- Η ΕΕ σχεδιάζει να ενισχύσει τις εσωτερικές δυνάμεις ασφαλείας του Λιβάνου.
- Στόχος είναι να απελευθερωθεί ο λιβανικός στρατός για τον αφοπλισμό της Χεζμπολάχ.
- Η πρωτοβουλία έρχεται εν μέσω εύθραυστης εκεχειρίας με το Ισραήλ και συνεχιζόμενων εντάσεων.
- Ο Λιβανέζος πρωθυπουργός ζητά ισχυρότερο μηχανισμό ελέγχου της εκεχειρίας.
- Αποστολή διερεύνησης της ΕΕ στον Λίβανο αναμένεται στις αρχές του 2026.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση διερευνά επιλογές για την ενίσχυση των Εσωτερικών Δυνάμεων Ασφαλείας του Λιβάνου, με στόχο να απελευθερωθεί ο λιβανικός στρατός και να επικεντρωθεί στον αφοπλισμό της ένοπλης οργάνωσης Χεζμπολάχ, σύμφωνα με έγγραφο που είδε το Reuters την Δευτέρα. Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται εν μέσω μιας εύθραυστης εκεχειρίας του 2024 μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ, με την περιοχή να παραμένει σε κατάσταση έντασης.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των συνεχιζόμενων εντάσεων στην περιοχή, όπου η εκεχειρία του 2024 μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ παραμένει εξαιρετικά εύθραυστη. Το Ισραήλ πραγματοποιεί τακτικά πλήγματα στο λιβανικό έδαφος, υποστηρίζοντας ότι στοχεύει τις προσπάθειες επανεξοπλισμού της Χεζμπολάχ, ένα ζήτημα που έχει οδηγήσει σε συνεχείς ανησυχίες για την περιφερειακή σταθερότητα και την ασφάλεια των πολιτών.
Οι προτάσεις της ΕΕ για την ασφάλεια του Λιβάνου
Το έγγραφο, το οποίο εκπονήθηκε από τη διπλωματική υπηρεσία της ΕΕ και διανεμήθηκε στα 27 κράτη μέλη, υπογραμμίζει την πρόθεση της Ένωσης να διεξαγάγει διαβουλεύσεις με τις λιβανικές αρχές. Μια αποστολή διερεύνησης θα πραγματοποιηθεί στις αρχές του 2026 για να εξεταστεί η πιθανή νέα βοήθεια προς τις Εσωτερικές Δυνάμεις Ασφαλείας της χώρας. Οι προσπάθειες της ΕΕ θα μπορούσαν να επικεντρωθούν στην παροχή συμβουλών, στην εκπαίδευση και στην ενίσχυση των ικανοτήτων, με απώτερο στόχο την ενδυνάμωση της Αστυνομίας και της Χωροφυλακής για την εκπλήρωση των καθηκόντων τους σε αστικές και αγροτικές περιοχές. Επιπλέον, η ΕΕ θα μπορούσε να συμβάλει στην καλύτερη φύλαξη των χερσαίων συνόρων του Λιβάνου με τη Συρία.
Ο ρόλος της UNIFIL και η μετάβαση
Η ΕΕ έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα αναλάβει τα καθήκοντα της Προσωρινής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στον Λίβανο (UNIFIL), της οποίας η εντολή λήγει στα τέλη του 2026. Η UNIFIL αναμένεται να ξεκινήσει μια μονοετή σταδιακή μείωση και αποχώρηση των δυνάμεών της το 2027. Αντιθέτως, η ΕΕ θα μπορούσε να συμβάλει στη σταδιακή μεταφορά των εσωτερικών καθηκόντων ασφαλείας από τις Λιβανικές Ένοπλες Δυνάμεις στις Εσωτερικές Δυνάμεις Ασφαλείας, επιτρέποντας στον στρατό να επικεντρωθεί στα βασικά του αμυντικά καθήκοντα. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ αναμένεται να παρουσιάσει ένα σχέδιο μετάβασης τον Ιούνιο του 2026, το οποίο θα αντιμετωπίζει τους κινδύνους που απορρέουν από την αποχώρηση της UNIFIL.
Οι θέσεις του Λιβάνου και οι διεθνείς παρεμβάσεις
Προτεινόμενο Ισραήλ: Νεκρός ο στρατιωτικός ηγέτης της Χεζμπολάχ, Χάιθαμ Αλί Ταμπταμπάι, σε πλήγμα στη Βηρυτό
Το έγγραφο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης έρχεται ενόψει προγραμματισμένης συνάντησης μεταξύ ανώτερων αξιωματούχων της ΕΕ και του Λιβάνου στις 15 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες. Την ίδια ημέρα που είδε το φως της δημοσιότητας το έγγραφο, ο ειδικός απεσταλμένος του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν για τον Λίβανο, Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, βρισκόταν στη Βηρυτό για να προτείνει έναν οδικό χάρτη που στοχεύει στην ανεξάρτητη αξιολόγηση του αφοπλισμού της Χεζμπολάχ, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές. Εν τω μεταξύ, το Ιράν κάλεσε τον υπουργό Εξωτερικών του Λιβάνου για συνομιλίες, εν μέσω των προσπαθειών για τον αφοπλισμό της Χεζμπολάχ.
Ο πρωθυπουργός του Λιβάνου, Ναουάφ Σαλάμ, είχε δηλώσει την προηγούμενη εβδομάδα ότι ο Λίβανος επιθυμεί έναν μηχανισμό παρακολούθησης της εκεχειρίας να διαδραματίσει πιο ουσιαστικό ρόλο στην επαλήθευση των ισχυρισμών του Ισραήλ περί επανεξοπλισμού της Χεζμπολάχ, καθώς και στο έργο του λιβανικού στρατού για τη διάλυση της υποδομής της ένοπλης οργάνωσης. Ο Σαλάμ έχει επίσης επισημάνει ότι οι οικονομικοί δεσμοί με το Ισραήλ παραμένουν μακριά. Ερωτηθείς εάν αυτό σήμαινε ότι ο Λίβανος θα δεχόταν αμερικανικά και γαλλικά στρατεύματα στο έδαφος ως μέρος ενός μηχανισμού επαλήθευσης, ο Σαλάμ απάντησε καταφατικά. Αυτή η δήλωση υπογραμμίζει την πρόθεση της χώρας να ενισχύσει την εποπτεία και να διασφαλίσει την τήρηση των συμφωνιών, καθώς οι συνομιλίες για την εκεχειρία στοχεύουν κυρίως στην παύση των ισραηλινών εχθροπραξιών.
Η επόμενη μέρα και οι προκλήσεις
Η πρωτοβουλία της ΕΕ, σε συνδυασμό με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Σαλάμ και τις διπλωματικές προσπάθειες του Λε Ντριάν, αναδεικνύει την πολυπλοκότητα της κατάστασης στον Λίβανο και την ευρύτερη περιοχή. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η ενίσχυση των εσωτερικών δυνάμεων ασφαλείας είναι ένα κρίσιμο βήμα για την αποκατάσταση της σταθερότητας, αλλά η πρόκληση του αφοπλισμού της Χεζμπολάχ παραμένει ένα από τα πιο ακανθώδη ζητήματα. Η επιτυχία αυτών των προσπαθειών θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων μερών και την ικανότητα να γεφυρωθούν οι βαθιές πολιτικές και στρατιωτικές διαφορές που έχουν χαρακτηρίσει την περιοχή για δεκαετίες. Οι συνομιλίες για την εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου επεκτείνονται, κάτι που ίσως δώσει μια νέα ώθηση στις προσπάθειες αυτές.
