Η μετατροπή της οδού Τοσίτσα σε χώρο αποκλειστικά για πεζούς ξεκίνησε στις 6 Νοεμβρίου 1976, σε μία κίνηση που σημάδεψε την τοπική ζωή. Η ιστορική παρέμβαση στην καρδιά της γειτονιάς επιχείρησε να αλλάξει τη σχέση των πολιτών με τον δημόσιο χώρο, δημιουργώντας νέα δεδομένα στην κίνηση και τη χρήση της περιοχής.
Σε αυτό το πλαίσιο η πεζοδρόμηση εισήχθη ως απτό γεγονός, με επίκεντρο την ίδια την πεζοδρόμηση 1976 που προκάλεσε συζητήσεις.
Ιστορικό υπόβαθρο
Πριν από την παρέμβαση η οδός λειτουργούσε ως μέρος του αστικού δικτύου μετακινήσεων· η απόφαση να αλλάξει η χρήση της υπήρξε αποτέλεσμα συγκυριών της εποχής. Η δημοτική απόφαση εκείνης της περιόδου αποτύπωσε την τάση για περισσότερους πεζόδρομους στα κέντρα των πόλεων, στοιχείο που αντικατοπτρίστηκε στην καθημερινότητα των κατοίκων και των επισκεπτών.
Η ιστορία της συγκεκριμένης αλλαγής παραμένει συνδεδεμένη με την ταυτότητα της περιοχής και με την οδός Τοσίτσα ως σημείο αναφοράς.
Το χρονικό της εφαρμογής ξεκινάει στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης ημερομηνίας που έχει μείνει στη μνήμη των παλαιότερων κατοίκων. Η ημερομηνία έναρξης καταγράφεται ως 6 Νοεμβρίου 1976, συμβολή που χρησιμοποιείται συχνά όταν αναφέρονται τα «γεγονότα σαν σήμερα».
Αυτή η ημερομηνία εμφανίζεται και σε αρχειακά ευρήματα, καθώς και σε μεταγενέστερες αναφορές, και αποτελεί σταθερό σημείο αναφοράς για την εξέλιξη της περιοχής, όπως δείχνει και το αρχείο του 6 Νοεμβρίου.
Επιπτώσεις στη γειτονιά
Η πεζοδρόμηση άλλαξε τον ρυθμό ζωής στην Τοσίτσα: δρόμος που παρείχε χώρο σε αυτοκίνητα έγινε χώρος συνάντησης και πεζών. Η αστική ζωή προσαρμόστηκε σταδιακά, με διαφορετική χρήση του δημόσιου χώρου και μεταβολές στη ροή των πεζών. Αυτές οι μεταβολές αποτυπώνονται στην καθημερινότητα, στην εικόνα των προσόψεων και στην κινητικότητα των κατοίκων, συστατικά στοιχεία της ευρύτερης αστικής ανάπλασης Αθήνα.
Πέρα από την κυκλοφορία, η αλλαγή επηρέασε και την τοπική οικονομία καθώς η συνύπαρξη καταστημάτων και κοινόχρηστων χώρων απέκτησε νέες συνθήκες λειτουργίας. Τα τοπικά καταστήματα προσαρμόστηκαν στο νέο περιβάλλον, ενώ οι κάτοικοι είδαν μια διαφορετική ποιότητα δημόσιου χώρου.
Για πολλούς, η παρέμβαση θεωρήθηκε ιστορική αλλαγή που διαμόρφωσε τη μετέπειτα χρήση της γειτονιάς.
Η καταγραφή στα μέσα
Η εκπομπή που αναφέρθηκε στο γεγονός κατέγραψε την επέτειο ως τμήμα των «γεγονότων σαν σήμερα», δίνοντας έμφαση στην ημερομηνία και στη σημασία της παρέμβασης. Η τηλεοπτική καταγραφή συνέβαλε στο να διατηρηθεί η ανάμνηση ζωντανή, ενώ το αρχειακό υλικό επιτρέπει συγκρίσεις της τότε εικόνας με τη σημερινή.
Στιγμές από την παρουσίαση του επεισοδίου της εκπομπής εμφανίζονται σε αποσπάσματα της παραγωγής Πρωίαν σε είδον.
Σήμερα η επέμβαση του 1976 παραμένει σημείο αναφοράς για μελέτες τοπικής ιστορίας και για όσους εξετάζουν τη μεταμόρφωση των αστικών κέντρων. Η τοπική μνήμη διατηρεί την εικόνα της αλλαγής, ενώ η συζήτηση για τους πεζόδρομους συνεχίζεται με βάση εκείνες τις πρώτες πρακτικές και επιλογές.
Το ζήτημα της σχέσης πολιτών και δημόσιου χώρου εξακολουθεί να έχει ενδιαφέρον και σημασία για τον σύγχρονο αστικό σχεδιασμό.
