- Αναμονή 20 ωρών για διάσωση παρά την αρχική επικοινωνία με το θύμα.
- Τεχνική βλάβη ελικοπτέρου και αδυναμία πτήσης του Super Puma.
- Απουσία ιατρικής εκτίμησης στο πεδίο λόγω του δύσβατου εδάφους.
- Καταγγελίες για μη εφαρμογή του νόμου του 2022 για την εναέρια διάσωση.
Ο 37χρονος Στέλιος Παπαδογιαννάκης έχασε τη ζωή του μετά από μια εξαντλητική αναμονή 20 ωρών για εναέρια διάσωση στο φαράγγι του Αμπά, παρά το γεγονός ότι διατηρούσε τις αισθήσεις του για μεγάλο διάστημα μετά τον τραυματισμό του. Η τραγωδία φέρνει στο προσκήνιο σοβαρές δυσλειτουργίες του κρατικού μηχανισμού και την αδυναμία υλοποίησης του Εθνικού Μηχανισμού Εναέριας Διάσωσης, αφήνοντας μια οικογένεια να ζητά απαντήσεις για τις μοιραίες καθυστερήσεις.
Αυτή η τραγική εξέλιξη στα Αστερούσια Όρη δεν αποτελεί ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά από αποτυχημένες απόπειρες διάσωσης σε δύσβατα σημεία της ελληνικής υπαίθρου. Το παρασκήνιο της υπόθεσης θυμίζει έντονα την περίπτωση του Ερμή Θεοχαρόπουλου στα Τζουμέρκα, η οποία είχε οδηγήσει στην ψήφιση του νόμου του 2022, αναδεικνύοντας ένα χρόνιο πρόβλημα στον συντονισμό των εναέριων μέσων και την ιατρική υποστήριξη στο πεδίο.
Το χρονικό της τραγωδίας και οι χαμένες ευκαιρίες
Το δυστύχημα σημειώθηκε το μεσημέρι της Κυριακής 7 Δεκεμβρίου, όταν ο άτυχος ορειβάτης επιχείρησε διάσχιση του καταρράκτη στον Αμπά. Κατά την κατάβαση, έχασε τον έλεγχο του εξοπλισμού του και έπεσε από ύψος μεγαλύτερο των πέντε μέτρων. Παρά τη σφοδρότητα της πρόσκρουσης, ο 37χρονος είχε συνείδηση και μπορούσε να επικοινωνήσει με τα μέλη της ομάδας του, τα οποία ξεκίνησαν αμέσως την προσπάθεια απεγκλωβισμού του. Η επιχείρηση διάσωσης που στήθηκε από την ΕΜΑΚ και εθελοντές διασώστες προσέκρουσε από την πρώτη στιγμή σε ανυπέρβλητα εμπόδια, με την αεροδιακομιδή να καθυστερεί δραματικά.
Η απουσία ιατρικής εκτίμησης και οι τεχνικές αστοχίες
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ που παρουσιάζει η Καθημερινή, το πρώτο ελικόπτερο που κλήθηκε από τη Λήμνο παρουσίασε τεχνική βλάβη κατά τον ανεφοδιασμό του στην Ελευσίνα, ενώ ένα δεύτερο Super Puma που έφτασε το επόμενο πρωί δεν κατάφερε να επιχειρήσει. Στο μεσοδιάστημα, ο τραυματίας παρέμενε σε μια ορθοπλαγιά, σκεπασμένος με αλουμινοκουβέρτες, χωρίς να έχει γίνει ιατρική εκτίμηση της κατάστασής του στο πεδίο. Η νεκροψία αποκάλυψε αργότερα ότι ο Στέλιος έφερε αιμορραγία στον πνεύμονα και κάταγμα στη λεκάνη, τραύματα που αποδείχθηκαν μοιραία λόγω της πολύωρης έκθεσης στις συνθήκες του βουνού.
Νομικοί κύκλοι και ειδικοί στη διάσωση επισημαίνουν ότι η έλλειψη εξειδικευμένου ιατρικού προσωπικού στο σημείο του ατυχήματος ήταν καθοριστική. Η αγορά και οι επαγγελματίες του ορεινού τουρισμού εκφράζουν την ανησυχία τους για το γεγονός ότι ο κρατικός μηχανισμός φαίνεται να υστερεί έναντι των εθελοντικών ομάδων, οι οποίες έσπευσαν στο σημείο χωρίς επίσημη κλήση, αναδεικνύοντας τα σοβαρά κενά ασφαλείας που υπάρχουν στις οργανωμένες διασώσεις.
Ο Εθνικός Μηχανισμός Εναέριας Διάσωσης που παραμένει «στα χαρτιά»
Ο αδελφός του θύματος, Δημήτρης Παπαδογιαννάκης, υπογραμμίζει ότι αν ο νόμος του 2022 για τον Εθνικό Μηχανισμό Εναέριας Διάσωσης είχε εφαρμοστεί, η κατάληξη θα ήταν διαφορετική. Παρά τις εξαγγελίες, ο μηχανισμός παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανενεργός, με τις καθυστερήσεις στους διαγωνισμούς για μίσθωση εναερίων μέσων να κοστίζουν ανθρώπινες ζωές. Ο τραγικός επίλογος γράφτηκε το πρωί της Δευτέρας, όταν ο 37χρονος έχασε τις αισθήσεις του λίγο πριν την ολοκλήρωση της ανάσυρσης, έχοντας παλέψει για τη ζωή του επί σχεδόν ένα εικοσιτετράωρο.
Η επόμενη μέρα και η ανάγκη για απόδοση ευθυνών
Η οικογένεια του εκλιπόντος αναμένει πλέον τα αποτελέσματα των τοξικολογικών και ιστολογικών εξετάσεων, ζητώντας την πλήρη διερεύνηση των αιτιών που οδήγησαν στην αποτυχία της αεροδιακομιδής. Οι καταγγελίες για την απουσία σανίδας ακινητοποίησης στο φορείο της ΕΜΑΚ και η αδυναμία προσέγγισης γιατρού λόγω του δύσβατου της περιοχής θέτουν την πολιτεία προ των ευθυνών της για την αναβάθμιση των πρωτοκόλλων διάσωσης σε ορεινά περιβάλλοντα, καθώς η τουριστική κίνηση σε αυτά τα σημεία αυξάνεται συνεχώς χωρίς την ανάλογη ενίσχυση των υποδομών.
Τι να προσέξετε σε ορεινές δραστηριότητες
- Ενημερώστε πάντα τρίτους για την ακριβή διαδρομή και την αναμενόμενη ώρα επιστροφής σας.
- Σε περίπτωση τραυματισμού από ύψος, αποφύγετε οποιαδήποτε μετακίνηση χωρίς την παρουσία εξειδικευμένου ιατρικού προσωπικού.
- Φέρετε πάντα μαζί σας εξοπλισμό πρώτων βοηθειών και αλουμινοκουβέρτες για την αντιμετώπιση της υποθερμίας.
- Ελέγχετε σχολαστικά τον εξοπλισμό σας πριν από κάθε τεχνική κατάβαση σε φαράγγια.