- Ο Λιβανέζος ΥΠΕΞ Γιουσέφ Ράτζι αρνήθηκε επίσκεψη στην Τεχεράνη, προτείνοντας ουδέτερο έδαφος για συνομιλίες.
- Ο Ράτζι έθεσε όρους για διάλογο, όπως αμοιβαίο σεβασμό και μη παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις.
- Η αποστρατικοποίηση της Χεζμπολάχ και ο αποκλειστικός κρατικός έλεγχος των όπλων αποτελούν κεντρικό ζήτημα.
- Η απόφαση εντάσσεται σε ένα πλαίσιο περιφερειακών εντάσεων και προσπαθειών για ενίσχυση της λιβανέζικης κυριαρχίας.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Λιβάνου, Γιουσέφ Ράτζι, απέρριψε την Τετάρτη την πρόσκληση να επισκεφθεί την Τεχεράνη, προτείνοντας αντ’ αυτού τη διεξαγωγή συνομιλιών με το Ιράν σε μια αμοιβαία συμφωνημένη ουδέτερη τρίτη χώρα. Η απόφαση αυτή, όπως μετέδωσε το λιβανέζικο κρατικό πρακτορείο NNA, ελήφθη επικαλούμενος τις «τρέχουσες συνθήκες» και υπογραμμίζει την επιθυμία του Λιβάνου για νέα φάση εποικοδομητικών σχέσεων, υπό αυστηρούς όρους.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας πρόσκλησης που είχε απευθύνει ο Ιρανός ομόλογός του, Αμπάς Αράκτσι, την προηγούμενη εβδομάδα, με στόχο τη συζήτηση των διμερών σχέσεων. Η επιλογή του Λιβάνου να αποφύγει την επίσκεψη στην Τεχεράνη και να προτείνει εναλλακτική τοποθεσία υποδηλώνει μια προσεκτική διπλωματική στάση εν μέσω των ευρύτερων περιφερειακών εντάσεων και των πιέσεων που δέχεται η χώρα, ιδίως όσον αφορά την επιρροή της Χεζμπολάχ.
Η άρνηση και οι όροι για διάλογο
Ο Γιουσέφ Ράτζι, σύμφωνα με το Reuters, επικαλέστηκε τις «τρέχουσες συνθήκες» για την απόφασή του να μην μεταβεί στο Ιράν, χωρίς να δώσει περαιτέρω διευκρινίσεις. Ωστόσο, τόνισε ότι η κίνηση αυτή δεν σημαίνει απόρριψη του διαλόγου με την Τεχεράνη. Αντιθέτως, ο Λίβανος δηλώνει έτοιμος να ανοίξει μια νέα φάση εποικοδομητικών σχέσεων, υπό την προϋπόθεση ότι οι δεσμοί θα βασίζονται αυστηρά στον αμοιβαίο σεβασμό, στην πλήρη αναγνώριση της ανεξαρτησίας και της κυριαρχίας κάθε χώρας, καθώς και στη μη παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις υπό οποιοδήποτε πρόσχημα. Η πρόσκληση για επίσκεψη στην Τεχεράνη είχε απευθυνθεί από τον Ιρανό ΥΠΕΞ την προηγούμενη εβδομάδα, αναζητώντας συνομιλίες για τις διμερείς σχέσεις.
Το παρασκήνιο της Χεζμπολάχ και οι περιφερειακές εντάσεις
Σε μια εμφανή αναφορά στις εκκλήσεις για αφοπλισμό της Χεζμπολάχ, του λιβανέζικου ένοπλου κινήματος που επί δεκαετίες είναι σύμμαχος του Ιράν, ο Ράτζι πρόσθεσε ότι κανένα ισχυρό κράτος δεν μπορεί να οικοδομηθεί εάν η κυβέρνηση δεν κατέχει το αποκλειστικό δικαίωμα κατοχής όπλων. Η Χεζμπολάχ, κάποτε κυρίαρχη πολιτική δύναμη με ευρεία επιρροή στο λιβανέζικο κράτος, είχε αποδυναμωθεί σοβαρά από ισραηλινά πλήγματα πέρυσι, τα οποία κατέληξαν σε εκεχειρία με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ. Έκτοτε, δέχεται αυξανόμενες πιέσεις, εγχώριες και διεθνείς, να παραδώσει τα όπλα της και να θέσει όλα τα οπλικά συστήματα υπό κρατικό έλεγχο.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές της περιοχής είναι η σταθερότητα του Λιβάνου και η ικανότητά του να διαχειριστεί τις εσωτερικές και εξωτερικές πιέσεις. Η στάση του Ράτζι ερμηνεύεται ως μια προσπάθεια ενίσχυσης της κυριαρχίας του λιβανέζικου κράτους και αποστασιοποίησης από την άμεση επιρροή του Ιράν, χωρίς ωστόσο να διακοπεί ο διάλογος. Οι ευρύτερες περιφερειακές προσπάθειες για σταθεροποίηση, συμπεριλαμβανομένων των συνομιλιών για την εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου, καθιστούν την ανάγκη για έναν ενιαίο κρατικό έλεγχο επί των ένοπλων δυνάμεων ακόμα πιο επιτακτική.
Οι επόμενες κινήσεις στην περιφερειακή διπλωματία
Τον Αύγουστο, ο ανώτατος αξιωματούχος ασφαλείας του Ιράν, Αλί Λαριτζανί, είχε επισκεφθεί τη Βηρυτό, προειδοποιώντας τον Λίβανο να μην «συγχέει τους εχθρούς του με τους φίλους του». Τον Ιούνιο, ο Υπουργός Εξωτερικών Αράκτσι είχε δηλώσει ότι η Τεχεράνη επιδιώκει μια «νέα σελίδα» στις σχέσεις. Η πρόταση του Λιβάνου για συνομιλίες σε ουδέτερη χώρα μπορεί να αποτελέσει ένα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά με σαφείς όρους που αναδεικνύουν την επιθυμία της Βηρυτού για αυτονομία και κυριαρχία. Η διεθνής κοινότητα αναμένει τις επόμενες κινήσεις, καθώς η σταθερότητα του Λιβάνου παραμένει κρίσιμη για την ευρύτερη ισορροπία στη Μέση Ανατολή.
