- Το ΣτΕ ανέστειλε τέσσερις οικοδομικές άδειες στην περιοχή Αποκοφτού στη Σίφνο.
- Η Εφορεία Αρχαιοτήτων παρενέβη για καταστροφή παραδοσιακού μονοπατιού και έλλειψη επίβλεψης.
- Οι ιδιοκτήτες δηλώνουν εγκλωβισμένοι, έχοντας λάβει έγκριση από την πολεοδομία Μήλου.
- Η υπόθεση αναδεικνύει τα κενά στη νομοθεσία για την εκτός σχεδίου δόμηση.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας εξέδωσε προσωρινή διαταγή για την αναστολή οικοδομικών εργασιών σε τέσσερα οικόπεδα στην περιοχή Αποκοφτού Φάρου στη Σίφνο, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις. Η παρέμβαση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και οι καταγγελίες για καταστροφή παραδοσιακού μονοπατιού περιπλέκουν την υπόθεση, αναδεικνύοντας το κενό στη νομοθεσία για την εκτός σχεδίου δόμηση.
Η υπόθεση της Σίφνου δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό, αλλά μέρος μιας ευρύτερης οικοδομικής έκρηξης στις Κυκλάδες, όπου η εκτός σχεδίου δόμηση δοκιμάζει τις αντοχές του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. Από το 2018 έως το 2024, στο νησί εκδόθηκαν 164 άδειες για 37.944 τ.μ. νέων κτιρίων, μια εξέλιξη που έρχεται σε σύγκρουση με τις προσπάθειες για ήπια δόμηση στη Σίφνο και τη διατήρηση της τοπικής ταυτότητας.
Το ιστορικό της προσφυγής και η απόφαση του ΣτΕ
Η δικαστική εμπλοκή ξεκίνησε μετά από προσφυγή κατοίκων και ιδιοκτητών ακινήτων, οι οποίοι υποστήριξαν ότι οι αγροτικοί δρόμοι που εξυπηρετούν τα συγκεκριμένα οικόπεδα δεν είναι αναγνωρισμένοι. Σύμφωνα με τους προσφεύγοντες, η ανέγερση των κτιρίων θα οδηγούσε στη δημιουργία ενός άτυπου συνοικισμού, χωρίς να υπάρχει ο απαραίτητος πολεοδομικός σχεδιασμός. Το Συμβούλιο της Επικρατείας, κρίνοντας ότι δεν πρέπει να δημιουργηθούν τετελεσμένα γεγονότα, εξέδωσε προσωρινή διαταγή αναστολής των εργασιών μέχρι την οριστική εκδίκαση της νομιμότητας των αδειών.
Η παρέμβαση της Εφορείας Αρχαιοτήτων και το μονοπάτι
Η κατάσταση επιδεινώθηκε με την παρέμβαση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, η οποία διαπίστωσε παραβάσεις σε μία από τις τέσσερις ιδιοκτησίες. Κατά τη διάρκεια αυτοψίας, διαπιστώθηκε ότι οι εκσκαφικές εργασίες ξεκίνησαν χωρίς την επίβλεψη αρχαιολόγου, ενώ σημειώθηκε αλλοίωση παραδοσιακού μονοπατιού. Συγκεκριμένα, οι τοίχοι που οριοθετούσαν το μονοπάτι φέρεται να γκρεμίστηκαν σε μήκος τεσσάρων μέτρων, γεγονός που οδήγησε την υπηρεσία να ζητήσει την άμεση διακοπή των εργασιών.
Η θέση των ιδιοκτητών και η «δικαιολογημένη εμπιστοσύνη»
Από την πλευρά τους, οι ιδιοκτήτες δηλώνουν «εγκλωβισμένοι» και θύματα μιας γραφειοκρατικής ασυνέπειας. Υποστηρίζουν ότι η πολεοδομία Μήλου είχε πιστοποιήσει την οικοδομησιμότητα των οικοπέδων και είχε εκδώσει τις απαραίτητες άδειες. «Ο πολίτης έχει δικαιολογημένη εμπιστοσύνη στις αποφάσεις της πολιτείας», αναφέρει ένας εκ των ιδιοκτητών, τονίζοντας ότι αν οι άδειες ακυρωθούν, θα αναζητήσουν δικαστικά αποζημιώσεις από το κράτος.
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η περίπτωση αυτή αναδεικνύει ένα συστημικό κενό, καθώς οι πολίτες συχνά βρίσκονται εκτεθειμένοι παρά την κατοχή νόμιμων αδειών. Η έλλειψη σαφών εγκυκλίων από το Υπουργείο Περιβάλλοντος προς τις πολεοδομίες δημιουργεί ένα περιβάλλον ανασφάλειας δικαίου, που πλήττει τόσο την προστασία του περιβάλλοντος όσο και την επενδυτική εμπιστοσύνη.
Η επόμενη μέρα για την εκτός σχεδίου δόμηση
Η υπόθεση στη Χρυσοπηγή αποτελεί «πυξίδα» για το μέλλον της δόμησης στις Κυκλάδες. Η ανάγκη για ένα νέο σύστημα ελέγχου αδειών γίνεται επιτακτική, ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα όπου οι άδειες εκδίδονται και στη συνέχεια ακυρώνονται από το ΣτΕ. Οι τοπικές κοινωνίες παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, καθώς η ισορροπία ανάμεσα στην τουριστική ανάπτυξη και τη διατήρηση του φυσικού κάλλους παραμένει εξαιρετικά εύθραυστη.
Τι να προσέξετε στην εκτός σχεδίου δόμηση
- Επιβεβαιώστε τον χαρακτηρισμό των οδών πρόσβασης από την αρμόδια πολεοδομία πριν την αγορά.
- Ζητήστε έγγραφη προέγκριση από την Εφορεία Αρχαιοτήτων για την αποφυγή μελλοντικών εμπλοκών.
- Ελέγξτε αν το οικόπεδο επηρεάζεται από παραδοσιακά μονοπάτια, ξερολιθιές ή ρέματα.
- Συμβουλευτείτε εξειδικευμένο νομικό για τη νομολογία του ΣτΕ σχετικά με τη διάσπαση όγκου κτιρίων.
