Εξαρθρώθηκε κύκλωμα λαθρεμπορίας τσιγάρων που εκμεταλλευόταν ανήλικους «Ολιβερ Τουίστ»

Ένα εγκληματικό κύκλωμα που εκμεταλλευόταν ασυνόδευτους ανήλικους μετανάστες, ηλικίας μόλις 11 έως 16 ετών, καθώς και έναν 67χρονο άστεγο, για την πώληση λαθραίων καπνικών προϊόντων, εξαρθρώθηκε πρόσφατα στην Αττική. Σε επιχείρηση των αρχών, συνελήφθησαν έξι μέλη της σπείρας και εντοπίστηκαν 11 θύματα, εκ των οποίων τέσσερα παιδιά.

Η εξάρθρωση του κυκλώματος λαθρεμπορίας τσιγάρων αναδεικνύει για ακόμη μία φορά το σκοτεινό πρόσωπο της εκμετάλλευσης ευάλωτων ομάδων, όπως οι ασυνόδευτοι ανήλικοι μετανάστες και οι άστεγοι, από οργανωμένες εγκληματικές ομάδες. Αυτή η υπόθεση υπογραμμίζει την ανάγκη για ενισχυμένους μηχανισμούς προστασίας και έγκαιρης παρέμβασης, καθώς τα θύματα βρίσκονται συχνά σε ένα φαύλο κύκλο εκμετάλλευσης και επαναθυματοποίησης.

Η εξάρθρωση του κυκλώματος και τα θύματα

Οι αρχές προχώρησαν στις 3 και 4 Δεκεμβρίου στην εξάρθρωση μιας εγκληματικής ομάδας που δρούσε στην Αττική, εκμεταλλευόμενη ανήλικους και ευάλωτους ενήλικες για την πώληση λαθραίων καπνικών προϊόντων. Σε επιχείρηση της Υποδιεύθυνσης Καταπολέμησης Διακίνησης και Εμπορίας Ανθρώπων και Αγαθών, συνελήφθησαν έξι μέλη της σπείρας και εντοπίστηκαν 11 θύματα, μεταξύ των οποίων τέσσερα παιδιά ηλικίας 11 έως 16 ετών. Παράλληλα, κατασχέθηκαν 8.260 πακέτα τσιγάρων και 473 συσκευασίες καπνού, τα οποία δεν έφεραν την ειδική ταινία απόδοσης Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης.

Η υπόθεση ξεκίνησε να ξετυλίγεται έπειτα από καταγγελία για την εκμετάλλευση ενός ανήλικου Πακιστανού στο μη κερδοσκοπικό σωματείο «Δίκτυο για τα δικαιώματα του παιδιού». Ο έφηβος, αφού πείστηκε για την ασφάλειά του, κατέθεσε στο «Σπίτι του Παιδιού» ενώπιον ψυχολόγου, αποκαλύπτοντας τις συνθήκες εκμετάλλευσης. Ακολούθησε και η κατάθεση ενός δεύτερου ανήλικου θύματος στα τέλη Οκτωβρίου, γεγονός που οδήγησε στην ταυτοποίηση των υπόπτων.

Ο μηχανισμός εκμετάλλευσης και οι συνθήκες διαβίωσης

Η αστυνομική έρευνα αποκάλυψε ότι τα δύο βασικά μέλη της ομάδας, υπήκοοι Πακιστάν, στρατολογούσαν ομοεθνείς τους ανήλικους από το Πακιστάν ή την Τουρκία, υποσχόμενοι καλά αμειβόμενη εργασία στην Ελλάδα. Κάλυπταν τα έξοδα της παράτυπης μεταφοράς, αλλά μόλις οι ανήλικοι έφταναν στην Αθήνα, τους ανάγκαζαν να εργάζονται σε ψιλικατζίδικα επτά ημέρες την εβδομάδα, χωρίς ανάπαυση. Οι αμοιβές τους παρακρατούνταν με την αιτιολογία της αποπληρωμής των εξόδων μεταφοράς, ενώ σε τουλάχιστον δύο περιπτώσεις ασκήθηκε και σωματική βία.

Οι συνθήκες διαβίωσης ήταν απάνθρωπες. Τα θύματα υποχρεώνονταν να διαμένουν σε αποθήκες ή πρόχειρα διαμορφωμένα δωμάτια μέσα στα καταστήματα. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα ενός 67χρονου άστεγου, ο οποίος βρέθηκε κλειδωμένος σε ένα ανήλιαγο δωμάτιο, δίπλα σε συσκευασίες λαθραίων καπνικών, αναγκασμένος να εξυπηρετεί πελάτες μέσα από μια μικρή τρύπα. Η εξάρθρωση της εγκληματικής οργάνωσης φέρνει στο φως τις ακραίες πρακτικές που χρησιμοποιούν οι δράστες για να εκμεταλλευτούν την απελπισία των θυμάτων τους.

Ο ρόλος των ανηλίκων και οι προκλήσεις

Οι δράστες διατηρούσαν τουλάχιστον 11 καταστήματα ψιλικών στην Αττική (έξι στο Περιστέρι, τέσσερα στο κέντρο της Αθήνας και ένα στο Ίλιον), χρησιμοποιώντας στοιχεία αχυρανθρώπων ως ιδιοκτήτες. Εκτιμάται ότι τουλάχιστον 15 ανήλικοι είχαν απασχοληθεί σε αυτά, πουλώντας λαθραία καπνικά προϊόντα. Όπως επισημαίνουν αστυνομικοί, η επιλογή των ανηλίκων πιθανόν οφείλεται στον ευκολότερο χειρισμό τους και στην πιο ευνοϊκή ποινική μεταχείριση σε περίπτωση σύλληψης.

Το πρόβλημα επιδεινώνεται από το γεγονός ότι ορισμένοι από τους ασυνόδευτους ανήλικους, μετά από συλλήψεις για λαθρεμπόριο, οδηγούνταν σε δομές φιλοξενίας. Ωστόσο, μέλη του κυκλώματος εμφανίζονταν στις δομές, ασκούσαν ψυχολογική πίεση ή υποδύονταν συγγενικά πρόσωπα, με αποτέλεσμα οι ανήλικοι να διαφεύγουν και να επιστρέφουν στους χώρους εκμετάλλευσης. Αυτή η πρακτική καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την οριστική απομάκρυνση των θυμάτων από το περιβάλλον εκμετάλλευσης. Η εξάρθρωση του κυκλώματος αποτελεί ένα σημαντικό βήμα, αλλά η πολυπλοκότητα του φαινομένου απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση.

Η επόμενη μέρα και οι προκλήσεις

Η εξάρθρωση του κυκλώματος αποτελεί μια σημαντική επιτυχία για τις διωκτικές αρχές, καθώς αναδεικνύει την ικανότητά τους να αντιμετωπίζουν πολύπλοκες υποθέσεις εμπορίας ανθρώπων και οργανωμένου εγκλήματος. Ωστόσο, η πρόκληση της προστασίας των θυμάτων, ιδίως των ανηλίκων, παραμένει επιτακτική. Η ανάγκη για ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των αστυνομικών αρχών, των κοινωνικών υπηρεσιών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων είναι κρίσιμη για την παροχή ολοκληρωμένης υποστήριξης και την αποτροπή της επαναθυματοποίησης.

Οι νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι τέτοιες υποθέσεις απαιτούν αυστηρές ποινές για τους δράστες, ώστε να λειτουργήσουν αποτρεπτικά για άλλες εγκληματικές ομάδες. Παράλληλα, η εντατικοποίηση των ελέγχων στην αγορά λαθραίων καπνικών προϊόντων είναι απαραίτητη για την αποδυνάμωση των οικονομικών κινήτρων πίσω από τέτοιου είδους εγκληματικές δραστηριότητες. Η κοινωνία οφείλει να είναι σε εγρήγορση για την αναγνώριση και καταγγελία τέτοιων φαινομένων εκμετάλλευσης.