- Το θέατρο αποτελεί αποτελεσματική μη φαρμακευτική παρέμβαση για την άνοια.
- Η απομνημόνευση ρόλων ενισχύει τη νοητική άσκηση και τη συγκέντρωση.
- Η κοινωνικοποίηση μέσω της τέχνης μειώνει την απομόνωση των ηλικιωμένων.
- Η προετοιμασία της παράστασης στη Θεσσαλονίκη διήρκεσε δέκα μήνες.
Άτομα με ήπια νοητική εξασθένηση από τη Μονάδα «Αγία Ελένη» της Alzheimer Ελλάς ανέβηκαν στη σκηνή του θεάτρου Αριστοτέλειο, αποδεικνύοντας ότι η τέχνη αποτελεί την ισχυρότερη μη φαρμακευτική παρέμβαση. Μετά από δέκα μήνες προετοιμασίας, οι ερασιτέχνες ηθοποιοί ερμήνευσαν τα «Χριστούγεννα του Σκρουτζ», μετατρέποντας την απομνημόνευση ρόλων σε ένα πολύτιμο εργαλείο νοητικής άσκησης και κοινωνικοποίησης.
Αυτή η πρωτοβουλία εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο εναλλακτικών θεραπευτικών προσεγγίσεων, οι οποίες αξιοποιούν τη νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου μέσω της τέχνης. Η ενασχόληση με το θέατρο δεν αποτελεί απλώς μια ψυχαγωγική δραστηριότητα, αλλά μια στοχευμένη παρέμβαση που κινητοποιεί ανώτερες γνωστικές λειτουργίες, προσφέροντας στους συμμετέχοντες μια διέξοδο από την απομόνωση που συχνά επιβάλλει η απώλεια μνήμης.
Η θεραπευτική δύναμη της σκηνής
Η παράσταση που πραγματοποιήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη δεν ήταν μια τυπική θεατρική παραγωγή. Για τους συμμετέχοντες, η εμπειρία ήταν λυτρωτική και απελευθερωτική, καθώς τους επέτρεψε να ανακαλύψουν νέες πτυχές του εαυτού τους. Όπως σημειώνουν οι συντελεστές, η διαδικασία αυτή λειτούργησε ως μια βαθιά νοητική άσκηση, όπου το «φως» της σκηνής συνδέθηκε άμεσα με τη διαύγεια της ψυχής και την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των ηθοποιών.
Η προετοιμασία, η οποία διήρκεσε σχεδόν έναν χρόνο, περιλάμβανε εξειδικευμένα θεατρικά εργαστήρια και στρατηγικές απομνημόνευσης. Η σκηνοθέτις Λίτσα Μπακογλίδου υπογραμμίζει ότι ο πρωταρχικός στόχος ήταν η ανάπτυξη δεξιοτήτων και η κοινωνικοποίηση. Μέσα από αυτή τη θεατρική εμπειρία, οι ασθενείς κατάφεραν να ξεπεράσουν τα όρια που θέτει η πάθησή τους, αποδεικνύοντας ότι η δημιουργικότητα δεν έχει ηλικία ούτε περιορισμούς.
Η πρόκληση της απομνημόνευσης και οι «κόντρα» ρόλοι
Για πολλούς από τους ερασιτέχνες ηθοποιούς, η μεγαλύτερη δυσκολία εντοπίστηκε στην απομνημόνευση των διαλόγων. Χρειάστηκαν μήνες εντατικών προβών και συνεχούς επανάληψης για να κατακτηθεί το κείμενο. Παράλληλα, η ανάληψη απαιτητικών ρόλων, όπως αυτός του Εμπενίζερ Σκρουτζ, αποτέλεσε μια ελκυστική πρόκληση που ανάγκασε τους συμμετέχοντες να εμβαθύνουν σε σύνθετα συναισθήματα και να βελτιώσουν την αντίληψή τους στον χώρο.
Προτεινόμενο Όλυμπος: Σε εξέλιξη επιχείρηση διάσωσης Μολδαβού ορειβάτη στην Πετρόστρουγκα
Επιστημονικοί κύκλοι και αναλυτές στον τομέα της γηριατρικής ψυχολογίας επισημαίνουν ότι η ενασχόληση με απαιτητικούς ρόλους στο θέατρο λειτουργεί προστατευτικά για το νευρικό σύστημα. Η ανάγκη για συγκέντρωση και κριτική ικανότητα κατά τη διάρκεια της πρόβας δημιουργεί νέες συναπτικές συνδέσεις, οι οποίες βοηθούν στη διατήρηση της νοητικής κατάστασης των ατόμων με ήπια εξασθένηση σε σταθερά επίπεδα.
Κοινωνικοποίηση και ψυχολογική ενίσχυση
Πέρα από το καθαρά γνωστικό σκέλος, η ψυχολογική υποστήριξη έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία του εγχειρήματος. Οι ψυχολόγοι της Alzheimer Ελλάς εστίασαν στη θετική ενίσχυση για να διαχειριστούν το άγχος της έκθεσης μπροστά σε ένα κοινό εκατοντάδων ατόμων. Η αλληλεπίδραση με την ομάδα και η αποφυγή της κοινωνικής απόσυρσης αναδείχθηκαν ως τα σημαντικότερα οφέλη, με τους συμμετέχοντες να δηλώνουν ότι το θέατρο τους βοήθησε να «ξεφύγουν από την τηλεόραση» και να ξανανιώσουν ζωντανοί.
Η επόμενη μέρα για τις μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις
Η επιτυχία της παράστασης «Τα Χριστούγεννα του Σκρουτζ» ανοίγει τον δρόμο για την ευρύτερη υιοθέτηση καλλιτεχνικών προγραμμάτων στις δομές φροντίδας ηλικιωμένων. Η βελτίωση της ποιότητας ζωής και η ενίσχυση της μνήμης μέσω της τέχνης δεν είναι πλέον μια θεωρητική προσέγγιση, αλλά μια αποδεδειγμένη πρακτική. Η δέσμευση της Μονάδας «Αγία Ελένη» για συνέχιση αυτών των δράσεων υπογραμμίζει την ανάγκη για μια ολιστική αντιμετώπιση της άνοιας, όπου η ιατρική περίθαλψη συναντά την ανθρώπινη δημιουργία.
Πώς να ενισχύσετε τη μνήμη μέσω της τέχνης
- Ενθαρρύνετε τη συμμετοχή σε ομάδες δημιουργικής απασχόλησης και χορωδίες.
- Χρησιμοποιήστε την επανάληψη μικρών κειμένων ή ποιημάτων ως καθημερινή άσκηση.
- Εστιάστε στη θετική ενίσχυση για την καταπολέμηση του άγχους της έκθεσης.
- Προτιμήστε δραστηριότητες που απαιτούν αλληλεπίδραση με άλλα άτομα.
