- Η Κίνα διεξάγει την άσκηση «Justice Mission 2025» ως προειδοποίηση κατά της ανεξαρτησίας.
- Η Ταϊβάν λειτουργεί ως de facto κράτος αλλά αναγνωρίζεται επίσημα μόνο από 12 χώρες.
- Ο πρόεδρος Λάι Τσινγκ-τε υποστηρίζει ότι η Ταϊβάν είναι ήδη κυρίαρχη ως Δημοκρατία της Κίνας.
- Μια επίσημη διακήρυξη ανεξαρτησίας απαιτεί δύσκολη συνταγματική αναθεώρηση και δημοψήφισμα.
- Η πλειονότητα των Ταϊβανέζων επιθυμεί τη διατήρηση του τρέχοντος status quo.
Η Κίνα κλιμακώνει την ένταση με τη στρατιωτική άσκηση «Justice Mission 2025», στέλνοντας σαφές μήνυμα κατά της απόσχισης και της ξένης παρέμβασης. Παρά την αυτόνομη διακυβέρνηση και τον δικό της στρατό, η Ταϊβάν παραμένει σε ένα διπλωματικό κενό, με το Πεκίνο να απειλεί με χρήση βίας σε περίπτωση επίσημης διακήρυξης ανεξαρτησίας.
| Έτος | Γεγονός / Καθεστώς | Συνέπεια |
|---|---|---|
Έτος 1684 | Γεγονός / Καθεστώς Ενσωμάτωση στη δυναστεία Τσινγκ | Συνέπεια Μέρος της επαρχίας Φουτζιάν |
Έτος 1895 | Γεγονός / Καθεστώς Συνθήκη Σιμονοσέκι | Συνέπεια Παραχώρηση στην Ιαπωνία ως αποικία |
Έτος 1945 | Γεγονός / Καθεστώς Τέλος Β' Παγκοσμίου Πολέμου | Συνέπεια Επιστροφή στη Δημοκρατία της Κίνας |
Έτος 1949 | Γεγονός / Καθεστώς Κινεζικός Εμφύλιος | Συνέπεια Μεταφορά της έδρας της ROC στην Ταϊπέι |
Έτος 1971 | Γεγονός / Καθεστώς Ψήφισμα 2758 ΟΗΕ | Συνέπεια Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας καταλαμβάνει την έδρα |
Έτος 2005 | Γεγονός / Καθεστώς Νόμος κατά της Απόσχισης | Συνέπεια Νομική βάση για στρατιωτική δράση από Κίνα |
Η τρέχουσα κλιμάκωση στην περιοχή δεν αποτελεί κεραυνό εν αιθρία, αλλά τη συνέχεια μιας μακροχρόνιας γεωπολιτικής αντιπαράθεσης που ριζώνει στον κινεζικό εμφύλιο πόλεμο του 1949. Το γεωπολιτικό αποτύπωμα της Ταϊβάν είναι δυσανάλογο του μεγέθους της, καθώς η διατήρηση του status quo αποτελεί τη λεπτή γραμμή που αποτρέπει μια παγκόσμια σύρραξη, επηρεάζοντας άμεσα τις διμερείς σχέσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου.
Η Ταϊβάν απολαμβάνει de facto ανεξαρτησία, ελέγχοντας την επικράτειά της, τον στρατό και το νόμισμα, παρά την έλλειψη επίσημης διεθνούς αναγνώρισης.
Reuters, Γεωπολιτική Ανάλυση
Η ιστορική διαδρομή και η ρήξη του 1949
Η Ταϊβάν, παλαιότερα γνωστή ως Φορμόζα, υπήρξε αποικία των Ολλανδών και των Ισπανών πριν ενσωματωθεί στην δυναστεία Τσινγκ το 1684. Η ήττα της Κίνας από την Ιαπωνία το 1895 οδήγησε στην παραχώρηση του νησιού στο Τόκιο, μέχρι το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1945, όταν και επανήλθε υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Κίνας (ROC). Η καθοριστική στιγμή ήρθε το 1949, όταν οι δυνάμεις του Τσιανγκ Κάι-σεκ ηττήθηκαν από τους κομμουνιστές του Μάο Τσετούνγκ και κατέφυγαν στην Ταϊπέι. Όπως αναφέρεται σε παλαιότερη ανάλυση για την ιστορική θέση της Ταϊβάν, το Πεκίνο θεωρεί την επιστροφή του νησιού ως αναπόσπαστο κομμάτι της εθνικής του ολοκλήρωσης, θεωρώντας τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας ως τον μοναδικό νόμιμο διάδοχο.
Το παράδοξο της «de facto» ανεξαρτησίας
Σήμερα, η Ταϊβάν λειτουργεί ως ένα πλήρως κυρίαρχο κράτος στην πράξη. Εκλέγει τη δική της ηγεσία, διαθέτει δικό της στρατό, νόμισμα και διαβατήριο που αναγνωρίζεται διεθνώς, επιτρέποντας στους πολίτες της να ταξιδεύουν ελεύθερα. Ωστόσο, η διπλωματική αναγνώριση παραμένει περιορισμένη, καθώς μόνο 12 κράτη διατηρούν επίσημες σχέσεις με την Ταϊπέι. Η πλειονότητα των δυτικών χωρών, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, ακολουθούν την πολιτική της «Μίας Κίνας», διατηρώντας ανεπίσημους αλλά στενούς δεσμούς. Η πρόσφατη νομοθεσία των ΗΠΑ, όπως ο νόμος Taiwan Assurance Implementation Act, καταδεικνύει την προσπάθεια της Ουάσιγκτον να ενισχύσει τη στήριξη προς το νησί χωρίς να προκαλέσει άμεση ρήξη με το Πεκίνο.
Προτεινόμενο Κίνα: Ξεκίνησαν τα μεγαλύτερα στρατιωτικά γυμνάσια με πραγματικά πυρά γύρω από την Ταϊβάν
Τα συνταγματικά εμπόδια για μια επίσημη διακήρυξη
Μια επίσημη διακήρυξη ανεξαρτησίας θα απαιτούσε συνταγματική αναθεώρηση, μια διαδικασία εξαιρετικά δύσκολη και πολιτικά επικίνδυνη. Απαιτείται η έγκριση του 75% των βουλευτών και στη συνέχεια η διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Ο πρόεδρος Λάι Τσινγκ-τε, τον οποίο το Πεκίνο χαρακτηρίζει ως «επικίνδυνο αποσχιστή», υποστηρίζει ότι η Ταϊβάν είναι ήδη ανεξάρτητη υπό το επίσημο όνομα της Δημοκρατίας της Κίνας, αποφεύγοντας έτσι την ανάγκη για μια νέα διακήρυξη που θα μπορούσε να αποτελέσει casus belli για την ηπειρωτική Κίνα.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις έμπειρων αναλυτών στρατηγικής, η ασάφεια του κινεζικού «Νόμου κατά της Απόσχισης» του 2005 αφήνει ευρύτατα περιθώρια για στρατιωτική επέμβαση εάν το Πεκίνο κρίνει ότι οι πιθανότητες ειρηνικής επανένωσης έχουν εξαντληθεί. Η γεωπολιτική πίεση της Κίνας ενισχύεται μέσω των ασκήσεων «Justice Mission 2025», οι οποίες λειτουργούν ως εργαλείο ψυχολογικού πολέμου και δοκιμής των αμυντικών αντανακλαστικών της Ταϊπέι, εντείνοντας την περιφερειακή αστάθεια.
Οι προοπτικές και η διατήρηση του status quo
Οι δημοσκοπήσεις στην Ταϊβάν δείχνουν σταθερά ότι η πλειονότητα των πολιτών επιθυμεί τη διατήρηση του status quo, αποφεύγοντας τόσο την άμεση ενοποίηση όσο και την επίσημη ανεξαρτησία που θα οδηγούσε σε σύγκρουση. Το Πεκίνο προωθεί το μοντέλο «μία χώρα, δύο συστήματα», το οποίο όμως απορρίπτεται από το σύνολο του πολιτικού φάσματος στην Ταϊβάν, ειδικά μετά τις εξελίξεις στο Χονγκ Κονγκ. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα, καθώς οποιαδήποτε κλιμάκωση στα στενά της Ταϊβάν θα είχε ανυπολόγιστες συνέπειες για την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα.
Η επόμενη μέρα στις σινo-ταϊβανέζικες σχέσεις
Η κατάσταση παραμένει μια «παγωμένη σύγκρουση» που μπορεί ανά πάσα στιγμή να αναθερμανθεί λόγω ενός λάθος υπολογισμού. Η ικανότητα της Ταϊβάν να εξισορροπεί την εθνική της κυριαρχία με την αποφυγή της πρόκλησης θα καθορίσει τη σταθερότητα στην Ανατολική Ασία τα επόμενα χρόνια, καθώς το Πεκίνο δείχνει μηδενική ανοχή σε οποιαδήποτε κίνηση που υπονομεύει την αρχή της εδαφικής ακεραιότητας.
