Ο Παναγιώτης Φωτεινός σχολίασε σε τηλεοπτική εμφάνιση την πρόσφατη αντιπαράθεση γύρω από τον υποτιμητικό χαρακτηρισμό που απηύθυνε ο Άδωνις Γεωργιάδης στον Γιώργο Παπανδρέου. Η συζήτηση εξελίχθηκε στο πλαίσιο της εκπομπής Morning Point, όπου ο δημοσιογράφος τόνισε την ανάγκη για διακριτική αντιμετώπιση όσων έχουν υπηρετήσει σε υψηλά δημόσια αξιώματα.
Ο τόνος της αναφοράς του επικεντρώθηκε στην αξία του σεβασμού και στην αποφυγή προσβλητικών ετικετών ώστε να διατηρηθεί η ποιότητα του δημόσιου διαλόγου.
Το σχόλιο του Παναγιώτη Φωτεινού
Κατά την τοποθέτησή του ο κ. Φωτεινός επισήμανε ότι η χρήση υποτιμητικών χαρακτηρισμών δεν είναι σπάνιο φαινόμενο στη δημόσια ζωή, χωρίς ωστόσο να υποβαθμίζει το βάρος των λέξεων. Στην παρέμβασή του αναφέρθηκε σε δηλώσεις του Άδωνις Γεωργιάδης που σχολιάστηκαν έντονα από το κοινό και τα μέσα ενημέρωσης.
Η τοποθέτηση είχε στόχο να αναδείξει την επίπτωση της γλώσσας στην εικόνα θεσμών και προσώπων.
Στο ίδιο πλαίσιο ο δημοσιογράφος σημείωσε ότι, παρά την εξάπλωση των προσωνυμιών, πρέπει να υπάρξει ένας μηχανισμός αυτοσυγκράτησης στον δημόσιο λόγο. Χρησιμοποίησε την έννοια της ηθικής ευθύνης για να περιγράψει την υποχρέωση προστασίας των πρώην αξιωματούχων από την αχρείαστη απαξίωση.
Η αφορμή για τα σχόλια ήταν η αναφορά στον πρώην πρωθυπουργό Γιώργος Παπανδρέου, χωρίς περαιτέρω προσωπικές κρίσεις.
Η χρήση παρατσουκλιών στην πολιτική
Στην ευρύτερη συζήτηση ο κ. Φωτεινός ανέλυσε πώς οι ετικέτες και τα παρατσούκλια επηρεάζουν την αντίληψη του κοινού για πολιτικά πρόσωπα. Οι ετικέτες συχνά συμπυκνώνουν σύνθετες αξιολογήσεις σε απλοποιημένες φράσεις, με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται η δημόσια εικόνα.
Η παρατήρηση αυτή συνδέθηκε με το πώς η επικοινωνία μπορεί να μεταβάλει την πολιτική ατζέντα όταν οι χαρακτηρισμοί υπερτερούν του επιχειρήματος.
Ακόμα επισήμανε ότι η μεταχείριση των προσώπων στο δημόσιο βήμα πρέπει να αξιολογείται εντός ενός ευρύτερου πλαισίου που περιλαμβάνει θεσμικές προεκτάσεις και ιστορικό υπόβαθρο. Η επιχειρηματολογία του αναδείκνυε την ανάγκη για έναν πιο ώριμο πολιτικός διάλογος που θα επιτρέπει την κριτική χωρίς εκχυδαϊσμό.
Αυτός ο προβληματισμός έχει εφαρμογή στην καθημερινή αντιπαράθεση μεταξύ πολιτικών δυνάμεων.
Ρόλος των μέσων και η δημόσια προστασία
Ο δημοσιογράφος υπογράμμισε επίσης το ρόλο των μέσων ενημέρωσης στο να προσδιορίζουν τα όρια του σεβασμού και της κριτικής. Τα μέσα μπορούν να λειτουργούν τόσο ως καταλύτης υπερβολής όσο και ως παράγοντας συγκράτησης, ανάλογα με το ύφος και την προσέγγιση των παρουσιαστών.
Στην ανάλυσή του ζήτησε μεγαλύτερη προσοχή στην επιλογή λέξεων και στην αποφυγή σκόπιμων προσβολών.
Τέλος, ο κ. Φωτεινός υπογράμμισε την ανάγκη για προστασία δημοσίων προσώπων όταν έχουν υπηρετήσει σε ανώτατες θέσεις, χωρίς αυτό να σημαίνει βουβή ανοχή σε πολιτική κριτική. Η ισορροπία ανάμεσα στην κριτική και τον σεβασμό, όπως τόνισε, είναι στοιχείο που διαμορφώνει την ποιότητα της δημόσιας σφαίρας.
Τα συμπεράσματα που παρουσίασε καλούν σε μια πιο μετρημένη προσέγγιση από όλους τους εμπλεκόμενους.
Η τοποθέτηση του Παναγιώτη Φωτεινού ανέδειξε την τάση να χρησιμοποιούνται εύκολα προσφωνήσεις στο πολιτικό ρεπερτόριο αλλά και την επιταγή για υπευθυνότητα στη δημόσια κουβέντα. Η συζήτηση που άνοιξε στην εκπομπή αναμένεται να συνεχίσει να απασχολεί σχολιαστές και κοινό, καθώς αναζητείται η λεπτή ισορροπία μεταξύ κριτικής και σεβασμού στη δημοκρατική διαδικασία.
Η τοποθέτηση συνοδεύτηκε από ένα αίτημα για πιο συνετή δημοσιογραφική κριτική στον δημόσιο βήμα.
