- Αγοράζουμε τρόφιμα μόνο από ελεγχόμενα σημεία και αποφεύγουμε πλανόδιους πωλητές.
- Ελέγχουμε πάντα τις οβάλ σφραγίδες καταλληλότητας στα κρέατα και τις γαλοπούλες.
- Δεν πλένουμε ποτέ τα πουλερικά για να αποφύγουμε τη διασπορά μικροβίων.
- Η θερμοκρασία του οικιακού ψυγείου πρέπει να διατηρείται σταθερά κάτω από τους 5°C.
- Τα περισσεύματα φαγητού πρέπει να ψύχονται εντός δύο ωρών από το σερβίρισμα.
Ο ΕΦΕΤ εξέδωσε αναλυτικές οδηγίες για την ασφαλή προμήθεια και κατανάλωση τροφίμων ενόψει των εορτών, στοχεύοντας στην πρόληψη τροφιμογενών νοσημάτων. Οι καταναλωτές καλούνται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις αγορές κρεάτων, αυγών και γαλακτοκομικών, καθώς και στη σωστή διαχείριση των περισσευμάτων για την αποφυγή σπατάλης.
Η περίοδος των Χριστουγέννων συνοδεύεται παραδοσιακά από αυξημένη κατανάλωση τροφίμων, γεγονός που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από τους πολίτες για την αποφυγή δυσάρεστων περιστατικών υγείας. Σύμφωνα με τον ΕΦΕΤ, η σωστή προετοιμασία ξεκινά από τον προγραμματισμό των αγορών και την επιλογή πιστοποιημένων σημείων πώλησης, ώστε να διασφαλιστεί η ποιότητα των προϊόντων που θα φτάσουν στο γιορτινό τραπέζι.
Προγραμματισμός και ασφαλείς αγορές
Ο σωστός προγραμματισμός είναι το πρώτο βήμα για την αποφυγή αυθόρμητων αγορών και τη μείωση της σπατάλης. Κατά την επίσκεψη στα καταστήματα, τα οποία λειτουργούν σε ρυθμούς εορταστικού ωραρίου, είναι απαραίτητο να χρησιμοποιούμε διαφορετικές τσάντες για τα ωμά τρόφιμα και τις έτοιμες σαλάτες. Με αυτόν τον τρόπο προλαμβάνεται η διασταυρούμενη μικροβιακή επιμόλυνση, ένας από τους κυριότερους παράγοντες τροφικών δηλητηριάσεων.
Επιπλέον, οι καταναλωτές πρέπει να αγοράζουν τελευταία τα προϊόντα ψυγείου ή κατάψυξης, ώστε να περιορίζεται ο χρόνος έκθεσής τους σε θερμοκρασία περιβάλλοντος. Παρά το γεγονός ότι η ακρίβεια στα τρόφιμα πιέζει τα νοικοκυριά, η επιλογή ελεγχόμενων σημείων πώλησης παραμένει αδιαπραγμάτευτη για την ασφάλεια της υγείας.
Κρέας και γαλοπούλα: Οι κρίσιμες σφραγίδες
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην προμήθεια κρέατος, το οποίο δεν πρέπει ποτέ να διατίθεται εκτός ψύξης. Οι συσκευασμένες γαλοπούλες πρέπει να φέρουν την οβάλ σφραγίδα αναγνώρισης του σφαγείου και την ημερομηνία ανάλωσης. Για τις νωπές εγχώριες γαλοπούλες, ο ΕΦΕΤ υπογραμμίζει ότι πρέπει να είναι πλήρως εκσπλαχνισμένες και αποπτιλωμένες.
Αυγά και γαλακτοκομικά: Οι ενδείξεις ποιότητας
Όσον αφορά τα αυγά, κάθε κέλυφος πρέπει να φέρει τον κωδικό παραγωγού, ενώ η συσκευασία οφείλει να αναγράφει την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας. Ο ΕΦΕΤ συμβουλεύει τους καταναλωτές να μην πλένουν τα αυγά και να αποφεύγουν την κατανάλωσή τους όταν είναι ωμά ή φέρουν ρωγμές. Στα γαλακτοκομικά, τα τυριά πρέπει να διατηρούνται σε ψυχόμενες προθήκες και να φέρουν τη σχετική σήμανση αναγνώρισης (GR ή EL για την Ελλάδα).
Σωστός χειρισμός και ψήσιμο στην κουζίνα
Η ασφάλεια συνεχίζεται και μέσα στην κουζίνα, όπου η θερμοκρασία του ψυγείου δεν πρέπει να ξεπερνά τους 5°C. Κατά το μαγείρεμα της γαλοπούλας, είναι κρίσιμο να μην πλένουμε το πουλερικό, καθώς τα σταγονίδια νερού μπορούν να διασπείρουν μικρόβια στις επιφάνειες εργασίας. Ο χρόνος ψησίματος πρέπει να υπολογίζεται προσεκτικά: 45 λεπτά ανά κιλό για πουλερικά κάτω των 4,5 κιλών και 35-40 λεπτά για μεγαλύτερα βάρη.
Υγειονομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η αυστηρή τήρηση των κανόνων υγιεινής κατά την προετοιμασία των γευμάτων μειώνει δραστικά τον κίνδυνο εμφάνισης σαλμονέλας και άλλων παθογόνων. Η πλήρης απόψυξη του κρέατος εντός της συντήρησης του ψυγείου αποτελεί απαρέγκλιτο κανόνα για ομοιόμορφο και ασφαλές ψήσιμο.
Η επόμενη μέρα και οι αλλεργίες
Μετά το γεύμα, τα περισσεύματα πρέπει να τοποθετούνται στο ψυγείο εντός δύο ωρών (ή μίας ώρας αν πρόκειται για μπουφέ). Τέλος, ο ΕΦΕΤ υπενθυμίζει τη σημασία της ενημέρωσης για τροφικές αλλεργίες. Υπάρχουν 14 αναγνωρισμένες ουσίες που προκαλούν συχνότερα αντιδράσεις, οι οποίες πρέπει να αναγράφονται ευκρινώς στις συσκευασίες ή να γνωστοποιούνται από τους υπεύθυνους εστίασης.
Checklist για ασφαλές χριστουγεννιάτικο τραπέζι
- Χρησιμοποιήστε διαφορετικές τσάντες για ωμά κρέατα και έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα.
- Τοποθετήστε τα ωμά τρόφιμα στα κάτω ράφια του ψυγείου για να αποφύγετε διαρροές υγρών.
- Πραγματοποιήστε την απόψυξη της γαλοπούλας αποκλειστικά εντός του ψυγείου.
- Ρωτήστε τους καλεσμένους σας για τυχόν τροφικές αλλεργίες πριν ξεκινήσετε το μαγείρεμα.
- Μην καταναλώνετε αυγά που παρουσιάζουν κηλίδες αίματος ή θολό ασπράδι.