- Έρευνα Γιάννη Σανίδα στο Χάρβαρντ για την πρωτεΐνη RB και την καταπολέμηση του καρκίνου.
- Η πρωτεΐνη RB ρυθμίζει τον κυτταρικό κύκλο και η απενεργοποίησή της συνδέεται με την ανάπτυξη όγκων.
- Στόχος είναι η ανάπτυξη νέων στοχευμένων θεραπειών που αποκαθιστούν την ογκοκατασταλτική δράση της RB.
- Η προσωπική εμπειρία του Σανίδα με την απώλεια του πατέρα του ενισχύει την αποφασιστικότητά του.
- Πειραματικές θεραπείες σε κλινικές δοκιμές δείχνουν εντυπωσιακά αποτελέσματα, προσφέροντας ελπίδα.
Ο Γιάννης Σανίδας, επίκουρος καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και διακεκριμένος ερευνητής στο Mass General Hospital της Βοστώνης, ηγείται μιας πρωτοποριακής έρευνας που ιχνηλατεί την πρωτεΐνη RB, έναν βασικό ρυθμιστή του κυτταρικού κύκλου. Η ομάδα του στοχεύει στην ενεργοποίηση της RB για την αναστολή της ανάπτυξης των όγκων, προσφέροντας νέες ελπίδες στον αγώνα κατά της ασθένειας.
Η μάχη κατά του καρκίνου αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα επιστημονικά πεδία έρευνας παγκοσμίως, με τους επιστήμονες να αναζητούν συνεχώς νέους τρόπους για την κατανόηση και την αντιμετώπιση της πολυπλοκότητας της νόσου. Σε αυτό το πλαίσιο, η εμβάθυνση στους μοριακούς μηχανισμούς που διέπουν τον κυτταρικό κύκλο και την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων είναι κομβικής σημασίας, καθώς ανοίγει τον δρόμο για στοχευμένες και αποτελεσματικότερες θεραπείες.
Η πρωτεΐνη RB και ο κυτταρικός κύκλος
Όπως αναφέρει η «Κ», ο Γιάννης Σανίδας εξηγεί ότι η έρευνά του επικεντρώνεται στον κυτταρικό κύκλο, την κρίσιμη διαδικασία ανάπτυξης, αντιγραφής DNA και διαίρεσης των κυττάρων. Διαταραχές σε αυτή τη λειτουργία μπορούν να οδηγήσουν σε ασθένειες όπως ο καρκίνος, καθώς τα καρκινικά κύτταρα παρακάμπτουν τους κανόνες για ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό. Βασικός ρυθμιστής αυτής της διαδικασίας είναι η πρωτεΐνη καταστολής όγκων RB, η οποία σε υγιή κύτταρα αποτρέπει τον περιττό πολλαπλασιασμό. Ωστόσο, σε πολλούς τύπους καρκίνου, η λειτουργία της RB απενεργοποιείται, κάτι που είναι πιο συχνό σε ορισμένους όγκους, αλλά η απενεργοποίησή της απαντάται σχεδόν σε όλους τους τύπους καρκίνου.
Η πορεία του Έλληνα επιστήμονα από τη Θεσσαλονίκη στη Βοστώνη
Ο Γιάννης Σανίδας γεννήθηκε και μεγάλωσε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Η αγάπη του για τη Χημεία τον οδήγησε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου σπούδασε και αργότερα γοητεύτηκε από τη Βιοχημεία. Η ολοκλήρωση της αποκωδικοποίησης του ανθρώπινου γονιδιώματος τον ώθησε στην έρευνα και στο διδακτορικό, το οποίο ολοκλήρωσε με υποτροφία από το ΙΚΥ στα τέλη της δεκαετίας του 2000. Τον Δεκέμβριο του 2009, σε ηλικία τριάντα ετών, εγκαταστάθηκε στη Βοστώνη, όπου ξεκίνησε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στο εργαστήριο του Φίλιππου Τσίχλη, καθηγητή Αιματολογίας και Ογκολογίας στο Πανεπιστήμιο Tufts, ο οποίος είχε ανακαλύψει μια σειρά ογκογονιδίων.
Η αρχή στη Βοστώνη ήταν ιδιαίτερα δύσκολη, με τον ίδιο να αναπολεί την παιδική του ξεγνοιασιά και να σκέφτεται να επιστρέψει στην Ελλάδα. Η στήριξη φίλων και της μετέπειτα συζύγου του, Αλεξάνδρας Τουρούτογλου, καθηγήτριας Νευρολογίας στο Χάρβαρντ, τον κράτησε στις ΗΠΑ, όπου του δόθηκε η ευκαιρία να αναπτύξει το ερευνητικό του έργο.
Προτεινόμενο Γιώργος Παράσχος: «Δεν ξέρω αν θα μπορέσω ποτέ να νικήσω τον καρκίνο»
Νέες στοχευμένες θεραπείες και τα «κρεβάτια της ελπίδας»
Στο εργαστήριο του κ. Σανίδα, οι ερευνητές επιδιώκουν να κατανοήσουν τη μοριακή πολυπλοκότητα της λειτουργίας της RB και να προσδιορίσουν τις επιπτώσεις της απενεργοποίησής της σε διάφορους καρκίνους. Στόχος είναι η αξιοποίηση του υπάρχοντος θεραπευτικού δυναμικού και η ανάπτυξη νέας γενιάς στοχευμένων θεραπειών που θα αποκαθιστούν ή θα μιμούνται την ογκοκατασταλτική δράση της RB. Τα τελευταία δέκα χρόνια, η έρευνα επικεντρώνεται σε μοριακές θεραπείες που στοχεύουν στην ενεργοποίηση της RB, όπως αυτές που εφαρμόζονται με επιτυχία στον καρκίνο του μαστού.
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η ταχύτητα με την οποία προχωρά η βιοϊατρική έρευνα, παρά τις γραφειοκρατικές και χρηματοδοτικές προκλήσεις, είναι εντυπωσιακή, δημιουργώντας πρωτοφανείς προοπτικές για την αντιμετώπιση ασθενειών που μέχρι πρότινος θεωρούνταν ανίατες. Η συνεργασία μεταξύ ερευνητικών κέντρων και κλινικών δοκιμών είναι κρίσιμη για τη μεταφορά των εργαστηριακών ευρημάτων στην πράξη.
Ο κ. Σανίδας συνεργάζεται με το Henri and Belinda Termeer Center for Targeted Therapies, όπου ασθενείς σε τελικό στάδιο υποβάλλονται σε πειραματική θεραπεία στα «κρεβάτια της ελπίδας». Παρόλο που παρατηρούνται εντυπωσιακά αποτελέσματα, η πλήρης κατανόηση του γιατί παραμένει πρόκληση, καθώς η «μοριακή υπογραφή» διαφέρει σε κάθε ασθενή. Ο στόχος των ερευνητών είναι να χρησιμοποιήσουν αυτά τα δεδομένα για να συμβάλουν στη λύση του αινίγματος του καρκίνου.
Η απώλεια του πατέρα του από επιθετικό αδενοκαρκίνωμα στο πάγκρεας αποτελεί προσωπική υπόθεση για τον Γιάννη Σανίδα, ενισχύοντας την αποφασιστικότητά του στον πόλεμο κατά της ασθένειας. Η ομάδα του χρησιμοποιεί καρκινικά κύτταρα από βιοψίες ασθενών που δεν ανταποκρίνονται πλέον σε συνήθεις θεραπείες, τα καλλιεργεί στο εργαστήριο και δοκιμάζει in vitro φαρμακευτικές ουσίες με στόχο τη δημιουργία νέων φαρμάκων χωρίς παρενέργειες.
Η επόμενη μέρα στην ογκολογική έρευνα
Η βαθύτερη κατανόηση του πώς τα καρκινικά κύτταρα παρακάμπτουν τον έλεγχο του κυτταρικού κύκλου είναι το κλειδί. Εάν επιτευχθεί αυτό, πολλοί τύποι καρκίνου δεν θα είναι πια ανίκητοι, προσφέροντας μια νέα εποχή ελπίδας για τους ασθενείς παγκοσμίως. Η έρευνα του Γιάννη Σανίδα και της ομάδας του αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, με την προοπτική να μεταφραστεί σε πραγματικές θεραπευτικές λύσεις στο άμεσο μέλλον.
Πώς να παραμένετε ενήμεροι για την έρευνα κατά του καρκίνου
- Ενημερωθείτε από αξιόπιστες πηγές για τις εξελίξεις στην ογκολογία και τις νέες θεραπείες.
- Συζητήστε με τον γιατρό σας για τυχόν κλινικές δοκιμές ή πειραματικές θεραπείες που μπορεί να είναι σχετικές.
- Υποστηρίξτε την επιστημονική έρευνα, καθώς είναι κρίσιμη για την πρόοδο στην αντιμετώπιση του καρκίνου.
- Να είστε προσεκτικοί με μη επιστημονικές πληροφορίες ή υποσχέσεις για «θαυματουργές» θεραπείες.
