Οι εκλογές στον ΔΣΑ: Τα στοιχήματα της πρώτης κάλπης και οι προκλήσεις για τους δικηγόρους

Στις κάλπες οδηγούνται σήμερα και αύριο οι δικηγόροι όλης της χώρας για την ανάδειξη των νέων διοικήσεων στους συλλόγους τους, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον να συγκεντρώνει η αναμέτρηση στον Δικηγορικό Σύλλογο της Αθήνας (ΔΣΑ). Η εκλογική διαδικασία περιλαμβάνει «καινοτομίες» και οκτώ υποψήφιους προέδρους, καθώς ο απερχόμενος πρόεδρος, Δημήτρης Βερβεσός, δεν έχει δικαίωμα επανεκλογής μετά από δύο συνεχόμενες θητείες.

Οι εκλογές για την ανάδειξη της νέας διοίκησης του Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας (ΔΣΑ) αποτελούν ένα κομβικό γεγονός για τον μεγαλύτερο επιστημονικό σύλλογο της χώρας. Η φετινή αναμέτρηση αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς ο απερχόμενος πρόεδρος, Δημήτρης Βερβεσός, δεν έχει δικαίωμα επανεκλογής, ανοίγοντας τον δρόμο για μια νέα ηγεσία σε μια περίοδο έντονων προκλήσεων για τον νομικό κόσμο.

Οι εκλογές στον ΔΣΑ: Υποψηφιότητες και καινοτομίες

Τους τελευταίους μήνες, οι ζυμώσεις μεταξύ των δικηγόρων ήταν ασταμάτητες, με τα στρατόπεδα να έχουν πλέον ξεκαθαρίσει. Το μεγάλο στοίχημα για τους οκτώ υποψήφιους προέδρους του ΔΣΑ είναι η προσέλκυση των 23.000 περίπου δικηγόρων στις κάλπες, δεδομένου ότι στις τελευταίες εκλογές η συμμετοχή δεν ξεπέρασε το 55% στον α΄ γύρο.

Σήμερα, 30 Νοεμβρίου 2025, και αύριο, 1 Δεκεμβρίου 2025, στον ΔΣΑ θα στηθούν δύο κάλπες, αποτέλεσμα των αλλαγών που έγιναν στον Κώδικα Δικηγόρων. Μία κάλπη αφορά τους υποψήφιους προέδρους, όπου διεκδικούν ψήφο οκτώ δικηγόροι, ενώ η άλλη κάλπη προορίζεται για την ανάδειξη συμβούλων. Για τους συμβούλους υπάρχουν δέκα ψηφοδέλτια, εκ των οποίων τέσσερα έχουν υποψήφιο πρόεδρο, τα υπόλοιπα μόνο υποψήφιους συμβούλους, ενώ υπάρχει και ένας υποψήφιος πρόεδρος χωρίς ψηφοδέλτιο συμβούλων.

Οι αλλαγές στον Κώδικα Δικηγόρων προβλέπουν όριο δύο συνεχόμενων θητειών για τον πρόεδρο του ΔΣΑ και τρεις συνεχόμενες θητείες για τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι υποψήφιοι πρόεδροι Μιχάλης Καλαντζόπουλος, Αλέξανδρος Μαντζούτσος και Δημήτρης Αναστασόπουλος να θέσουν υποψηφιότητα μόνο ως πρόεδροι, καθώς δεν μπορούν να επανεκλεγούν ως σύμβουλοι.

Οι βασικές προτεραιότητες των υποψηφίων

Ο Δημήτρης Αναστασόπουλος, με πολιτική καταγωγή από τη Νέα Δημοκρατία και δύο αναμετρήσεις για την προεδρία στο παρελθόν, θεωρείται ένα από τα φαβορί. Ο ίδιος επισημαίνει στην «Κ» ότι «βασική προτεραιότητα είναι η αποκατάσταση του κύρους μας», καθώς ο ΔΣΑ «έχει απολέσει τη σοβαρότητά του, τη δυνατότητα να ακούγεται προς την πολιτεία». Ο κ. Αναστασόπουλος ζητά συλλογική συμμετοχή για να μπει ο ΔΣΑ σε νέα εποχή και τονίζει την ανάγκη για κτιριακές και υλικές υποδομές καθώς και ψηφιακή επέκταση για την πλήρη εφαρμογή του δικαστικού χάρτη μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2026.

Ο Ανδρέας Κουτσόλαμπρος, πρώτος σε σταυρούς σύμβουλος στις προηγούμενες εκλογές, εστιάζει στη ρύθμιση των φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων των δικηγόρων. Προτείνει «βιώσιμη ρύθμιση ασφαλιστικών και φορολογικών χρεών στα πρότυπα των 120 δόσεων», «πάγωμα» ασφαλιστικών εισφορών, κατάργηση των τεκμηρίων και άμεση επιβολή ανώτατου ορίου για τον ΦΠΑ στις 25.000 ευρώ εισόδημα, καθώς «μεγάλη μερίδα των συναδέλφων κουβαλάει χρέη από παλιά».

Ιδιαιτέρως υπολογίσιμη είναι και η υποψηφιότητα του Θανάση Καμπαγιάννη, του οποίου η αναγνωρισιμότητα ενισχύθηκε από τη συμμετοχή του ως πολιτική αγωγή στη δίκη της Χρυσής Αυγής. Ο κ. Καμπαγιάννης τονίζει το πολιτικό διακύβευμα των εκλογών, υπογραμμίζοντας ότι «δεν είναι δυνατόν άλλος ένας θεσμός σημαντικός σαν τον Δικηγορικό Σύλλογο της Αθήνας να πέσει και να βρεθεί στον έλεγχο του Μεγάρου Μαξίμου». Για τον ίδιο, ο ΔΣΑ πρέπει να αποτελέσει θεσμικό αντίβαρο στη χώρα.

Ο αντιπρόεδρος του ΔΣΑ, Μιχάλης Καλαντζόπουλος, που διατηρεί στενούς δεσμούς με το ΠΑΣΟΚ, θέτει στο επίκεντρο της ατζέντας του τον νέο δικαστικό χάρτη. Δεσμεύεται να αγωνιστεί για αναγκαίες τροποποιήσεις, ώστε να μη χαθεί η κρίσιμη δικηγορική ύλη, καθώς «από τον Σεπτέμβριο 2026 η λειτουργία οκτώ Πρωτοδικείων στην Αττική θα πλήξει ιδιαίτερα τα μικρά και μεσαία δικηγορικά γραφεία».

Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η χαμηλή προσέλευση των δικηγόρων στις κάλπες αποτελεί μια διαχρονική πρόκληση που υπονομεύει την αντιπροσωπευτικότητα των συλλογικών οργάνων. Η ανάγκη για ενίσχυση του κύρους του ΔΣΑ και την αποτελεσματικότερη εκπροσώπηση των συμφερόντων του κλάδου, ειδικά έναντι της πολιτείας, είναι ένα κοινό αίτημα που διατρέχει τις προεκλογικές τοποθετήσεις των υποψηφίων, αντανακλώντας την ανησυχία για την επιρροή του θεσμού.

Η σφοδρή αντιπαράθεση με την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων

Ένα θέμα στο οποίο συγκλίνουν οι απόψεις όλων των υποψήφιων προέδρων είναι ο «πόλεμος» που «μαίνεται» μεταξύ δικηγόρων και της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων (ΕνΔΕ). Η σφοδρή δημόσια αντιπαράθεση τους εξελίσσεται με φόντο τα πειθαρχικά που ζητεί η συνδικαλιστική ένωση των δικαστών να κινηθούν εις βάρος δικηγόρων.

Θρυαλλίδα των εξελίξεων αποτέλεσαν οι δηλώσεις του προέδρου της ΕνΔΕ, Χριστόφορου Σεβαστίδη, ο οποίος ανέφερε πως «εάν αρνούνται να αναλάβουν οι ίδιοι οι δικηγορικοί σύλλογοι την ενασχόλησή τους με βαριά πειθαρχικά αδικήματα που τελούν τα μέλη τους (…), τότε η ευθύνη για τον έλεγχο ακραίων και αντιθεσμικών συμπεριφορών δικηγόρων θα πρέπει να περάσει στη δωσιδικία δικαστικών οργάνων».

Οι δικηγόροι απάντησαν πως το δικηγορικό σώμα και τα θεσμικά του όργανα δεν έχουν ανάγκη υποδείξεων. Ο Δημήτρης Αναστασόπουλος σχολιάζει ότι «ο κύριος Σεβαστίδης και η οριακή πλειοψηφία που εκφράζει το διοικητικό συμβούλιο της ΕνΔΕ έχει υπερβεί τα εσκαμμένα», χαρακτηρίζοντας την απαίτηση αλλαγής του τρόπου ελέγχου των δικηγόρων ως «πρωτάκουστο, ανιστόρητο και αντιδημοκρατικό».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Ανδρέας Κουτσόλαμπρος, ο οποίος επιμένει πως οι δικηγόροι δεν θα δεχθούν περιορισμό της αυτορρύθμισης του δικηγορικού λειτουργήματος. Ο Θανάσης Καμπαγιάννης εντοπίζει «δυσανεξία» στη δημόσια κριτική των δικαστικών αποφάσεων στις παρεμβάσεις της ΕνΔΕ, τονίζοντας ότι «η νομιμοποίηση της δικαιοσύνης αμφισβητείται από τους ίδιους τους πολίτες εξαιτίας του γεγονότος ότι μεγάλες, μείζονες υποθέσεις δυστυχώς δεν προχωρούν». Ο Μιχάλης Καλαντζόπουλος χαρακτήρισε την δήλωση της ΕνΔΕ «απαράδεκτη», υπογραμμίζοντας ότι «πλήττει την ανεξαρτησία των συλλόγων και παραπλανά την κοινή γνώμη».

Η επόμενη μέρα για τον ΔΣΑ

Οι εκλογές στον ΔΣΑ αναμένεται να αναδείξουν μια νέα ηγεσία που θα κληθεί να διαχειριστεί πληθώρα κρίσιμων ζητημάτων, από την ενίσχυση του κύρους του κλάδου και την επίλυση των οικονομικών προβλημάτων των δικηγόρων, μέχρι την αποτελεσματική εφαρμογή του δικαστικού χάρτη και την αποκατάσταση των σχέσεων με την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων. Η συμμετοχή των δικηγόρων στις κάλπες θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την ισχύ και την αντιπροσωπευτικότητα της νέας διοίκησης.