- Νέα έρευνα συνδέει τη βία κατά γυναικών και παιδιών με ευρύ φάσμα παθήσεων και πρόωρους θανάτους.
- Το 2023, πάνω από ένα δισεκατομμύριο άτομα βίωσαν σεξουαλική επίθεση ως παιδιά, και 608 εκατ. γυναίκες βία από σύντροφο.
- Η σεξουαλική βία κατά παιδιών συσχετίστηκε με 290.000 θανάτους, και η βία από σύντροφο με 145.000 θανάτους το 2023.
- Η βία αποτελεί κορυφαία αιτία θανάτου και αναπηρίας, απαιτώντας ολοκληρωμένη δράση δημόσιας υγείας.
- Συνδέεται με ψυχικές διαταραχές, άσθμα, διαβήτη και είναι από τους κύριους κινδύνους υγείας για νέες γυναίκες.
Μια νέα, εκτεταμένη έρευνα του ινστιτούτου «Institute for Health Metrics and Evaluation» του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «The Lancet», αναδεικνύει τη βία κατά των γυναικών και των παιδιών ως μια υποτιμημένη παγκόσμια πρόκληση δημόσιας υγείας. Η μελέτη διαπιστώνει άμεση σύνδεση της έκθεσης σε βία με ένα ευρύ φάσμα παθήσεων και πρόωρων θανάτων, τονίζοντας την ανάγκη για ολοκληρωμένη δράση.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται να επιβεβαιώσει και να ενισχύσει τις ανησυχίες που εκφράζονται εδώ και χρόνια από διεθνείς οργανισμούς και ακτιβιστές, υπογραμμίζοντας ότι η βία δεν είναι ένα απλό κοινωνικό ζήτημα, αλλά μια κορυφαία αιτία θανάτου και αναπηρίας με τεράστιο αντίκτυπο στη δημόσια υγεία. Τα ευρήματα της μελέτης καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για συστηματική και συντονισμένη παρέμβαση σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τα σοκαριστικά ευρήματα της μελέτης
Η έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «The Lancet», παρουσιάζει συγκλονιστικά δεδομένα για την έκταση του φαινομένου. Υπολογίζεται ότι το 2023, πάνω από ένα δισεκατομμύριο άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω είχαν υποστεί σεξουαλική επίθεση κατά την παιδική τους ηλικία. Την ίδια χρονιά, 608 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες στην ίδια ηλικιακή ομάδα είχαν βιώσει σωματική ή σεξουαλική βία από σύντροφο.
Οι συνέπειες αυτής της βίας είναι τραγικές. Η σεξουαλική βία κατά παιδιών συσχετίστηκε με 290.000 θανάτους παγκοσμίως το 2023, ενώ η βία κατά γυναικών από σύντροφο οδήγησε σε 145.000 θανάτους. Οι συγγραφείς της μελέτης εκτιμούν μάλιστα ότι σχεδόν 30.000 γυναίκες δολοφονήθηκαν από τους συντρόφους τους το 2023, αριθμός που υπογραμμίζει την κρισιμότητα της κατάστασης. Σχετικά στοιχεία για την Ελλάδα είχε δημοσιεύσει και η Ελληνική Αστυνομία, αναφέροντας πάνω από 19.000 υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας το δεκάμηνο του 2025.
Οι επιπτώσεις στην υγεία και την κοινωνία
Η μελέτη καταδεικνύει ότι στις γυναίκες ηλικίας 15-29 ετών, η βία από ερωτικό σύντροφο και η σεξουαλική βία κατά των παιδιών κατατάσσονται παγκοσμίως στην τέταρτη και πέμπτη θέση, αντίστοιχα, μεταξύ των κινδύνων για την υγεία που συνδέονται με πρόωρο θάνατο και αναπηρία. Για τα αγόρια, η σεξουαλική βία κατά παιδιών βρίσκεται στην ενδέκατη θέση των κινδύνων.
Προτεινόμενο ΕΕ: Συμφωνία κρατών μελών χωρίς υποχρέωση των Big Tech για εντοπισμό παιδικής πορνογραφίας
Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η βία από σύντροφο ευθύνεται για πάνω από το 20% της απώλειας υγείας λόγω άγχους, αυτοτραυματισμού και τραυματισμών ή ανθρωποκτονιών. Επιπλέον, η σεξουαλική βία κατά παιδιών αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση σοβαρών ψυχικών και σωματικών παθήσεων, όπως η σχιζοφρένεια, η διπολική διαταραχή, η βουλιμία, το άσθμα και ο διαβήτης. Συνολικά, η σεξουαλική βία κατά των παιδιών συνδέθηκε με 14 αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία, ενώ η βία κατά των γυναικών από συντρόφους με οκτώ. Η αγωνία για τη βία στην κοινωνία έχει εκφραστεί και από προσωπικότητες, αναδεικνύοντας την ευρύτερη ανησυχία.
Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους αναλυτές και τους ειδικούς δημόσιας υγείας είναι η υποτίμηση του προβλήματος και η έλλειψη ολοκληρωμένων πολιτικών. Η Ελληνίδα καθηγήτρια του IHME και μία από τους συγγραφείς της μελέτης, Εμμανουέλα Γακίδου, σημειώνει χαρακτηριστικά: «Τα ευρήματα αυτά καθιστούν το ζήτημα αδιαμφισβήτητο: η βία δεν είναι απλώς κοινωνικό πρόβλημα που περιστασιακά επηρεάζει την υγεία. Είναι κορυφαία αιτία θανάτου και αναπηρίας που απαιτεί ολοκληρωμένη δράση δημόσιας υγείας». Η δήλωση αυτή υπογραμμίζει την ανάγκη για μια ριζική αλλαγή στην προσέγγιση του φαινομένου.
Η αναγκαιότητα άμεσης δράσης
Η αναγνώριση της βίας ως μείζονος προβλήματος δημόσιας υγείας απαιτεί την ανάπτυξη και εφαρμογή πολυεπίπεδων στρατηγικών πρόληψης και αντιμετώπισης. Αυτές περιλαμβάνουν την ενίσχυση των δομών υποστήριξης για τα θύματα, όπως οι ξενώνες φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών, την εκπαίδευση του πληθυσμού, και την αυστηροποίηση των νομικών πλαισίων. Η έκθεση του ΟΗΕ για τις γυναικοκτονίες, που αναφέρει ότι μια γυναίκα δολοφονείται κάθε 10 λεπτά από οικείον της, ενισχύει την επείγουσα ανάγκη για δράση.
Η παγκόσμια κοινότητα καλείται να δώσει προτεραιότητα στην προστασία των ευάλωτων ομάδων, επενδύοντας σε προγράμματα που στοχεύουν στην εξάλειψη της βίας και στην παροχή ψυχολογικής και ιατρικής φροντίδας στα θύματα. Μόνο μέσα από μια ολιστική προσέγγιση μπορεί να επιτευχθεί ουσιαστική πρόοδος στην αντιμετώπιση αυτής της κρυφής, αλλά θανατηφόρας, επιδημίας.
Τι μπορείτε να κάνετε για την αντιμετώπιση της βίας
- Ενημερωθείτε για τα σημάδια της βίας και τις επιπτώσεις της στην υγεία.
- Στηρίξτε τα θύματα βίας, προσφέροντας ακρόαση και καθοδήγηση σε διαθέσιμες δομές βοήθειας.
- Αναφέρετε περιστατικά βίας στις αρμόδιες αρχές, όπως η αστυνομία ή οι κοινωνικές υπηρεσίες.
- Συμμετέχετε σε δράσεις ευαισθητοποίησης και υποστήριξης οργανισμών που μάχονται κατά της βίας.
- Ενθαρρύνετε την ανοιχτή συζήτηση για τη βία, ώστε να σπάσει ο κύκλος της σιωπής και του φόβου.
