ΕΜΠ: Σύστημα τεχνητής νοημοσύνης θα προειδοποιεί τους φοιτητές για τον κίνδυνο διαγραφής

Ένα πρωτοποριακό σύστημα τεχνητής νοημοσύνης πρόκειται να ενεργοποιηθεί στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ, με στόχο την έγκαιρη ειδοποίηση των φοιτητών που κινδυνεύουν να ξεπεράσουν τον προβλεπόμενο χρόνο σπουδών και να χαρακτηριστούν «αιώνιοι». Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται ως απάντηση στο ευρύτερο πρόβλημα της καθυστέρησης στην αποφοίτηση, καθώς οκτώ στους δέκα φοιτητές των ελληνικών πανεπιστημίων λαμβάνουν πτυχίο έχοντας ξεπεράσει την κανονική διάρκεια σπουδών.

Η εν λόγω εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακροχρόνιας συζήτησης για την αποτελεσματικότητα του ελληνικού πανεπιστημιακού συστήματος και την πορεία των φοιτητών, ειδικά όσον αφορά το φαινόμενο των «αιώνιων» σπουδαστών. Η τεχνητή νοημοσύνη επιστρατεύεται πλέον ως ένα εργαλείο που μπορεί να προσφέρει προληπτική υποστήριξη, γεφυρώνοντας το κενό που άφησε η ανενεργή, στην πράξη, εφαρμογή του θεσμού του ακαδημαϊκού συμβούλου σε πολλά ιδρύματα.

Η νέα πρωτοβουλία του ΕΜΠ με την τεχνητή νοημοσύνη

Η Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ αποφάσισε να υιοθετήσει ένα σύστημα βασισμένο στην τεχνολογία, το οποίο θα προειδοποιεί τους φοιτητές της σχολής εάν, με βάση τον ρυθμό και το ποσοστό επιτυχίας στις εξετάσεις, κινδυνεύουν να ξεπεράσουν τον προβλεπόμενο χρόνο σπουδών. Όπως ανέφερε στην «Κ» ο Παναγιώτης Τσανάκας, καθηγητής και κοσμήτωρ της Σχολής, η απόφαση ελήφθη μέσα στην εβδομάδα από τη γενική συνέλευση της Σχολής. Το σύστημα θα συνδράμει το έργο του ακαδημαϊκού συμβούλου, προβλέποντας την πορεία των φοιτητών με μοντέλα ΑΙ που θα εκπαιδευτούν με ανωνυμοποιημένα δεδομένα των τελευταίων 30 ετών.

Ο μηχανισμός αυτός θα ενημερώνει κάθε φοιτητή για την προοπτική της αποφοίτησής του, συγκρίνοντας την πορεία του με αυτήν παλαιότερων ομολόγων του. Εάν το σύστημα προβλέψει ολοκλήρωση των σπουδών πέραν των επτά ετών (για πενταετείς σχολές), τότε θα ενημερώνεται ο καθηγητής-ακαδημαϊκός σύμβουλος, ο οποίος θα απευθύνει την πρώτη προειδοποίηση στον φοιτητή. Το όριο διαγραφής στο ΕΜΠ, με βάση το ν+3 (ελάχιστος χρόνος σπουδών συν τρία επιπλέον έτη), είναι τα οκτώ έτη. «Ευελπιστούμε ότι οι σχετικές προειδοποιήσεις θα είναι αρκετά τεκμηριωμένες για να προκαλέσουν την έγκαιρη αλλαγή συμπεριφοράς», τόνισε ο κ. Τσανάκας.

Ο θεσμός του ακαδημαϊκού συμβούλου και η ανενεργή εφαρμογή του

Ο θεσμός του ακαδημαϊκού συμβούλου θεσμοθετήθηκε από το 2011 με τον νόμο 4009, με σκοπό την καθοδήγηση και ακαδημαϊκή υποστήριξη των φοιτητών. Ωστόσο, στην πράξη, όπως διαπιστώνεται, ο θεσμός παραμένει ανενεργός στη συντριπτική πλειονότητα των πανεπιστημίων. Ενδεικτικά, δύο καθηγητές από διαφορετικά ΑΕΙ, που εμφανίζονταν ως ακαδημαϊκοί σύμβουλοι στις ιστοσελίδες των τμημάτων τους, δήλωσαν στην «Κ» ότι αγνοούσαν την ανάθεση αυτής της ευθύνης. Ο Βασίλης Βερτουδάκης, αναπληρωτής καθηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ, επισημαίνει ότι η αύξηση του αριθμού των εισακτέων καθιστά δύσκολο το έργο των πανεπιστημιακών, ενώ τονίζει πως πρωτίστως πρέπει να ενδιαφερθούν οι ίδιοι οι φοιτητές.

Τα στοιχεία της ΕΘΑΑΕ για τη διάρκεια των σπουδών

Σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), οι οκτώ στους δέκα φοιτητές των ελληνικών πανεπιστημίων παίρνουν πτυχίο έχοντας ξεπεράσει την κανονική διάρκεια σπουδών. Συνολικά, οι Έλληνες φοιτητές χρειάζονται κατά μέσον όρο σχεδόν έξι χρόνια για να ολοκληρώσουν ένα τετραετές πρόγραμμα σπουδών. Ο εθνικός μέσος όρος αποφοίτησης στην κανονική διάρκεια των σπουδών είναι μόλις 20%, γεγονός που η ΕΘΑΑΕ χαρακτηρίζει «αρκετά χαμηλό» και καταδεικνύει τη δυσκολία λήψης πτυχίου εντός της τυπικής διάρκειας.

Το ΕΜΠ, παρόλα αυτά, εμφανίζει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά αποφοίτησης εντός της κανονικής διάρκειας, φτάνοντας το 32%, ισοβαθμώντας με το Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Την πρώτη θέση κατέχει το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (43%) και τη δεύτερη το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (34%). Αντίθετα, ιδρύματα όπως το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (0,93), το Διεθνές (0,69) και το Πελοποννήσου (0,67) καταγράφουν τις μεγαλύτερες καθυστερήσεις στη λήψη πτυχίου, με τον εθνικό μέσο όρο να βρίσκεται στο 0,5 (που σημαίνει σχεδόν έξι χρόνια για ένα τετραετές πρόγραμμα).

Οι προκλήσεις και οι προοπτικές του συστήματος

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους πανεπιστημιακούς είναι η έλλειψη εξοικείωσης των φοιτητών με τον θεσμό του ακαδημαϊκού συμβούλου, όπως παρατηρεί ο Νίκος Μαγγιώρος, αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Ανάπτυξης του ΑΠΘ. Οι φοιτητές συχνά απευθύνονται απευθείας στους καθηγητές μαθημάτων ή σε πανεπιστημιακούς που τους αρέσουν, αγνοώντας τον επίσημο ρόλο του συμβούλου. Επιπλέον, η υπέρμετρη δυσκολία κάποιων μαθημάτων αναφέρεται από την ΕΘΑΑΕ ως ένας από τους λόγους καθυστέρησης των σπουδών. Η νέα προσέγγιση του ΕΜΠ με την τεχνητή νοημοσύνη φιλοδοξεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα του θεσμού, παρέχοντας τεκμηριωμένες προειδοποιήσεις που θα ενθαρρύνουν τους φοιτητές να αναλάβουν δράση.

Η επόμενη μέρα για τους φοιτητές και τα ΑΕΙ

Η εφαρμογή του συστήματος τεχνητής νοημοσύνης στο ΕΜΠ σηματοδοτεί μια νέα εποχή για την παρακολούθηση της ακαδημαϊκής πορείας των φοιτητών και την αντιμετώπιση του φαινομένου των «αιώνιων». Ενώ ο θεσμός του ακαδημαϊκού συμβούλου παραμένει κρίσιμος, η υποστήριξή του από την τεχνολογία μπορεί να προσφέρει την απαραίτητη ώθηση για την έγκαιρη παρέμβαση. Η επιτυχία της πρωτοβουλίας αυτής θα εξαρτηθεί τόσο από την ακρίβεια των προβλέψεων του ΑΙ όσο και από την προθυμία των φοιτητών να ανταποκριθούν στις προειδοποιήσεις, αλλά και την ενεργοποίηση των ίδιων των συμβούλων.