- Υπερψηφίστηκε η ίδρυση του Ελληνικού Εργοστασίου Τεχνητής Νοημοσύνης Pharos.
- Ο υπερυπολογιστής «ΔΑΙΔΑΛΟΣ» στο Λαύριο θα λειτουργήσει τον Μάρτιο του 2026.
- Έμφαση δίνεται στην υγεία, το περιβάλλον και την ελληνική γλώσσα.
- Η χρηματοδότηση προέρχεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και την EuroHPC.
- Θεσμοθετείται η συνεποπτεία της ΗΔΥΚΑ από τα υπουργεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Υγείας.
Η Ολομέλεια της Βουλής υπερψήφισε το νομοσχέδιο για την ίδρυση του AI Factory Pharos, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για την ψηφιακή κυριαρχία της Ελλάδας. Με επίκεντρο τον υπερυπολογιστή «ΔΑΙΔΑΛΟΣ», η πρωτοβουλία στοχεύει στην ανάπτυξη εγχώριων μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης και την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, απαντώντας στις σύγχρονες ανάγκες της οικονομίας.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας περιόδου όπου η χώρα καταγράφει ήδη υψηλή χρήση εφαρμογών generative AI από τους πολίτες, καταλαμβάνοντας την 8η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ίδρυση του Pharos δεν αποτελεί απλώς μια τεχνολογική προσθήκη, αλλά μια στρατηγική απάντηση στο έλλειμμα επιχειρηματικότητας που παρατηρείται στον κλάδο, δημιουργώντας ένα οικοσύστημα όπου η καινοτομία μπορεί να αναπτυχθεί με ευρωπαϊκούς κανόνες και εθνικούς πόρους.
Η υπολογιστική ισχύς του «ΔΑΙΔΑΛΟΥ» και οι υποδομές
Κεντρικός πυλώνας του εγχειρήματος είναι ο νέος εθνικός υπερυπολογιστής «ΔΑΙΔΑΛΟΣ», ο οποίος κατασκευάζεται στο Λαύριο και αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία τον Μάρτιο του 2026. Η υπολογιστική αυτή βάση θα υποστηρίζεται από μια δεύτερη εγκατάσταση στη Δυτική Μακεδονία, η οποία θα λειτουργεί συμπληρωματικά, διασφαλίζοντας την αδιάλειπτη παροχή ισχύος για σύνθετα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης. Οι υποδομές αυτές παραμένουν υπό την ιδιοκτησία του Ελληνικού Δημοσίου και η διαχείρισή τους θα γίνεται από την ΕΔΥΤΕ, εξασφαλίζοντας ότι η Ελλάδα γίνεται ένας ισχυρός κόμβος ενέργειας και δεδομένων στην ευρύτερη περιοχή.
Οι τρεις θεματικοί πυλώνες και η προστασία δεδομένων
Ο σχεδιασμός του AI Factory Pharos εστιάζει σε τρεις κρίσιμους τομείς που επηρεάζουν άμεσα την κοινωνία και τον πολιτισμό. Πρώτον, στην πολιτική προστασία και το περιβάλλον, με στόχο την πρόβλεψη και διαχείριση κρίσεων. Δεύτερον, στην υγεία και την αξιοποίηση δημόσιων δεδομένων, όπου η τεχνητή νοημοσύνη θα συμβάλει στη βελτίωση των υπηρεσιών προς τον πολίτη. Τρίτον, στην ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό, επιδιώκοντας τη δημιουργία μοντέλων που κατανοούν και επεξεργάζονται άρτια τα ελληνικά δεδομένα.
Στο ζήτημα της ασφάλειας, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, ήταν σαφής: η αξιοποίηση των δεδομένων θα πραγματοποιείται αποκλειστικά εντός του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου. Θα χρησιμοποιούνται μόνο ανωνυμοποιημένα ή ψευδωνυμοποιημένα στοιχεία, με πλήρη εφαρμογή του GDPR και του νέου AI Act, διασφαλίζοντας τα δικαιώματα των πολιτών.
Οικονομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η δημιουργία τέτοιων υποδομών εντός της χώρας μειώνει την εξάρτηση από ξένους παρόχους και συγκρατεί το επιστημονικό ταλέντο στην Ελλάδα. Η αγορά φαίνεται να προεξοφλεί ότι η παροχή δωρεάν υπολογιστικής ισχύος σε ερευνητές και startups θα λειτουργήσει ως καταλύτης για νέες επενδύσεις στην ψηφιακή οικονομία.
Η συνεποπτεία της ΗΔΥΚΑ και η χρηματοδότηση
Το νομοσχέδιο φέρνει επίσης μια σημαντική διοικητική αλλαγή, θεσμοθετώντας τη συνεποπτεία της ΗΔΥΚΑ από τα υπουργεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Υγείας. Η κίνηση αυτή κρίνεται απαραίτητη για τον καλύτερο συντονισμό των μεγάλων έργων ψηφιακής υγείας, ο προϋπολογισμός των οποίων υπερβαίνει τα 200 εκατομμύρια ευρώ. Η χρηματοδότηση του Pharos βασίζεται σε ένα μεικτό σχήμα, με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία EuroHPC, εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα του έργου για τα πρώτα κρίσιμα χρόνια λειτουργίας του.
Η επόμενη μέρα για την ψηφιακή οικονομία
Με την υπερψήφιση του νομοσχεδίου, η Ελλάδα αποκτά για πρώτη φορά ένα ολοκληρωμένο θεσμικό και τεχνικό πλαίσιο για την ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης. Οι εθνικές υποδομές που δημιουργούνται, σε συνεργασία με κορυφαία ιδρύματα όπως το ΕΜΠ, ο Δημόκριτος και το Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά», θέτουν τις βάσεις για μια ανταγωνιστική οικονομία. Η επόμενη μέρα περιλαμβάνει την ενεργοποίηση των υπολογιστικών συστημάτων και την πρόσκληση προς την ερευνητική και επιχειρηματική κοινότητα να αξιοποιήσει το Pharos για την παραγωγή προστιθέμενης αξίας προς όφελος της κοινωνίας.
Πώς να προετοιμαστείτε για την εποχή του Pharos
- Ενημερωθείτε για τις διατάξεις του ευρωπαϊκού AI Act που επηρεάζουν τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης.
- Παρακολουθήστε τις ανακοινώσεις της ΕΔΥΤΕ για τη διάθεση υπολογιστικής ισχύος σε ερευνητές.
- Εξετάστε πώς η επιχείρησή σας μπορεί να αξιοποιήσει τα ανοιχτά δημόσια δεδομένα που θα διατεθούν μέσω του Pharos.
- Διασφαλίστε ότι οι ψηφιακές σας εφαρμογές συμμορφώνονται με τα πρότυπα ανωνυμοποίησης δεδομένων του GDPR.
