- Η υπόθεση των δανείων σε ελβετικό φράγκο επανεξετάζεται στον Άρειο Πάγο.
- Οι δανειολήπτες ζητούν προδικαστικό ερώτημα στο Δικαστήριο της ΕΕ για τη ρήτρα ισοτιμίας.
- Οι τράπεζες υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει θέμα καταχρηστικότητας ή έλλειψης διαφάνειας.
- Προηγούμενες αποφάσεις του Αρείου Πάγου είχαν απορρίψει αιτήματα δανειοληπτών.
- Η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου αναμένεται τους επόμενους μήνες.
Η πολύχρονη υπόθεση των δανείων σε ελβετικό φράγκο επανήλθε στο «μικροσκόπιο» του Αρείου Πάγου, κρατώντας σε «ομηρία» χιλιάδες δανειολήπτες. Οι δανειολήπτες, υποστηριζόμενοι από δικηγορικούς συλλόγους και ενώσεις καταναλωτών, ζητούν την αποστολή προδικαστικού ερωτήματος στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) για να κριθεί η καταχρηστικότητα της ρήτρας ισοτιμίας.
Η εκ νέου εξέταση της υπόθεσης των δανείων σε ελβετικό φράγκο από τον Άρειο Πάγο έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς δικαστικής διαμάχης που έχει επηρεάσει χιλιάδες νοικοκυριά στην Ελλάδα. Το παρασκήνιο της υπόθεσης περιλαμβάνει συνεχείς προσφυγές των δανειοληπτών, οι οποίοι βλέπουν τις οφειλές τους να εκτοξεύονται λόγω της μεταβολής της συναλλαγματικής ισοτιμίας, και την αντίσταση των τραπεζών, που επικαλούνται προηγούμενες δικαστικές αποφάσεις.
Η υπόθεση των δανείων σε ελβετικό φράγκο ξανά στο επίκεντρο
Πρόσφατα, η υπόθεση των δανείων σε ελβετικό φράγκο βρέθηκε ξανά ενώπιον του Αρείου Πάγου, με τον Σύλλογο Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου και το ΙΝΚΑ να δίνουν το «παρών». Στη δίκη, άσκησαν πρόσθετη παρέμβαση υπέρ των δανειοληπτών οι Δικηγορικοί Σύλλογοι Αθηνών, Πειραιώς και Θεσσαλονίκης, καθώς και μια σειρά από ενώσεις καταναλωτών, υπογραμμίζοντας την ευρεία κοινωνική διάσταση του ζητήματος. Παράλληλα, περισσότερα από 100 άτομα συγκεντρώθηκαν έξω από τον Άρειο Πάγο, διεκδικώντας την αλλαγή του τρόπου αποπληρωμής των δανειακών τους συμβάσεων, οι οποίες βασίζονται πλέον στην τρέχουσα ισοτιμία του ελβετικού φράγκου.
Οι θέσεις δανειοληπτών και τραπεζών
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, η πλευρά των δανειοληπτών ζήτησε να γίνουν δεκτοί οι ισχυρισμοί τους περί καταχρηστικότητας του συμβατικού όρου που τους υποχρεώνει να αποπληρώνουν δόσεις και τόκους με ισοτιμία ελβετικού φράγκου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να καταβάλλουν πολλαπλάσια χρήματα σε σχέση με το αρχικό κεφάλαιο δανεισμού τους, δημιουργώντας ένα δυσβάσταχτο οικονομικό βάρος. Όπως ανέφερε πληρεξούσιος δικηγόρος των δανειοληπτών, ζητείται η αποστολή προδικαστικού ερωτήματος προς το Δικαστήριο της Ε.Ε., προκειμένου να αποφασίσει περί καταχρηστικότητας της ρήτρας ισοτιμίας, ακολουθώντας παραδείγματα άλλων χωρών όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Κροατία, η Ισπανία και η Λιθουανία. Η πλευρά των δανειοληπτών υποστήριξε ότι το ανώτατο δικαστήριο μπορεί να επιλύσει οριστικά το πρόβλημα, προτείνοντας την αποπληρωμή των δανείων και των τόκων σε ευρώ, χωρίς το βάρος της ισοτιμίας, ως μια δίκαιη λύση.
Από την πλευρά τους, οι τράπεζες ισχυρίστηκαν πως δεν τίθεται θέμα καταχρηστικότητας της ρήτρας ούτε ζήτημα διαφάνειας. Επικαλέστηκαν τις πολυάριθμες αποφάσεις τμημάτων και ολομέλειας του Αρείου Πάγου, οι οποίες αναγνωρίζουν τον δηλωτικό χαρακτήρα του όρου αποπληρωμής δανείων σε ελβετικό φράγκο. Σχετικά με την αποστολή προδικαστικού ερωτήματος στο ΔΕΕ, οι νομικοί παραστάτες των τραπεζών σημείωσαν ότι υπάρχει ήδη νομολογία στο ΔΕΕ επί προδικαστικού ερωτήματος ελληνικού δικαστηρίου, θεωρώντας άνευ αντικειμένου την αποστολή νέου ερωτήματος.
Προτεινόμενο Αγρότες: Ενισχύουν τα μπλόκα σε τελωνεία και εθνικές οδούς, επ’ αόριστον αποκλεισμοί
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η αποστολή προδικαστικού ερωτήματος στο ΔΕΕ αποτελεί κρίσιμη κίνηση, καθώς η ενωσιακή νομολογία έχει ήδη δικαιώσει δανειολήπτες σε άλλες χώρες, αναδεικνύοντας ζητήματα προσυμβατικής ενημέρωσης και διαφάνειας των Γενικών Όρων Συναλλαγής. Η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά τις μελλοντικές αποφάσεις για τα επιτόκια δανείων.
Προηγούμενη νομολογία και διεθνείς εξελίξεις
Οι πρώτες συλλογικές αγωγές για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο είχαν κατατεθεί το 2015. Το 2019, εκδόθηκε η πρώτη απόφαση «χαστούκι» για τους δανειολήπτες, με την πλειοψηφία της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου να απορρίπτει αίτημα αναίρεσης δανειολήπτριας. Η απόφαση 4/2019 του Ανώτατου Δικαστηρίου έκρινε τον επίμαχο όρο ως δηλωτικό και μη υποκείμενο σε έλεγχο καταχρηστικότητας. Το 2021, απορρίφθηκε σχετική προσφυγή και αίτημα δανειοληπτών για αποστολή προδικαστικού ερωτήματος στο ΔΕΕ, παρά το γεγονός ότι η υπόθεση αφορούσε περίπου 70.000 δανειολήπτες με δάνεια ονομαστικής αξίας περί τα 7 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, ο Σύλλογος Δανειοληπτών επιμένει πως η αποστολή προδικαστικού ερωτήματος είναι το «κλειδί» που άνοιξε την πόρτα στη δικαίωση σε χώρες όπως η Ρουμανία, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Ισπανία. Η ενωσιακή νομολογία σε αυτές τις περιπτώσεις ανέδειξε το ζήτημα της αυστηρότητας της προσυμβατικής ενημέρωσης των δανειοληπτών και της διαφάνειας των Γενικών Όρων Συναλλαγής (ΓΟΣ). Στη Γερμανία, η κοινή ρήτρα δανείων σε ελβετικό φράγκο κρίθηκε καταχρηστική λόγω ελλιπούς ενημέρωσης, οδηγώντας τους πολίτες να αποπληρώνουν τα δάνεια χωρίς τα υπέρογκα ποσά. Αντίστοιχα, το Ανώτατο Γαλλικό Δικαστήριο, υλοποιώντας αποφάσεις του ΔΕΕ, έκρινε ότι τα δάνεια με ρήτρα αξίας ελβετικού φράγκου μετακυλίουν άνευ ορίων τον συναλλαγματικό κίνδυνο στον καταναλωτή.
Η αναμονή για την απόφαση του Αρείου Πάγου
Η υπόθεση ανατέθηκε σε τέσσερις διαφορετικούς εισηγητές, γεγονός που υποδηλώνει την πολυπλοκότητα και τη βαρύτητα του ζητήματος. Η απόφαση του Αρείου Πάγου αναμένεται τους επόμενους μήνες και θα καθορίσει την περαιτέρω πορεία χιλιάδων δανειοληπτών στην Ελλάδα. Η έκβασή της θα είναι κρίσιμη για το μέλλον των δανείων σε ελβετικό φράγκο και ενδέχεται να δημιουργήσει ένα νέο νομικό προηγούμενο στη χώρα.
🛡️ Το παρόν άρθρο έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστά την επίσημη νομική ή φοροτεχνική συμβουλή
