Η μεγάλη οπισθοδρόμηση: Γιατί 1 στις 2 επιχειρήσεις αποσύρει τις δεσμεύσεις για την ισότητα των γυναικών

Μία ανησυχητική καμπή καταγράφεται στην εργασιακή ιστορία των γυναικών, καθώς η νέα έρευνα Women in the Workplace 2025 αποκαλύπτει ότι 1 στις 2 εταιρείες υπαναχωρεί από τις δεσμεύσεις της για ισότητα και συμπερίληψη. Η έκθεση των LeanIn.org και McKinsey & Company κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για μια «μεγάλη οπισθοδρόμηση» που απειλεί κατακτήσεις δεκαετιών στον ιδιωτικό τομέα, με τις γυναίκες να χάνουν την πρόσβαση στην επαγγελματική τους ανάπτυξη.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς περιόδου όπου η ισότητα των φύλων θεωρούνταν αυτονόητος στόχος για τη σύγχρονη επιχειρηματικότητα, όμως τα νέα δεδομένα δείχνουν μια τεράστια υποχώρηση, άλλοτε σιωπηρή και άλλοτε ηχηρή. Το παρασκήνιο της υπόθεσης αποκαλύπτει ότι οι εταιρείες κάνουν πίσω στις δεσμεύσεις τους για την απονομή ίσων ευκαιριών, ενισχύοντας τις έμφυλες προκαταλήψεις που εμποδίζουν τις γυναίκες να εξελιχθούν επαγγελματικά, ενώ ταυτόχρονα δέχονται πιέσεις για την οικογενειακή τους κατάσταση.

Τα ανησυχητικά ευρήματα της έρευνας Women in the Workplace 2025

Σύμφωνα με όσα αναφέρει το LeanIn.org, η έρευνα που υλοποιείται σε συνεργασία με την McKinsey & Company δείχνει ότι το ενδιαφέρον για την υποστήριξη των εργασιακών δικαιωμάτων των γυναικών έχει μειωθεί σημαντικά. Συγκεκριμένα, 2 στις 10 εταιρείες δίνουν πλέον «καμία ή χαμηλή» προτεραιότητα στην ενίσχυση των γυναικών, ποσοστό που αυξάνεται σε 3 στις 10 όταν πρόκειται για έγχρωμες γυναίκες. Παράλληλα, 1 στις 4 εταιρείες προχωρά στην κατάργηση προγραμμάτων ευέλικτης εργασίας, γεγονός που πλήττει άμεσα τη δυνατότητα εξισορρόπησης επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.

Η κατάσταση επιδεινώνεται από το γεγονός ότι 1 στις 7 επιχειρήσεις μειώνει τα προγράμματα επαγγελματικής ανάπτυξης που σχεδιάστηκαν για να υποστηρίξουν τη γυναικεία εξέλιξη. Αυτή η τάση δημιουργεί ένα νέο κενό, το λεγόμενο «χάσμα φιλοδοξίας» (ambition gap). Παρόλο που οι γυναίκες παραμένουν αφοσιωμένες στην καριέρα τους, δηλώνουν ότι λαμβάνουν μικρότερη υποστήριξη από τη διοίκηση, γεγονός που τις αποθαρρύνει από το να διεκδικήσουν προαγωγές ή ηγετικούς ρόλους.

Η μαζική έξοδος από το εργατικό δυναμικό

Τα στοιχεία για το 2025 είναι αποκαλυπτικά: μόνο κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του έτους, περισσότερες από 455.000 γυναίκες εγκατέλειψαν το εργατικό δυναμικό των ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή, 100.000 άνδρες βρήκαν εργασία, αναδεικνύοντας μια χαοτική διαφορά στην απορρόφηση του δυναμικού. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι αυτή η οπισθοδρόμηση μπορεί να οδηγήσει σε δικαστικές διαμάχες, καθώς τα δικαιώματα των γυναικών είναι συνταγματικά κατοχυρωμένα και ο νέος εργασιακός νόμος προβλέπει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για τη συμπερίληψη.

Επιπλέον, έρευνα της KPMG δείχνει ότι η συμμετοχή των μητέρων με παιδιά κάτω των 5 ετών στην εργασία μειώθηκε από το 80% στο 77% μέσα σε μόλις έξι μήνες. Αντίθετα, οι άνδρες με μικρά παιδιά αύξησαν τη συμμετοχή τους, επιβεβαιώνοντας ότι οι κοινωνικές πιέσεις και η έλλειψη εταιρικής υποστήριξης αναγκάζουν τις γυναίκες να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους, παρά τη βελτίωση στην αγορά εργασίας που παρατηρήθηκε σε άλλους τομείς.

Η εικόνα στην Ελλάδα και οι επιπτώσεις στην οικονομία

Στην Ελλάδα, η κατάσταση δεν διαφέρει σημαντικά, καθώς σημειώνεται πτώση 5 ποσοστιαίων μονάδων στο ποσοστό των γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις για το 2024. Παρά το γεγονός ότι στο επίκεντρο των παρεμβάσεων βρίσκονται οι γυναίκες μέσω κρατικών προγραμμάτων, οι επιχειρήσεις φαίνεται να υιοθετούν μια πιο «ανδρική» εταιρική κουλτούρα. Η πτώση αυτή είναι ιδιαίτερα ορατή σε θέσεις Chief Finance Officer, ενώ αυξάνεται ο αριθμός των εταιρειών που δεν απασχολούν καμία γυναίκα στη διοίκηση.

Η οπισθοδρόμηση αυτή δεν πλήττει μόνο τις γυναίκες, αλλά και την ίδια την εθνική οικονομία. Οι εταιρείες που ενσωματώνουν τη διαφορετικότητα και έχουν τουλάχιστον 15% γυναίκες σε ανώτερες θέσεις παρουσιάζουν καλύτερες επιδόσεις και υψηλότερη παραγωγικότητα. Η άρνηση παροχής ευκαιριών στο μισό εργατικό δυναμικό στερεί από τις επιχειρήσεις τη δημιουργικότητα και το ταλέντο που είναι απαραίτητα για την αύξηση του ΑΕΠ. Παρά τις προκλήσεις, υπάρχουν κλάδοι όπου η Ελλάδα αναδεικνύεται σε πρωταθλήτρια, δείχνοντας ότι η αλλαγή είναι εφικτή όταν υπάρχει βούληση.

Η ανάγκη για εγρήγορση και νέα στρατηγική

Η τρέχουσα συγκυρία απαιτεί από τον εταιρικό κόσμο να αντιληφθεί ότι η ισότητα δεν είναι απλώς μια ιδεολογική ατζέντα, αλλά ένας παράγοντας οικονομικής ευημερίας. Η καταπολέμηση των στερεοτύπων στον εργασιακό χώρο πρέπει να επανέλθει δυναμικά στις προτεραιότητες των τμημάτων HR, καθώς η πτώση κατά 60% στην υλοποίηση σχετικών προγραμμάτων στην Ελλάδα είναι ανησυχητική. Η ευθύνη για ένα δίκαιο εργασιακό περιβάλλον βαραίνει τόσο τη διοίκηση των εταιρειών όσο και την πολιτεία, που οφείλει να διασφαλίσει την τήρηση των νόμων.

Η επόμενη μέρα απαιτεί τη διατύπωση του προβλήματος με καθαρούς όρους και τη δέσμευση σε πολιτικές συμπερίληψης που θα προστατεύουν τις γυναίκες από τον φόβο της αντιδικαιωματικής ρητορικής. Μόνο μέσα από ένα ισότιμο περιβάλλον μπορεί να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και η ανάπτυξη της οικονομίας σε βάθος χρόνου, αποτρέποντας περαιτέρω απώλειες πολύτιμου ανθρώπινου κεφαλαίου.