- Η Ελλάδα διατηρεί τις συμφωνίες με την Cosco στον Πειραιά, παρά τις πιέσεις ΗΠΑ-Κίνας.
- Η Κομισιόν θα παρουσιάσει νέα οικονομική στρατηγική ασφάλειας στις 3 Δεκεμβρίου.
- Το εμπορικό έλλειμμα ΕΕ-Κίνας αυξήθηκε κατά 60% από το 2019, οδηγώντας σε αλλαγή στάσης.
- Η Γερμανία υιοθετεί πιο σκληρή γραμμή, αλλά η ευρωπαϊκή συνοχή παραμένει πρόκληση.
Η Ελλάδα διατηρεί τις συμφωνίες της με την Cosco στον Πειραιά, παρά τις δημόσιες αιχμές μεταξύ των πρεσβειών ΗΠΑ και Κίνας και την ευρύτερη ευρωπαϊκή στροφή απέναντι στις κινεζικές επενδύσεις. Η στάση αυτή έρχεται ενόψει της παρουσίασης της νέας οικονομικής στρατηγικής ασφάλειας της Κομισιόν στις 3 Δεκεμβρίου, η οποία στοχεύει στην αντιμετώπιση των γεωπολιτικών προκλήσεων και της εξάρτησης από κινεζικά προϊόντα.
Αυτή η σύνθετη γεωπολιτική εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακροχρόνιας παρουσίας της Cosco στον Πειραιά, η οποία μετράει 17 χρόνια χωρίς σοβαρές τριβές, δημιουργώντας ένα μοναδικό πλαίσιο για την Αθήνα. Η Ελλάδα, ως κράτος-μέλος της ΕΕ και στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ, καλείται να διαχειριστεί τις πιέσεις των δύο υπερδυνάμεων, διατηρώντας παράλληλα την οικονομική της σταθερότητα και τις διεθνείς της δεσμεύσεις.
Οι ελληνικές ισορροπίες σε ένα μεταβαλλόμενο τοπίο
Παρά την σαφή αναβάθμιση της στρατηγικής σχέσης με τις ΗΠΑ, η ελληνική κυβέρνηση ξεκαθαρίζει ότι οι συμφωνίες στον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ) δεν πρόκειται να αλλάξουν. Το μήνυμα «Τα συμπεφωνημένα θα τηρηθούν» εκπέμπεται σταθερά, ακόμα και αν νέες συνεργασίες με την Κίνα δεν αποτελούν πλέον προτεραιότητα.
Η στάση αυτή είναι κρίσιμη, δεδομένων των δημόσιων αιχμών ανάμεσα στους πρεσβείες ΗΠΑ και Κίνας για τον ΟΛΠ, υπενθυμίζοντας πως η γεωπολιτική αντιπαράθεση των δύο υπερδυνάμεων επηρεάζει άμεσα την Ελλάδα. Όπως τόνισε πρόσφατα και ο Υπουργός Ναυτιλίας, Βασίλης Κικίλιας, οι συμφωνίες για τον Πειραιά πρέπει να τηρούνται από όλες τις πλευρές.
Η νέα ευρωπαϊκή στρατηγική απέναντι στην Κίνα
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η αλλαγή στάσης απέναντι στην Κίνα αποκρυσταλλώνεται στη νέα «οικονομική στρατηγική ασφάλειας» που η Κομισιόν θα παρουσιάσει στις 3 Δεκεμβρίου. Η πρωτοβουλία αυτή στοχεύει στην αντιμετώπιση των αυξανόμενων γεωπολιτικών προκλήσεων, από τους κινεζικούς περιορισμούς σε κρίσιμα ορυκτά έως την επιθετική εμπορική πολιτική των ΗΠΑ.
Στο επίκεντρο βρίσκεται η εξάρτηση της Ευρώπης από κινεζικά προϊόντα και οι πιέσεις που δέχονται ευρωπαϊκές επιχειρήσεις από επιδοτούμενες κινεζικές εισαγωγές.
Κρίσιμο ρόλο σε αυτή την ευρωπαϊκή στροφή διαδραματίζει η Γερμανία, η οποία εγκαταλείπει σταδιακά την παραδοσιακά ήπια στάση της απέναντι στο Πεκίνο. Η αλλαγή πορείας πυροδοτείται και από το εμπορικό πλήγμα που δέχεται η Ευρώπη, καθώς το εμπορικό έλλειμμα της ΕΕ με την Κίνα έχει εκτοξευθεί κατά 60% από το 2019.
Προτεινόμενο Η πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης: Από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στη σημερινή ΕΕ
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν τον Οκτώβριο να αξιοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα εργαλεία για την αντιμετώπιση αθέμιτων πρακτικών, συμπεριλαμβανομένης της επίσπευσης της κατάργησης του αφορολόγητου για μικροδέματα, ένα μέτρο που στοχεύει εμμέσως τις μαζικές κινεζικές εισαγωγές.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές στις Βρυξέλλες είναι η αποτελεσματικότητα των νέων εργαλείων, η οποία θα εξαρτηθεί αποκλειστικά από την ενότητα των «27» κρατών-μελών. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι υπογραμμίζουν ότι το Πεκίνο αξιοποιεί συστηματικά τις διαφορετικές εθνικές προσεγγίσεις, καθιστώντας την ενιαία στάση της ΕΕ απαραίτητη σε μια εποχή που ο οικονομικός ανταγωνισμός μετατρέπεται σε μοχλό διεθνούς πίεσης.
Τα νέα εργαλεία και οι προκλήσεις της ευρωπαϊκής συνοχής
Το νέο ευρωπαϊκό δόγμα αναμένεται να επικεντρωθεί στους ελέγχους εξαγωγών, στην επιτήρηση ξένων επενδύσεων και στον περιορισμό επιδοτήσεων εντός της ΕΕ. Το δυνατότερο όπλο της Ευρώπης, ο «Μηχανισμός Κατά της Οικονομικής Εξαναγκασμού», μπορεί να ενεργοποιηθεί για περιορισμούς σε εισαγωγές, εξαγωγές ή επενδύσεις όταν τρίτες χώρες ασκούν πιέσεις.
Μέχρι σήμερα, αυτό το εργαλείο παρέμενε αναξιοποίητο λόγω έλλειψης ενότητας, όμως η πιο αποφασιστική γερμανική στάση ενδέχεται να λειτουργήσει ως καταλύτης.
Ωστόσο, η ευρωπαϊκή συνοχή κάθε άλλο παρά δεδομένη είναι. Ενώ το Βερολίνο υιοθετεί πιο σκληρή γραμμή, η Μαδρίτη φαίνεται να ανοίγει τον δρόμο σε κινεζικές επενδύσεις στους τομείς της ενέργειας, των μπαταριών και της εξόρυξης. Αυτή η διάσταση στις εθνικές προσεγγίσεις αποτελεί σημαντική πρόκληση για την ικανότητα της ΕΕ να υπερασπιστεί ενιαία τα στρατηγικά της συμφέροντα.
Η επόμενη μέρα για την Ελλάδα και την Ευρώπη
Σε αυτό το ρευστό γεωπολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, η Ελλάδα καλείται να συνεχίσει να διατηρεί τις λεπτές ισορροπίες της, προστατεύοντας τα συμφέροντά της και τις υφιστάμενες συμφωνίες. Η παρουσίαση της νέας στρατηγικής της Κομισιόν θα αποτελέσει ένα ορόσημο για το μέλλον των σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Κίνα, καθορίζοντας το πλαίσιο για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων και την ενίσχυση της οικονομικής ασφάλειας της Ένωσης.
