- Η Μήλος βιώνει πρωτοφανή οικοδομική έξαρση ενόψει νέων πολεοδομικών περιορισμών.
- Παράνομες παρεμβάσεις, όπως στο Σαρακήνικο, έχουν αφήσει «πληγές» στο φυσικό τοπίο του νησιού.
- Το νέο πολεοδομικό σχέδιο προβλέπει ζώνες απαγόρευσης δόμησης, ειδικά γύρω από το Σαρακήνικο.
- Ο Δήμος εκφράζει αγωνία για το χρονικό κενό μέχρι την κύρωση του σχεδίου, φοβούμενος περαιτέρω αλλοίωση.
- Υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις μεταξύ μικροϊδιοκτητών και περιβαλλοντικών φορέων για το μέλλον της δόμησης.
Μια πρωτοφανής οικοδομική έξαρση παρατηρείται στη Μήλο, καθώς ιδιοκτήτες και επενδυτές σπεύδουν να χτίσουν πριν την οριστικοποίηση του νέου πολεοδομικού σχεδίου που αναμένεται να επιβάλει αυστηρούς περιορισμούς στη δόμηση. Η κατάσταση αυτή έρχεται στο φως μετά την πολυσυζητημένη διακοπή εργασιών στο Σαρακήνικο, όπου μια «επένδυση» άφησε πίσω της μια τεράστια πληγή στο τοπίο.
Η ραγδαία οικοδομική δραστηριότητα στη Μήλο αποτελεί συνέχεια της αυξημένης ζήτησης για τουριστικές επενδύσεις στα νησιά των Κυκλάδων, ωστόσο η τρέχουσα έξαρση συνδέεται άμεσα με την επικείμενη θέσπιση νέων πολεοδομικών σχεδίων. Η ανησυχία για τους επερχόμενους περιορισμούς ωθεί σε έναν αγώνα δρόμου για την εξασφάλιση οικοδομικών αδειών, δημιουργώντας ένα πρωτόγνωρο κύμα κατασκευών που απειλεί να αλλοιώσει τον χαρακτήρα του νησιού.
Η οικοδομική έξαρση στη Μήλο
Η Μήλος, ένα από τα πέντε νησιά των δυτικών Κυκλάδων για τα οποία εκπονείται πολεοδομικό σχέδιο, βιώνει έναν οικοδομικό οργασμό. Παντού στο νησί παρατηρούνται εργοτάξια, με φορτηγά, μπετονιέρες και μπουλντόζες να πηγαινοέρχονται αδιάκοπα. Ακόμη και τα μικρά ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια στον Αδάμαντα είναι γεμάτα με συνεργεία από την Αθήνα, γεγονός που υποδηλώνει την ένταση των εργασιών.
Ο Δημήτρης Μωραΐτης, πρόεδρος του συλλόγου των ξενοδόχων του νησιού, εκτιμά ότι «από τότε που “έσκασε” το Σαρακήνικο, όλο το νησί είναι σε οικοδομικό οργασμό. Όλοι τρέχουν να προλάβουν να χτίσουν γιατί φοβούνται ότι θα “κοπούν” οι άδειες». Ωστόσο, η διαχείριση της υπόθεσης από το Υπουργείο Περιβάλλοντος δείχνει ότι μια διακοπή της δόμησης και ο επανέλεγχος των αδειών είναι απίθανο να συμβεί.
Οι παρεμβάσεις στο τοπίο και οι νέες κατασκευές
Η παρέμβαση στο Σαρακήνικο αποτελεί το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα της βιαιότητας των επεμβάσεων. Ένας πρόσφατα διανοιγμένος παράνομος δρόμος «κόβει» το ηφαιστειογενές πέτρωμα, οδηγώντας σε μια τρύπα βάθους τριών μέτρων με τα θεμέλια ενός κτιρίου, πλημμυρισμένη από λασπόνερα. Η έκταση του τραύματος στο τοπίο είναι τεράστια.
Εκατέρωθεν του παράνομου δρόμου έχουν «φυτρώσει» ψηλοί ψάθινοι φράκτες, με προκάτ εκκλησάκια και άλλες κατασκευές, ενώ δύο εγκαταστάσεις φαίνεται να έχουν ηλεκτροδοτηθεί. Στα Καμίνια, κοντά στο Σαρακήνικο, έχουν ανεγερθεί σπίτια, ενώ 500 μέτρα από την ακτή βρίσκεται υπό ανέγερση ένα νέο πεντάστερο ξενοδοχείο. Στην περιοχή του Μύτακα, ένα άλλο τεράστιο εργοτάξιο αφορά την επέκταση ξενοδοχείου από 50 σε 270 κλίνες, «κόβοντας» μια ολόκληρη πλαγιά. Ένα ακόμη πεντάστερο ξενοδοχείο αναγείρεται σε κοντινή απόσταση.
Η αντίδραση του Δήμου και οι ανησυχίες
Ο δήμαρχος Μανώλης Μικέλης προειδοποιεί ότι «επειδή οι δήμοι είναι αδύναμοι και από τη νομοθεσία δεν αποφασίζουν, αλλά μόνο γνωμοδοτούν, εμείς θα παλέψουμε με όλα τα ένδικα μέσα για να προστατευθεί ο τόπος». Η αγωνία του Δήμου εντείνεται για το χρονικό κενό ανάμεσα στην οριστικοποίηση της πρότασης για το πολεοδομικό σχέδιο και στην κύρωσή της, το οποίο μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών, ο κ. Μικέλης εκφράζει φόβους για «ολική καταστροφή για το νησί, καθώς όλοι θα σπεύσουν να προλάβουν να χτίσουν εκεί όπου μετά δεν θα μπορούν».
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η αδυναμία των τοπικών αυτοδιοικήσεων να επιβάλουν άμεσα περιορισμούς, σε συνδυασμό με τις καθυστερήσεις στην έγκριση των πολεοδομικών σχεδίων, δημιουργεί ένα παράθυρο ευκαιρίας για ανεξέλεγκτη δόμηση. Η κατάσταση αυτή, όπως παρατηρείται και σε άλλα νησιά, μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμες αλλοιώσεις του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, υπονομεύοντας το μέλλον του τουριστικού προϊόντος.
Το πολεοδομικό σχέδιο και οι προκλήσεις
Η πολιτεία ανέθεσε σε σύμπραξη γραφείων (Σαμαράς και συνεργάτες, Ροϊκός) την εκπόνηση μελέτης για τα πολεοδομικά σχέδια και στα πέντε νησιά των δυτικών Κυκλάδων: Μήλο, Κίμωλο, Σίφνο, Σέριφο και Κύθνο. Η ανάθεση έγινε τον περασμένο Απρίλιο από το Τεχνικό Επιμελητήριο. Οι μελετητές έχουν ελάχιστο χρόνο για να ολοκληρώσουν τη μελέτη, καθώς πρέπει να παραδοθεί έως την άνοιξη για να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Την Τετάρτη, 11 Δεκεμβρίου 2025, οι εκπρόσωποι των μελετητών παρουσίασαν στη Μήλο τα σενάρια για την πολεοδομική ανάπτυξη του νησιού. Η παρουσίαση, ωστόσο, απογοήτευσε τους παρευρισκόμενους πολίτες, καθώς δεν αναφέρθηκαν συγκεκριμένα σε χρήσεις γης και αρτιότητες. Αντ’ αυτού, παρουσιάστηκε ένας χάρτης χωρισμένος σε ζώνες: μια μεγάλη ζώνη διαφύλαξης της υπαίθρου, μια μεγάλη εξορυκτική ζώνη στα ανατολικά και τρεις τουριστικές περιοχές (Αδάμαντα, Πλάκα, Πολλώνια). Για την ευρύτερη περιοχή του Σαρακήνικου, προτείνεται μια ζώνη πλάτους 250-300 μέτρων όπου θα απαγορευθεί εντελώς η δόμηση, και στη συνέχεια μια ζώνη ήπιας ανάπτυξης.
Η παρουσίαση παρέθεσε τις ελλείψεις σε υποδομές, αλλά δεν αναφέρθηκε στον εν εξελίξει διπλασιασμό των τουριστικών κλινών του νησιού και την ανέγερση περισσότερων από 50 ξενοδοχείων, γεγονός που προκάλεσε έντονη κριτική. Ο μηχανικός Μιχαήλ Στυλιανίδης εκφράζει την ανησυχία του για τους μικροϊδιοκτήτες: «Το νησί ανθεί δημογραφικά γιατί υπάρχουν δουλειές. Αν περιορίσουν τη δόμηση για τους μικροϊδιοκτήτες, τότε τα παιδιά μας τι θα κάνουν; Θα γίνουν σερβιτόροι στα μεγάλα ξενοδοχεία –που δεν θα σταματήσουν να χτίζονται– ή θα φύγουν», αναδεικνύοντας την δημογραφική κρίση.
Ο πρόεδρος των ξενοδόχων, κ. Μωραΐτης, σημειώνει ότι η στάση των ξενοδόχων έχει αλλάξει: «Αυτό έχει αλλάξει, έχουμε όλοι θορυβηθεί, βλέποντας τα μεγαθήρια που χτίζονται. Το ήπιο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης που κυριαρχεί στη Μήλο πάει να χαθεί». Μέλη της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι «κάποιες από τις ωραιότερες παραλίες του νησιού, όπως οι Τριάδες, πρόκειται να αποκλειστούν από μεγάλες μονάδες. Μερικά από τα ωραιότερα τοπία, όπως η Αχιβαδόλιμνη, θα καταστραφούν».
Η επόμενη μέρα για τη Μήλο
Το πολεοδομικό σχέδιο αποτελεί τη «μεγάλη ευκαιρία» για τη Μήλο να σωθεί, όπως τονίζει ο δήμαρχος Μανώλης Μικέλης, ο οποίος αναφέρθηκε σε παρεμβάσεις του ΥΠΕΝ και στην περίπτωση της Σαντορίνης. Η κοινωνία του νησιού βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, με το σοκ της υπόθεσης του Σαρακήνικου να έχει ανοίξει τη συζήτηση για το μέλλον του. Η ισορροπία μεταξύ εξορυκτικής δραστηριότητας και τουρισμού, που χαρακτήριζε το νησί, κινδυνεύει να χαθεί, καθιστώντας την άμεση και αποτελεσματική εφαρμογή του πολεοδομικού σχεδίου επιτακτική ανάγκη για την προστασία του μοναδικού φυσικού και πολιτιστικού πλούτου της Μήλου.
Τι να προσέξετε αν έχετε ακίνητο στη Μήλο
- Ενημερωθείτε άμεσα για τις προτεινόμενες ζώνες του πολεοδομικού σχεδίου και τους περιορισμούς που ενδέχεται να επιβληθούν στην περιοχή σας.
- Συμβουλευτείτε μηχανικό ή πολεοδόμο για τις επιπτώσεις των νέων ρυθμίσεων στην ιδιοκτησία σας πριν προβείτε σε οποιαδήποτε ενέργεια.
- Παρακολουθήστε τις ανακοινώσεις του Δήμου Μήλου και του Τεχνικού Επιμελητηρίου σχετικά με την πορεία έγκρισης και κύρωσης του σχεδίου.
- Συμμετέχετε σε δημόσιες διαβουλεύσεις, εφόσον υπάρξουν, για να εκφράσετε τις απόψεις και τις ανησυχίες σας.
