- Το ΕΚΠΑ Ψαχνών παρουσίασε τρεις νανοδορυφόρους (Ερμής 1, 2, 3) που κατασκευάστηκαν σε 18 μήνες από 47 επιστήμονες.
- Οι δορυφόροι θα εκτοξευθούν τον Φεβρουάριο του 2026 από τη SpaceX του Έλον Μασκ με τον πύραυλο Falcon 9.
- Ο Ερμής 1 και 2 είναι τηλεπικοινωνιακοί, ενώ ο Ερμής 3 φέρει υπερφασματικό αισθητήρα και ελληνικό υπολογιστή με AI για πολλαπλές εφαρμογές.
- Το Τμήμα Αεροδιαστημικής του ΕΚΠΑ έχει αναπτύξει μοναδικές υποδομές και στενή συνεργασία με τη βιομηχανία, ανατρέποντας την εικόνα της ελληνικής καινοτομίας.
Το Τμήμα Αεροδιαστημικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του ΕΚΠΑ στα Ψαχνά Ευβοίας παρουσίασε τους τρεις πρώτους ελληνικούς νανοδορυφόρους, Ερμής 1, 2 και 3, οι οποίοι κατασκευάστηκαν με την εποπτεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Οι δορυφόροι, αποτέλεσμα 18 μηνών εργασίας 47 επιστημόνων, αναμένεται να εκτοξευθούν τον Φεβρουάριο του 2026 από τη SpaceX του Έλον Μασκ με τον πύραυλο Falcon 9.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως συνέχεια της εντυπωσιακής πορείας του Τμήματος Αεροδιαστημικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στα Ψαχνά της Εύβοιας, το οποίο μέσα σε μόλις έξι χρόνια έχει πραγματοποιήσει ένα τεράστιο άλμα, από το μηδέν στο Διάστημα. Η δημιουργία αυτών των νανοδορυφόρων ανατρέπει την εικόνα των αργών ελληνικών ρυθμών προσαρμογής στο μέλλον και του ελλείμματος στην παραγωγή καινοτομίας των ελληνικών πανεπιστημίων, αναδεικνύοντας τις δυνατότητες της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας.
Η ελληνική καινοτομία φτάνει στο διάστημα
Το Τμήμα Αεροδιαστημικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, που βρίσκεται στα Ψαχνά Ευβοίας, έχει εξοπλιστεί τα τελευταία χρόνια με πρωτοποριακά εργαστήρια, όπου κατασκευάζονται από ελληνικά μυαλά και χέρια δορυφόροι, drones, ρομπότ και αισθητήρες. Αυτή η υποδομή, που θα ζήλευαν πολλά πανεπιστήμια της μεσογειακής Ευρώπης, αποτέλεσε το θεμέλιο για την υλοποίηση του προγράμματος των νανοδορυφόρων. Η πρωτοβουλία εντάσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος νανοδορυφόρων, το οποίο αποτελεί προθάλαμο του εμβληματικού Εθνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων που προωθεί η Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Οι νανοδορυφόροι «Ερμής» και τα τεχνικά τους χαρακτηριστικά
Οι τρεις νανοδορυφόροι του ΕΚΠΑ, Ερμής 1, Ερμής 2 και Ερμής 3, ολοκληρώθηκαν και παρουσιάστηκαν μόλις πριν από λίγες ημέρες. Ο καθένας ζυγίζει περίπου 10 κιλά και έχει διαστάσεις 10x20x30 ή 10x20x40 εκατοστά. Όπως δήλωσε στην «Κ» ο πρόεδρος του Τμήματος και καθηγητής Αεροδιαστημικής, Βάιος Λάππας, η κατασκευή τους διήρκεσε 18 μήνες, ένα επίτευγμα δεδομένων των δημόσιων διαγωνισμών για την αγορά εξοπλισμού. Στο πρόγραμμα εργάστηκαν 47 επίλεκτοι επιστήμονες, καθηγητές, ερευνητές και μηχανικοί από το ΕΚΠΑ (τμήματα Αεροδιαστημικής, Πληροφορικής, Φυσικής), τα Πανεπιστήμια Πατρών και Αιγαίου, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και η εταιρεία OQ Technology, με στόχο την επιτυχή λειτουργία τους σε τροχιά. Το ΕΚΠΑ, άλλωστε, πρόσφατα έσπασε το φράγμα των top 200 πανεπιστημίων παγκοσμίως.
Οι Ερμής 1 και Ερμής 2 είναι τηλεπικοινωνιακοί δορυφόροι, εξοπλισμένοι με διαστημικά όργανα της OQ Technology, επιτρέποντας την αποστολή μηνυμάτων ή βίντεο σε οποιαδήποτε συσκευή παγκοσμίως. Ο Ερμής 3 φέρει έναν πρωτοποριακό υπερφασματικό οπτικό αισθητήρα (κάμερα πολλαπλών μπαντών για φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης) και δυνατότητα τηλεπικοινωνιακής ζεύξης με οπτικό λέιζερ για υψηλή ταχύτητα και ασφάλεια. Επίσης, ενσωματώνει ένα εντελώς ελληνικό όργανο: έναν ευφυή υπολογιστή πτήσης που αποθηκεύει και συμπιέζει δορυφορικές εικόνες με εξειδικευμένους αλγορίθμους και τεχνητή νοημοσύνη.
Προτεινόμενο Αττική: Παρά τις βροχές, γιατί οι ταμιευτήρες παραμένουν σε κρίσιμη κατάσταση
Οι εφαρμογές και ο αντίκτυπος στην ελληνική οικονομία
Οι εφαρμογές του νανοδορυφόρου Ερμής 3 είναι πολλαπλές και εκτείνονται σε κρίσιμους τομείς. Θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη γεωργία ακριβείας, το κτηματολόγιο, τη μετεωρολογία, την άμυνα, την πλοήγηση οχημάτων, καθώς και στην ανίχνευση πυρκαγιών και πλημμυρών. Ο κ. Λάππας τονίζει ότι ο Ερμής 3 λειτουργεί ως πιλότος, ανοίγοντας τον δρόμο για τη δημιουργία πολλών παρόμοιων δορυφόρων για το ελληνικό Δημόσιο ή άλλους φορείς, μέσω μιας 100% ελληνικής γραμμής παραγωγής.
«Έχουμε φτιάξει, λοιπόν, μια Εθνική Ελλάδος, για να δείξουμε ότι όταν το ελληνικό πανεπιστήμιο ενώσει δυνάμεις με τη βιομηχανία, μπορεί να φέρει εις πέρας κορυφαία, πρωτοπόρα και καινοτόμα τεχνολογικά επιτεύγματα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Λάππας. Αυτή η δήλωση υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ ακαδημαϊκού χώρου και βιομηχανίας, ένα μοντέλο που είναι κρίσιμο για την ανάπτυξη της καινοτομίας στην Ελλάδα και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας στον παγκόσμιο τεχνολογικό χάρτη.
Το όραμα και η επόμενη μέρα για το Τμήμα Αεροδιαστημικής
Η ραγδαία ανάπτυξη του Τμήματος Αεροδιαστημικής Επιστήμης και Τεχνολογίας οφείλεται σε ένα συνδυασμό παραγόντων. Κατ’ αρχάς, διαθέτει μοναδικές υποδομές, όπως εργαστήρια συναρμολόγησης δορυφόρων, κατασκευής drones, ρομποτικής, αισθητήρων, τεχνητής νοημοσύνης, υλικών αεροδιαστημικής, δορυφορικών τηλεπικοινωνιών και διαστημικών εφαρμογών. Αυτές οι υποδομές δημιουργήθηκαν με την υποστήριξη της διοίκησης του ΕΚΠΑ, ερευνητικών έργων και δωρητριών εταιρειών. Επιπλέον, διαθέτει εξαιρετικό διδακτικό, τεχνολογικό και διοικητικό προσωπικό, καθώς και ενθουσιώδεις φοιτητές.
Το Τμήμα έχει καταρτίσει ένα στρατηγικό σχέδιο για την ανάπτυξη καινοτομίας και ένα καινοτόμο πρόγραμμα σπουδών, εφαρμόζοντας προηγμένες εκπαιδευτικές μεθόδους. Οι φοιτητές από το πρώτο έτος εργάζονται στα εργαστήρια με δορυφόρους και drones, ενώ στο τελευταίο έτος σχεδιάζουν διαστημικές αποστολές. Το πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει τετράμηνη πρακτική άσκηση και τη δυνατότητα διπλωματικών εργασιών στη βιομηχανία, εξασφαλίζοντας στους αποφοίτους καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας σε εταιρείες όπως η HELLAS SAT, η ΕΑΒ, η Open Cosmos και η Aegean Airlines. Αυτή η στενή συνεργασία με τη βιομηχανία, που έλειπε από τα ελληνικά πανεπιστήμια, αποτελεί κλειδί για την επιτυχία, παρά τις αναχρονιστικές νοοτροπίες και τις δυσκολίες που σταδιακά ξεπερνώνται, όπως καταλήγει ο κ. Λάππας.
