Η «Εστία» προσφέρει ανεξάρτητη ζωή και αξιοπρέπεια σε άτομα με νοητική υστέρηση

Το φιλανθρωπικό σωματείο «Εστία» παρέχει ολιστική φροντίδα και υποστηριζόμενη διαβίωση σε άτομα με νοητική υστέρηση, επιτρέποντάς τους να ζουν αυτόνομα και ενταγμένα στην κοινωνία. Μέσω των Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης και του Κέντρου Διημέρευσης, η «Εστία» προσφέρει ένα ασφαλές και δημιουργικό περιβάλλον, ξεπερνώντας τις προκαταλήψεις του παρελθόντος. Οι ωφελούμενοι, όπως οι οκτώ γυναίκες στη Στέγη «Κάρμεν» στα Μελίσσια, απολαμβάνουν μια καθημερινότητα γεμάτη δραστηριότητες και προσωπικές επιλογές, διατηρώντας παράλληλα στενούς δεσμούς με τις οικογένειές τους.

Η εξέλιξη της φροντίδας για τα άτομα με νοητική υστέρηση στην Ελλάδα έχει διανύσει μια μακρά πορεία, ξεκινώντας από εποχές όπου η αγωνία των γονέων για το μέλλον των παιδιών τους ήταν τεράστια και η κοινωνία αντιμετώπιζε το θέμα με άγνοια και προκαταλήψεις. Σε αυτό το πλαίσιο, η ίδρυση της «Εστίας» το 1982 από την Εφη Προκοπάκη, μητέρα παιδιού με σύνδρομο Down, αποτέλεσε ένα κομβικό σημείο, προσφέροντας μια ολιστική και εφ’ όρου ζωής φροντίδα που έδωσε νέα προοπτική στην ενηλικίωση αυτών των ατόμων.

Η φιλοσοφία και η καθημερινότητα στις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης

Το όραμα της «Εστίας» υλοποιήθηκε αρχικά με τη δημιουργία ενός εξειδικευμένου σχολείου και στη συνέχεια με τις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης, οι οποίες επιτρέπουν στα άτομα με νοητική υστέρηση και σύνδρομο Down να ζουν αυτόνομα και ανεξάρτητα, στο δικό τους σπίτι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Στέγη «Κάρμεν» στα Μελίσσια, όπου οκτώ γυναίκες της τέταρτης και πέμπτης ηλικίας μοιράζονται ένα όμορφο διώροφο με κήπο, έχοντας το δικό τους δωμάτιο, βαμμένο στα χρώματα που προτιμούν. Εκεί, η Κική απολαμβάνει βόλτες, η Στελλίτσα ζωγραφίζει, η Αιμιλία παίζει μουσική, η Στέλλα φτιάχνει κοσμήματα, η Ειρήνη ασχολείται με τη ζαχαροπλαστική και η Μαρίνα με τον αθλητισμό.

Όπως εξηγεί η κλινική ψυχολόγος Μαίρη Τσαμέτη, υπεύθυνη των Στεγών, η αναλογία προσωπικού υποστήριξης προς ωφελούμενους είναι τέσσερα προς ένα, εξασφαλίζοντας συνεχή παρουσία δύο κυριών. Αυτή η υποστήριξη δεν αφορά την καθημερινή φροντίδα, καθώς τα «κορίτσια» –όπως τις αποκαλούν– είναι πλήρως λειτουργικά, αλλά την ενθάρρυνση και καθοδήγηση. Τα απογεύματα, εμψυχωτές όπως ψυχολόγοι, εργοθεραπευτές και λογοθεραπευτές, προσφέρουν επιπλέον δραστηριότητες. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι φιλοξενούμενες διατηρούν στενούς δεσμούς με τις οικογένειές τους, περνώντας συχνά τα Σαββατοκύριακα στα πατρικά τους, αλλά θεωρούν τις Στέγες ως το πραγματικό τους σπίτι.

Η σημασία της ένταξης στην κοινότητα και οι προκλήσεις

Ένας βασικός στόχος της κ. Προκοπάκη, όπως συμπληρώνει η Εριφύλη Γαλλή, υπεύθυνη επικοινωνίας και συγκέντρωσης πόρων, ήταν η αποφυγή της γκετοποίησης. Για τον λόγο αυτό, οι Στέγες της «Εστίας», που φιλοξενούν συνολικά 85 άτομα (75 γυναίκες και 10 άνδρες), βρίσκονται σε διαφορετικές περιοχές, όπως τα Μελίσσια, τα Βριλήσσια, το Πικέρμι και το Νέο Ψυχικό, και είναι πλήρως ενταγμένες στο αστικό περιβάλλον. Η αποδοχή από τους περίοικους και η συμμετοχή των ωφελουμένων σε δραστηριότητες της γειτονιάς, όπως η Χορωδία των Λαλητάδων βορείων προαστίων, αποτελούν απόδειξη αυτής της επιτυχημένης ένταξης.

Οι αναλυτές και οι εργαζόμενοι σε τέτοιες δομές συχνά υπογραμμίζουν την απουσία του κράτους στην κάλυψη των λειτουργικών εξόδων, κάτι που καθιστά το βάρος δυσβάσταχτο για τα σωματεία και τους γονείς. Η Ελένη Χουρδά, κοινωνική λειτουργός και προϊσταμένη της κοινωνικής υπηρεσίας της «Εστίας» με σχεδόν τρεις δεκαετίες υπηρεσίας, επιβεβαιώνει ότι, παρά τις αλλαγές στον τρόπο προσέγγισης, η βασική φιλοσοφία του σεβασμού και της αξιοπρέπειας παραμένει αναλλοίωτη. Ωστόσο, η στήριξη από χορηγούς και δωρεές είναι ζωτικής σημασίας για τη συνέχιση του έργου, καθώς καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών.

Καθημερινά, οι φιλοξενούμενοι μεταφέρονται με βαν στο Κέντρο Διημέρευσης και Ημερήσιας Φροντίδας στο Νέο Ψυχικό, όπου συναντώνται όλοι οι διαμένοντες στις Στέγες. Εκεί, συμμετέχουν σε εργαστήρια επαγγελματικής κατάρτισης που ποικίλλουν από ζαχαροπλαστική και βιβλιοδεσία έως πληροφορική, καθώς και σε τμήματα ενδυνάμωσης και χώρους δημιουργικής απασχόλησης. Αυτές οι δραστηριότητες ενισχύουν τις δεξιότητές τους και προσφέρουν ευκαιρίες για κοινωνικοποίηση και προσωπική ανάπτυξη, συμβάλλοντας στην πλήρη ενηλικίωσή τους.

Οι ανάγκες της «Εστίας» και η επόμενη μέρα

Παρά το σημαντικό έργο που επιτελείται, οι ανάγκες της «Εστίας» παραμένουν μεγάλες. Όπως επισημαίνει η κ. Γαλλή, οι άμεσες προτεραιότητες περιλαμβάνουν την απόκτηση μιας καινούργιας κουλουρομηχανής για το εργαστήριο ζαχαροπλαστικής και ενός οχήματος. Το όχημα είναι απαραίτητο για τη διευκόλυνση των μετακινήσεων των ωφελουμένων σε αθλητικές διοργανώσεις, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις ή στη θάλασσα το καλοκαίρι, δραστηριότητες που αυτή τη στιγμή πραγματοποιούνται με δυσκολία, μέσω ταξί και μέσων μαζικής μεταφοράς. Αυτά τα αιτήματα έχουν εκφραστεί από τα «παιδιά» ως ευχές στον Άγιο Βασίλη, αναδεικνύοντας την επιθυμία τους για περισσότερες ευκαιρίες και ανεξαρτησία.

Η «Εστία» συνεχίζει να αποτελεί φάρο ελπίδας και αξιοπρέπειας για τα άτομα με νοητική υστέρηση, προσφέροντας όχι μόνο στέγη, αλλά και ένα πλήρες πλαίσιο υποστήριξης που προάγει την αυτόνομη διαβίωση και την κοινωνική ένταξη. Η συνεχής στήριξη από την κοινωνία των πολιτών, είτε μέσω εθελοντικής προσφοράς είτε μέσω δωρεών, είναι καθοριστική για τη διατήρηση και επέκταση αυτού του πολύτιμου έργου, εξασφαλίζοντας ότι η φιλοσοφία του σεβασμού και της αξιοπρέπειας θα συνεχίσει να καθοδηγεί κάθε τους βήμα.