Αλέξης Παπαχελάς: Η απάντηση για το «μπλόκο» στη χρηματοδότηση του ντοκιμαντέρ για τη 17Ν

Ο Αλέξης Παπαχελάς τοποθετήθηκε δημόσια για την απόφαση του ΕΚΚΟΜΕΔ να ανακαλέσει τη χρηματοδότηση του ντοκιμαντέρ «17 Νοέμβρη, άνοδος και πτώση», χαρακτηρίζοντας την κίνηση ως «επικίνδυνο μονοπάτι». Ο δημοσιογράφος υπογράμμισε ότι η ιστορική αλήθεια απαιτεί τη συμπερίληψη όλων των πρωταγωνιστών, παρά τις αντιδράσεις για τη συμμετοχή του Δημήτρη Κουφοντίνα.

Η κάλυψη της τρομοκρατίας στην Ελλάδα αποτελούσε πάντα ένα πεδίο έντονων ηθικών και δημοσιογραφικών διλημμάτων, με την υπόθεση της 17 Νοέμβρη να παραμένει η πιο ευαίσθητη πτυχή της σύγχρονης ιστορίας. Η προσπάθεια καταγραφής των γεγονότων μέσα από τη μαρτυρία των ίδιων των πρωταγωνιστών έρχεται συχνά σε σύγκρουση με το συλλογικό τραύμα και τον πόνο των συγγενών των θυμάτων, δημιουργώντας μια λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην ενημέρωση και την ηθική.

Το χρονικό της απόφασης και οι αντιδράσεις

Η απόφαση του ΕΚΚΟΜΕΔ να αποσύρει τη μερική χρηματοδότηση για το εξαμερές ντοκιμαντέρ του ΣΚΑΪ προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις στον δημοσιογραφικό και πολιτικό κόσμο. Ο ιδιοκτήτης του σταθμού, Γιάννης Αλαφούζος, έχει ήδη κάνει λόγο για αυθαίρετη παρέμβαση και προληπτική λογοκρισία, καταγγέλλοντας τη στάση του οργανισμού. Από την πλευρά του, ο Αλέξης Παπαχελάς σημείωσε πως είναι «ανεξήγητο» να αναστέλλεται μια χρηματοδότηση επειδή σε κάποιους μπορεί να μην αρέσει το εικαζόμενο περιεχόμενο μιας έρευνας.

Ο δημοσιογράφος τόνισε ότι η αίτηση χρηματοδότησης ήταν από την αρχή σαφής, αναφέροντας ρητά ότι θα περιλαμβάνονται συνεντεύξεις με τρομοκράτες. Η ανατροπή αυτής της απόφασης, σύμφωνα με τον ίδιο, ανοίγει «πάρα πολύ επικίνδυνα μονοπάτια» για το μέλλον της ιστορικής έρευνας στην Ελλάδα, καθώς προδικάζει το αποτέλεσμα μιας δουλειάς πριν καν αυτή ολοκληρωθεί και κριθεί από το κοινό.

Η ανάγκη για συμπερίληψη όλων των πρωταγωνιστών

Στην τοποθέτησή του, ο Αλέξης Παπαχελάς υπεραμύνθηκε της μεθοδολογίας που ακολουθούν διεθνή δίκτυα όπως το BBC και το CNN, επισημαίνοντας ότι ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ οφείλει να περιλαμβάνει όλες τις πλευρές. «Η έρευνα απαιτεί να συμπεριλάβεις όλους τους πρωταγωνιστές, και τους εγκληματίες, και τους δολοφόνους, και τους δικτάτορες», ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι η δική του πορεία στην ιστορική έρευνα διέπεται πάντα από αυτή την αρχή.

Παράλληλα, εξέφρασε τον απόλυτο σεβασμό του στον πόνο των συγγενών, υπενθυμίζοντας ότι ήταν ο πρώτος που έδωσε φωνή στα θύματα σε μια εποχή που η τρομοκρατία αποτελούσε θέμα-ταμπού. «Καταλαβαίνω την ευαισθησία, όμως η ιστορική αλήθεια μερικές φορές θέλει σκληρές αποφάσεις», δήλωσε, υπογραμμίζοντας ότι το ντοκιμαντέρ θα περιλαμβάνει τόσο τον πόνο και το αίμα, όσο και τις μαρτυρίες εκείνων που έζησαν τα γεγονότα από την πλευρά των θυμάτων.

Αναλυτές του χώρου των media επισημαίνουν ότι η κίνηση αυτή του ΕΚΚΟΜΕΔ ενδέχεται να δημιουργήσει ένα προηγούμενο ελέγχου του περιεχομένου πριν από την προβολή του, κάτι που ανησυχεί τους υποστηρικτές της ελευθερίας του λόγου. Η συζήτηση πλέον μετατοπίζεται από το ίδιο το ντοκιμαντέρ στο κατά πόσο οι κρατικοί φορείς νομιμοποιούνται να παρεμβαίνουν στην εκδοτική γραμμή ιδιωτικών μέσων ενημέρωσης μέσω της χρηματοδότησης.

Ο ανοιχτός διάλογος και η επόμενη μέρα

Ο Αλέξης Παπαχελάς απηύθυνε ανοιχτή πρόσκληση στους συγγενείς των θυμάτων για έναν διάλογο μακριά από την τοξικότητα των κοινωνικών δικτύων. Πρότεινε μάλιστα να υπάρξει χώρος για τη δική τους διαμαρτυρία πριν από την προβολή, προκειμένου να ακουστούν όλες οι απόψεις. «Η μόνη λύση είναι να υπάρχει ένας ανοιχτός διάλογος και πραγματικά να υπάρχουν όλες οι μαρτυρίες», κατέληξε, θέτοντας ως στόχο την πλήρη καταγραφή της ιστορίας της 17 Νοέμβρη.

Η εξέλιξη της υπόθεσης αναμένεται να επηρεάσει τη μελλοντική σχέση των τηλεοπτικών σταθμών με τους οργανισμούς χρηματοδότησης, ενώ το ενδιαφέρον για το περιεχόμενο του ντοκιμαντέρ έχει ήδη εκτοξευθεί. Η τελική κρίση, όπως σημείωσε και ο ίδιος ο δημοσιογράφος, θα δοθεί από το αποτέλεσμα της δουλειάς και την ανταπόκριση του κοινού κατά την προβολή του έργου.