας υπερασπίζεται τις πολιτικές του επιλογές και επιχειρεί μια αυτοκριτική, ενώ παράλληλα ασκεί κριτική σε αρκετούς πρώην συμμάχους. Ιδιαίτερα επικριτικός είναι απέναντι στον Γιάνη Βαρουφάκη, με τον οποίο οι σχέσεις του διαταράχθηκαν κατά την κορύφωση της κρίσης του 2015.
Ο Τσίπρας παραδέχτηκε ότι «υποτίμησε τον ανθρώπινο παράγοντα» όταν τον επέλεξε για τη θέση του υπουργού Οικονομικών, υποστηρίζοντας ότι ο Βαρουφάκης ήταν «περισσότερο διασημότητα παρά οικονομολόγος». Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι ο Βαρουφάκης «από πλεονέκτημα μετατράπηκε σε αρνητικό πρωταγωνιστή», καθώς «όχι μόνο οι δυνητικοί μας σύμμαχοι δεν τον άντεχαν, αλλά ούτε και οι ίδιοι οι συνάδελφοί του».
Το «Plan B» και η αναζήτηση εναλλακτικών
Ο πρώην πρωθυπουργός περιγράφει επίσης την οριστική ρήξη με τον υπουργό Οικονομικών του, όταν ο Βαρουφάκης του παρουσίασε το «Plan B» του, το οποίο περιλάμβανε την εισαγωγή ενός παράλληλου νομίσματος μέσω κουπονιών. «Αντί να δίνουμε χρήματα σε συνταξιούχους και εργαζόμενους, θα τυπώναμε κουπόνια που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για να αγοράσουν αγαθά και υπηρεσίες», φέρεται να είπε ο Βαρουφάκης.
Η αντίδραση του Τσίπρα ήταν έντονη: «Όταν το άκουσα, δεν ήξερα αν έπρεπε να κλάψω ή να γελάσω. Αντέδρασα, ‘Είσαι σοβαρός;’». Επιπλέον, ο Τσίπρας περιγράφει τις προσπάθειες της κυβέρνησής του να στραφεί στο Κρεμλίνο για οικονομική βοήθεια. Στις 19 Ιουνίου 2015, κατά τη διάρκεια συνάντησης στην Αγία Πετρούπολη, ο Τσίπρας πρότεινε στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να κάνει μια συμβολική επένδυση 200-300 εκατομμυρίων ευρώ σε ελληνικά κρατικά ομόλογα.
Προτεινόμενο Οι Βρυξέλλες θα ιδρύσουν μια μικρή ομάδα συντονισμού πληροφοριών
Η απάντηση του Πούτιν ήταν «ειλικρινής και ωμή», καθώς δήλωσε ότι «θα προτιμούσε να δώσει τα χρήματα σε ένα ορφανοτροφείο, γιατί, όπως είπε, το να τα δώσει στην Ελλάδα θα ήταν σαν να τα πετάει στα σκουπίδια». Του πρότεινε να καταλήξει σε συμφωνία με τους Ευρωπαίους, ιδιαίτερα με την Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ.
Πολιτικοί αναλυτές και ιστορικοί της οικονομίας επισημαίνουν ότι η αποκάλυψη αυτών των εσωτερικών διαφωνιών και η περιγραφή του «Plan B» από τον Τσίπρα, επιβεβαιώνουν την ένταση και την έλλειψη ενιαίας στρατηγικής που επικρατούσε στην κυβέρνηση εκείνη την περίοδο, κάτι που είχε ήδη προεξοφλήσει η αγορά με την αυξημένη μεταβλητότητα.
Η πορεία προς το δημοψήφισμα και η παραμονή στο ευρώ
Ο Τσίπρας ήταν μόλις 34 ετών όταν έγινε αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ και επέβλεψε το εκλογικό του άλμα από 4,6% το 2009 σε 36,3% το 2015. Το ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα απέκτησε πανευρωπαϊκή φήμη στο απόγειο της οικονομικής κρίσης του 2015, όταν φαινόταν ότι ο Τσίπρας και ο Βαρουφάκης επρόκειτο να οδηγήσουν την Αθήνα εκτός Ευρωζώνης, σε διαπραγματεύσεις υψηλού κινδύνου με τους Γερμανούς «γερακίσιους» πιστωτές της ΕΕ.
Τον Ιούλιο του 2015, αφού κέρδισε ένα δημοψήφισμα στο οποίο οι Έλληνες απέρριψαν τους προτεινόμενους όρους διάσωσης της ΕΕ – μια συμβολική νίκη που τελικά άλλαξε λίγα – ο Τσίπρας άλλαξε πορεία, αποδέχτηκε ένα νέο πακέτο διάσωσης για να διατηρήσει την Ελλάδα στο ευρώ και επανεξελέγη τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους.
Ο πρώην πρωθυπουργός, ο οποίος αποχώρησε από την εξουσία το 2019, αναφέρει επανειλημμένα στο βιβλίο ότι ποτέ δεν εξέτασε πραγματικά την ιδέα του Grexit, αλλά επιβεβαιώνει ότι ο κίνδυνος ήταν υπαρκτός και μέρος του σχεδίου του τότε Γερμανού υπουργού Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, καθώς τα δημοσιονομικά προβλήματα της Αθήνας κλόνιζαν το κοινό νόμισμα.
Ο Τσίπρας έγραψε ότι ο Βαρουφάκης διευκόλυνε αυτή την κατάσταση με την αντιπαραθετική του προσέγγιση και την τακτική της «πολιτικής του χείλους του γκρεμού» μέχρι που «εκδιώχθηκε» από το υπουργείο Οικονομικών.
Η επόμενη μέρα και το πολιτικό μέλλον του Τσίπρα
Τον Οκτώβριο, ο Αλέξης Τσίπρας παραιτήθηκε από τη βουλευτική του έδρα και αποχώρησε από τον ΣΥΡΙΖΑ, εν μέσω εικασιών ότι θα σχηματίσει νέο πολιτικό κόμμα. Η κίνηση αυτή σηματοδοτεί ένα νέο κεφάλαιο στην πολιτική του διαδρομή, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για μελλοντικές πολιτικές εξελίξεις και ανακατατάξεις στο ελληνικό πολιτικό σκηνικό.
