Νοσοκομεία: Πρώτη νίκη κατά των λοιμώξεων με εξοικονόμηση 14,1 εκατ. ευρώ

Μια σημαντική πρώτη νίκη στη μάχη κατά των νοσοκομειακών λοιμώξεων σημειώθηκε σε δέκα ελληνικά νοσοκομεία, όπου η πιλοτική εφαρμογή ενός προγράμματος οδήγησε στην αποφυγή 933 λοιμώξεων και εξοικονόμηση 14,1 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα GRIPP-SNF, δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, απέδειξε ότι η «σιωπηλή πανδημία» μπορεί να αντιμετωπιστεί με συγκεκριμένες παρεμβάσεις και αλλαγή κουλτούρας.

Η αντιμετώπιση των νοσοκομειακών λοιμώξεων και της μικροβιακής αντοχής αποτελεί μια διαχρονική πρόκληση για τα συστήματα υγείας παγκοσμίως, με την Ελλάδα να αντιμετωπίζει ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο, όπως έχει επισημανθεί και από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Σε αυτό το πλαίσιο, η πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος GRIPP-SNF σε δέκα ελληνικά νοσοκομεία αναδεικνύεται ως ένα ιδιαίτερα ελπιδοφόρο βήμα, προσφέροντας απτά αποτελέσματα και πολύτιμη εμπειρία για την επέκταση των παρεμβάσεων.

Η πιλοτική εφαρμογή του GRIPP-SNF και τα εντυπωσιακά αποτελέσματα

Κατά τη διάρκεια των 29 μηνών εφαρμογής του προγράμματος GRIPP-SNF, το οποίο ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2025, τα αποτελέσματα που παρουσίασε ο υπεύθυνος πρόληψης λοιμώξεων του προγράμματος, Γιάννης Κοψιδάς, ήταν εντυπωσιακά. Εκτιμάται ότι αποφεύχθηκαν 933 λοιμώξεις από μικροβιαιμίες που σχετίζονται με τον κεντρικό φλεβικό καθετήρα, μια από τις σημαντικότερες εστίες νοσοκομειακών λοιμώξεων σε ενήλικες και παιδιά. Αυτή η μείωση ανήλθε συνολικά στο 45% στα τμήματα που συμμετείχαν.

Παράλληλα, η συμμόρφωση με την υγιεινή των χεριών, ένα θεμελιώδες μέτρο πρόληψης, αυξήθηκε σημαντικά, φτάνοντας το 20% έως 50% ανάλογα με το νοσοκομείο. Συγκεκριμένα, το 83% των τμημάτων στα δέκα συμμετέχοντα νοσοκομεία κατέγραψε βελτίωση στην τήρηση των κανόνων υγιεινής. Ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του Κέντρου Κλινικής Επιδημιολογίας και Εκβασης Νοσημάτων (CLEO), Θεοκλής Ζαούτης, υπογράμμισε τα οικονομικά οφέλη, αναφέροντας ότι εξοικονομήθηκαν 16.873 ημέρες νοσηλείας, ισοδύναμες με τη λειτουργία μιας Μονάδας Εντατικής Θεραπείας 40 κλινών για ένα έτος. Το συνολικό κόστος που αποφεύχθηκε ανέρχεται στα 14.111.577 ευρώ, ένα ποσό που θα μπορούσε να διατεθεί σε άλλες κρίσιμες ανάγκες του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους ειδικούς της δημόσιας υγείας είναι η έκταση της κρίσης που προκαλούν η μικροβιακή αντοχή και οι νοσοκομειακές λοιμώξεις στις δομές υγειονομικής περίθαλψης της Ελλάδας. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων έχει χαρακτηρίσει την κατάσταση ως «σιωπηλή πανδημία», καθιστώντας επιτακτική την αναγνώρισή της ως ζήτημα υψίστης προτεραιότητας σε εθνικό επίπεδο. Τα αποτελέσματα του προγράμματος GRIPP-SNF, το οποίο αποτελεί δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, αποδεικνύουν ότι ο «εχθρός δεν είναι ανίκητος» και ότι η αντιμετώπιση είναι εφικτή.

Η μάχη κατά της «σιωπηλής πανδημίας» και η αλλαγή κουλτούρας

Η επιστημονική διευθύντρια του προγράμματος, καθηγήτρια Αντωνία Κουτσούκου, τόνισε ότι, πέρα από τους αριθμούς, υπάρχουν και μη μετρήσιμα οφέλη. Από τις λοιμώξεις που αποφεύχθηκαν, σώθηκαν ανθρώπινες ζωές, ενώ παράλληλα παρατηρήθηκε μια αλλαγή στην κουλτούρα του προσωπικού που συμμετείχε. Το πρόγραμμα ανέδειξε στρεβλώσεις, όπως οι διαφωνίες, η άρνηση στην τήρηση μέτρων και η αδυναμία συμμόρφωσης, αλλά και την ανάγκη για συνεχή εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση. Η αναγνώριση του προβλήματος και η ενεργός συμμετοχή του προσωπικού είναι κρίσιμη για την επιτυχία.

Η δέσμευση της πολιτείας και η επέκταση του προγράμματος

Ο υφυπουργός Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους, επιβεβαίωσε τη δέσμευση της πολιτείας για τη συνέχιση και επέκταση του προγράμματος σε όσο το δυνατόν περισσότερα νοσοκομεία. Όπως ανέφερε, το πρόγραμμα έχει αξιολογηθεί ως επιτυχημένο και προσφέρει σημαντικά, ενώ έχει ήδη εξασφαλιστεί η απαραίτητη χρηματοδότηση. Το GRIPP-SNF θα εφαρμοστεί επίσης στα τρία νέα νοσοκομεία, δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, σε Θεσσαλονίκη, Κομοτηνή και Σπάρτη.

Ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, υπογράμμισε την ιδιαίτερη σημασία του προγράμματος, περιγράφοντας μια προσωπική του εμπειρία από το 2014, όταν σε νοσοκομείο της Μασαχουσέτης είδε την Ελλάδα να είναι η μόνη χώρα στο «κόκκινο» σε έναν παγκόσμιο χάρτη νοσοκομειακών λοιμώξεων. Η χαρακτηριστική απάντηση που έλαβε τότε, ότι «μία βόλτα στη Βαγδάτη θεωρείται ασφαλέστερη» από ένα ελληνικό νοσοκομείο, αναδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος που καλείται να αντιμετωπίσει η χώρα μας.

Η επόμενη μέρα για τα ελληνικά νοσοκομεία

Η επιτυχία της πιλοτικής εφαρμογής του GRIPP-SNF αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα του τι μπορεί να επιτευχθεί με στοχευμένες παρεμβάσεις και συνεργασία. Η επέκταση του προγράμματος σε εθνικό επίπεδο είναι κρίσιμη για την προστασία της δημόσιας υγείας και τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών στα ελληνικά νοσοκομεία. Η δέσμευση της πολιτείας και η εξασφαλισμένη χρηματοδότηση δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια ουσιαστική και διαρκή αλλαγή στην αντιμετώπιση των νοσοκομειακών λοιμώξεων, μετατρέποντας τη «σιωπηλή πανδημία» σε μια μάχη που μπορεί να κερδηθεί.