- Η βίλα Καζούλη στην Κηφισιά θα υποβληθεί σε ριζική ανακαίνιση μετά από 25 χρόνια.
- Το Υπουργείο Περιβάλλοντος προκήρυξε διαγωνισμό για τις μελέτες του έργου.
- Το ιστορικό κτίριο έχει περάσει από πολλές φάσεις, από θερινή κατοικία έως φρουραρχείο και έδρα του ΚΑΤ.
- Η ανακαίνιση θα αντιμετωπίσει προβλήματα υγρασίας, μόνωσης και θα περιλάβει συντήρηση του διακόσμου.
- Στόχος είναι η ενίσχυση της ανθεκτικότητας και η πιθανή αναβάθμιση σε κατηγορία LEED.
Ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα τοπόσημα της Κηφισιάς, η βίλα Καζούλη, πρόκειται να υποβληθεί σε ριζική ανακαίνιση, 25 χρόνια μετά την τελευταία της συντήρηση. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος προκήρυξε διαγωνισμό για την εκπόνηση των απαραίτητων μελετών, με στόχο την αποκατάσταση των σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζει το ιστορικό κτίριο, το οποίο σήμερα στεγάζει το Πράσινο Ταμείο.
Η ανακοίνωση του διαγωνισμού για τις μελέτες ανακαίνισης της βίλας Καζούλη σηματοδοτεί μια σημαντική εξέλιξη για ένα κτίριο με βαθιά ιστορική και πολιτιστική σημασία. Αυτή η πρωτοβουλία έρχεται ως συνέχεια της αναγνώρισης της ανάγκης για προστασία και αναβάθμιση της πολιτιστικής κληρονομιάς, ειδικά σε περιπτώσεις όπως αυτή, όπου ένα κτίριο έχει συνδεθεί άρρηκτα με την εξέλιξη μιας ολόκληρης περιοχής και έχει περάσει από πολλές ιστορικές φάσεις.
Η ιστορία ενός τοποσήμου της Κηφισιάς
Η βίλα Καζούλη, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κτίρια της Κηφισιάς, χτίστηκε τη δεκαετία του 1890 από τον μεγαλέμπορο Νικόλαο Καζούλη από την Αλεξάνδρεια, ως θερινή κατοικία. Η ιστορία της είναι άμεσα συνδεδεμένη με την περιοχή, το παρακείμενο νοσοκομείο ΚΑΤ, αλλά και τον ελληνικό κινηματογράφο. Κατά τον Μεσοπόλεμο, η βίλα αποτέλεσε το κέντρο φιλοσοφικών διαλόγων και την έδρα του αρχείου του αρχαιολάτρη Παναγιώτη Αριστόφρονος, συζύγου της Ιωάννας Καζούλη.
Η ταραχώδης ιστορία του κτιρίου συνεχίστηκε και στα χρόνια της Κατοχής. Μεταξύ 1940 και 1944, η βίλα χρησιμοποιήθηκε από τους Γερμανούς ως φρουραρχείο, με αποτέλεσμα η προσωπική βιβλιοθήκη του Παναγιώτη Αριστόφρονος να μεταφερθεί στο υπόγειο. Μετά τον θάνατο του Αριστόφρονος το 1942, η περιουσία πέρασε στην Ιωάννα Καζούλη, η οποία ζούσε πλέον μόνιμα στην Αλεξάνδρεια. Μεταξύ 1945 και 1949, η βίλα έγινε φρουραρχείο του ΕΛΑΣ, περίοδος κατά την οποία χάθηκαν τα ίχνη της βιβλιοθήκης και των επίπλων της.
Από θερινή κατοικία σε φρουραρχείο και έδρα του ΚΑΤ
Το 1949, το κτήμα και η βίλα περιήλθαν στο Δημόσιο, το οποίο στέγασε εκεί το πρώτο Κέντρο Αποκαταστάσεως Τραυματιών (ΚΑΤ). Μόλις τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1953, χρησιμοποιήθηκε για την περίθαλψη των σεισμοπαθών των Ιονίων νήσων, αναδεικνύοντας τον κομβικό της ρόλο σε περιόδους κρίσης. Η Ιωάννα Καζούλη απεβίωσε το 1958 στην Αλεξάνδρεια, κληροδοτώντας τη βίλα σε κληρονόμους που δεν ενδιαφέρθηκαν ποτέ για την αποκατάστασή της.
Στις 20 Αυγούστου 1964, η βίλα αγοράστηκε σε μειοδοτικό διαγωνισμό από το ΙΚΑ. Η σημασία της αναγνωρίστηκε επίσημα το 1976, όταν χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο, χαρακτηρισμός που επιβεβαιώθηκε το 1982 από το ΥΠΕΧΩΔΕ. Ο περιβάλλων χώρος της, έκτασης 7,2 στρεμμάτων σήμερα (από 47,7 στρέμματα αρχικά, καθώς το μεγαλύτερο μέρος διατέθηκε για την κατασκευή του ΚΑΤ), χαρακτηρίστηκε ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους το 1979 από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Η σημερινή κατάσταση και οι προκλήσεις της ανακαίνισης
Μετά από χρόνια εγκατάλειψης, κατά τα οποία η βίλα μετατράπηκε σε έρμαιο των καιρικών συνθηκών και των βανδάλων, το ΥΠΕΧΩΔΕ την αγόρασε τον Ιούλιο του 1995. Στόχος ήταν η εγκατάσταση του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης. Η πρώτη μεγάλη ανακαίνιση του κτιρίου ξεκίνησε τότε και ολοκληρώθηκε περίπου το 2000. Μάλιστα, οι χαρακτηριστικοί λέοντες της βίλας, έπειτα από μακροχρόνιες έρευνες, εντοπίστηκαν σε αποθήκη του ΙΚΑ και επανατοποθετήθηκαν στην αρχική τους θέση. Από το 2014, η βίλα Καζούλη στεγάζει το Πράσινο Ταμείο.
Η νέα μελέτη, η οποία προκηρύχθηκε πρόσφατα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, αφορά ένα πολυσύνθετο έργο. Η τεχνική έκθεση της μελέτης επισημαίνει την ανάγκη για λύσεις σε προβλήματα όπως η κακή θερμομόνωση και ηχομόνωση, ειδικά λόγω της θέσης του κτιρίου επί της λεωφόρου Κηφισίας. Επιπλέον, πρέπει να αντιμετωπιστούν θέματα υγρασίας που έχουν παρουσιαστεί με τα χρόνια, ενώ προβλέπεται και η συντήρηση του ζωγραφικού διακόσμου της βίλας, ένα σημαντικό στοιχείο της αισθητικής της.
Το μέλλον της βίλας Καζούλη και οι μελέτες αναβάθμισης
Πέρα από τις άμεσες επιδιορθώσεις, η μελέτη θα περιλαμβάνει και τον έλεγχο της στατικής επάρκειας του κτιρίου, καθώς και μια φυτοτεχνική μελέτη για τον περιβάλλοντα χώρο. Ο απώτερος στόχος είναι η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του κτιρίου στον χρόνο. Για τον λόγο αυτό, θα διερευνηθεί η δυνατότητα αναβάθμισής του σε κατηγορία LEED, ένα διεθνές πρότυπο για την περιβαλλοντική πιστοποίηση κτιρίων. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι τέτοιες αναβαθμίσεις σε ιστορικά κτίρια είναι κρίσιμες όχι μόνο για τη διατήρηση της αρχιτεκτονικής τους αξίας, αλλά και για την προσαρμογή τους στις σύγχρονες ενεργειακές και λειτουργικές απαιτήσεις, διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητά τους.
Οι εν λόγω μελέτες θα αποτελέσουν τη βάση για την προκήρυξη του επόμενου διαγωνισμού, αυτόν της πραγματικής ανακαίνισης του κτιρίου. Η μαρμάρινη επιγραφή στην είσοδο, που αναγράφει το όνομα του Παναγιώτη Αριστόφρονος, υπενθυμίζει διαρκώς την πλούσια ιστορία που φέρει η βίλα Καζούλη, ένα μνημείο που ετοιμάζεται να υποδεχθεί τη νέα του εποχή.
