Δικηγορικοί Σύλλογοι: Σφοδρή αντιπαράθεση με τους δικαστές για τα πειθαρχικά συμβούλια

Σε μετωπική σύγκρουση οδηγούνται οι Δικηγορικοί Σύλλογοι με την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων (ΕνΔΕ), μετά την πρόταση για αντικατάσταση των δικηγόρων στα πειθαρχικά συμβούλια από δικαστές. Ο πρόεδρος της Ολομέλειας, Δημήτρης Βερβεσός, χαρακτήρισε την κίνηση ως «κόκκινη γραμμή» που παραβιάζει τον σκληρό πυρήνα της αυτορρύθμισης του δικηγορικού λειτουργήματος και τις διεθνείς συμβάσεις.

Αυτή η θεσμική ένταση έρχεται ως συνέχεια μιας περιόδου έντονης αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο κλάδων, η οποία φαίνεται να κλιμακώνεται επικίνδυνα. Το παρασκήνιο της υπόθεσης συνδέεται με την προσπάθεια επανακαθορισμού των ορίων μεταξύ της δικαστικής εξουσίας και του δικηγορικού λειτουργήματος, σε μια στιγμή που η ελληνική δικαιοσύνη αναζητά ισορροπίες ανάμεσα στην ταχύτητα και την προστασία των δικαιωμάτων. Η ρητορική που αναπτύσσεται το τελευταίο διάστημα, όπως σημειώνουν νομικοί αναλυτές, αντανακλά μια βαθύτερη κρίση εμπιστοσύνης που υπερβαίνει τα στενά όρια των πειθαρχικών διαδικασιών.

Η «κόκκινη γραμμή» και η αυτορρύθμιση του επαγγέλματος

Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, η συντονιστική επιτροπή της Ολομέλειας εξέφρασε την απόλυτη αντίθεσή της στις προτάσεις της ΕνΔΕ. Ο Δημήτρης Βερβεσός υπογράμμισε ότι η αρχή της αυτορρύθμισης αποτελεί θεμελιώδη πυλώνα της ανεξαρτησίας του δικηγόρου, ο οποίος κατοχυρώνεται τόσο από το εθνικό όσο και από το διεθνές δίκαιο. Μάλιστα, ο πρόεδρος της Ολομέλειας επισήμανε ότι η πρόταση αντικατάστασης των δικηγόρων από δικαστές στα πειθαρχικά συμβούλια παραβιάζει τη Διεθνή Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης, την οποία η Ελλάδα υπέγραψε πρόσφατα.

Στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίστηκε ότι ο Άρειος Πάγος σε πρόσφατο δελτίο τύπου του Νοεμβρίου 2025 είχε κρίνει ως επαρκές το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο. Η κριτική του κ. Βερβεσού ήταν δριμεία, καθώς παρομοίασε τις προτεινόμενες ρυθμίσεις με πρακτικές που εφαρμόζονται στην Τουρκία, καταγγέλλοντας παράλληλα «ρητορική μίσους» από την πλευρά της ηγεσίας των δικαστών. Η στάση αυτή προκαλεί έκπληξη στο δικηγορικό σώμα, το οποίο έχει στηρίξει επανειλημμένα τους δικαστές απέναντι σε θεσμικές πιέσεις.

Παραβίαση της ΕΣΔΑ και κίνδυνος παραγραφής

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η πρόταση για αφαίρεση υποθέσεων από δικηγόρους λόγω «ανάρμοστης συμπεριφοράς» και η χρήση αστυνομικών οργάνων για την αποβολή τους από τις αίθουσες. Ο Ηλίας Κλάππας, πρόεδρος του ΔΣΠ, τόνισε ότι μια τέτοια πρακτική προσβάλλει το δικαίωμα ελεύθερης επιλογής συνηγόρου, το οποίο προστατεύεται ρητά από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Η ανεξαρτησία του δικηγόρου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αρχή της δίκαιης δίκης και την αποτελεσματική υπεράσπιση των πολιτών.

Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η πολεμική αντιπαράθεση που επιλέγει η ΕνΔΕ αμφισβητεί τον θεσμικό ρόλο των δικηγόρων ως συλλειτουργών της δικαιοσύνης. Η αγορά και ο νομικός κόσμος φαίνεται να προεξοφλούν περαιτέρω ένταση στις δικαστικές αίθουσες, εάν δεν υπάρξει υπαναχώρηση από τις συγκρουσιακές προτάσεις. Η ανάγκη για έναν κοινό Κώδικα Δεοντολογίας, που είχε προταθεί ήδη από το 2019, θεωρείται πλέον επιτακτική για τη διασφάλιση του αμοιβαίου σεβασμού.

Θεσμικά κενά και η στάση του Υπουργείου Δικαιοσύνης

Πέρα από την ιδεολογική σύγκρουση, αναδείχθηκε και ένα σοβαρό λειτουργικό πρόβλημα. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης, υπό την ηγεσία του Γιώργου Φλωρίδη, δεν έχει ακόμη δημοσιεύσει στο ΦΕΚ τη συγκρότηση του Ανωτάτου Πειθαρχικού Συμβουλίου. Η καθυστέρηση αυτή, που αποδίδεται σε εκκρεμότητες από την πλευρά του Αρείου Πάγου, δημιουργεί κίνδυνο παραγραφής πειθαρχικών υποθέσεων, γεγονός που πλήττει την εύρυθμη λειτουργία της δικαιοσύνης.

Ο σύμβουλος της Ολομέλειας, Βασίλης Χειρδάρης, υπενθύμισε ότι οι δικηγόροι είναι οι μόνοι λειτουργοί με δικαίωμα ελέγχου και των τριών εξουσιών. Το επαγγελματικό απόρρητο και η ελευθερία άσκησης κριτικής δεν είναι προνόμια των δικηγόρων, αλλά εγγυήσεις για τους πολίτες. Η επόμενη μέρα απαιτεί θεσμική σοβαρότητα για να αποφευχθεί μια ανεπανόρθωτη ρήξη στον χώρο της δικαιοσύνης.

Οι προοπτικές για την εκτόνωση της κρίσης

Η επόμενη μέρα στις σχέσεις των δύο κλάδων εξαρτάται από τη διάθεση για θεσμικό διάλογο και την απομάκρυνση από ακραίες ρητορικές. Οι Δικηγορικοί Σύλλογοι παραμένουν σε ετοιμότητα για την προάσπιση των συνταγματικών ελευθεριών, ενώ αναμένεται η αντίδραση του Υπουργείου Δικαιοσύνης για την επίλυση των γραφειοκρατικών εκκρεμοτήτων που απειλούν με παραγραφή κρίσιμες υποθέσεις. Η διατήρηση της αυτονομίας του δικηγορικού σώματος παραμένει η αδιαπραγμάτευτη βάση για οποιαδήποτε μελλοντική συζήτηση.